Τρίτη 5 Μαρτίου 2024

Βράβευση του Ποιητή Σωκράτη Γερ. Μελισσαράτου από την ''ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ''




ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΓΕΡ. ΜΕΛΙΣΣΑΡΑΤΟΣ 
Ποιητής 


Η Ιστοσελίδα «dromoi Logotexnias» γνωστοποιεί στους Εκλεκτούς Αναγνώστες της, ότι ο συνεργάτης μας Ποιητής Κύριος Σωκράτης Γερ. Μελισσαράτος βραβεύτηκε στις 22 - Νοεμβρίου - 2023 με την Ανώτατη Διάκριση, σε Εκδήλωση - Ημερίδα της Ιστορικής ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ για το όλο Ποιητικό Έργο του, καθώς και για την προσφορά του στα Κοινωνικά-Εικαστικά- Λογοτεχνικά δρώμενα της Χώρας μας. 

Το δοθέν Τιμητικό Δίπλωμα, Βραβείο Αριστείας, στον κ. Σωκράτη Γερ. Μελισσαράτο συνοδεύτηκε και από το Μετάλλιο του ΓΡΗΓΟΡΗ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ, Πρώτου Προέδρου Ε.Ε.Λ. 1934 - 1936.
                                         
Ομιλία του Προέδρου της «ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ» Κώστα Καρούσου κατά την Εκδήλωση - Ημερίδα - Βράβευσης για το όλο Ποιητικό Έργο του Ποιητή Σωκράτη Γερ. Μελισσαράτου, στις 22 Νοεμβρίου 2023, στην αίθουσα Μιχαήλας Αβέρωφ (Ε.Ε.Λ.), Γενναδίου 8 και Ακαδημίας, 7ος όροφος.
 
***


***
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΟΥΣΟΣ
Πρόεδρος της «Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών»

Ομιλία μου στην ποιητική σύνθεση «Στο Ηχόχρωμα της Αρμονίας των Άστρων» ,εκδ. ΄΄Χάρη Τζο Πάτση,΄Αθήνα 2023 του ΣΩΚΡΑΤΗ ΜΕΛΙΣΣΑΡΑΤΟΥ.

Εκλεκτοί Προσκεκλημένοι Φίλες-Φίλοι σας ευχαριστώ για την παρουσία σας. Ένας συμπαντικός ύμνος ποίησης, ανατασικής πληρότητας, μυστηριακής περιφοράς της ψυχής στον αείρροο  Χωρόχρονο, ένα φωτεινό ορόσημο ασίγαστου πάθους για έκφραση κι΄ ένας ανιχνευτικός εκφρα-στικός οίστρος ποιητικής σύνθεσης και σπουδής υπάρχει και δονείται «Στο Ηχόχρωμα της Αρμονίας των Άστρων».
Ο ποιητής γείωσε το ποιητικό του φλόγιστρο, στην συμπαντική αρμονία του κόσμου. Νους και Ψυχή φτεροκοπούν στο χωροχρόνο, σε μια παγκοσμιότητα ύπαρξης, λόγου, ανθρωπιάς, υπέρβασης και φυσικής ροής και συνέχειας. ΄΄Στο αέναο ταξίδι΄΄,1ο μέρος, η πένα του πνεύματος και της καρδιάς υμνεί την αφθαρσία του κόσμου και τους δικούς του νόμους. Γράφει:

      Ο Κόσμος ακατανόητος, με τους δικούς του νόμους,
      τη δική του σοφία!
      Δικαστής αδιάφορος, ακατανίκητος κι ενάρετος
      Αυτός η πραότητα, η οργή και η δικαιοσύνη, 
      ο δεινός άρχων κι ο εξουσιαστής ! 
      Άναρχος κι αείρροος, αείζωος και άφθαρτος! 
      Αυτογέννητος και δίκαιος, Αχερούσιος και επουράνιος, 
      η βροντή, ο φόβος, κι ο τρόμος.. 
      κι η αστραπή η απαστράπτουσα, η Αποκάλυψη ! 
      Χρόνος Γένεσης άναρχος, προγονικός 
      και αμόλυντος.   [...].                             σελ.13

Σ΄ ένα νοητικό-ψυχικό παραλήρημα ύμνου, ανάτασης, δημιουργικής και φυσικής παρουσίας, κοσμικής και συμπαντικής συνέχειας, ερωτικής ευφορίας και ψυχικής ευωδίας, ανιχνευτικής και συμπαντικής ωραιότητας και αιωνιότητας, κυρίαρχης αγάπης και δικαιοσύνης προς τον άνθρωπο, προγονικής διαδρομής και απειρότητας, έρχεται ο ενορατικός ποιητής, να συμπληρώσει, την επί γης φθαρτότητα και μηδαμινότητα του ανθρώπου, μα και την οντολογική του προέλευση με τους στίχους:

      [...] Ο άνθρωπος σαρκίο εγκαταλειμμένο 
      σε πτυχή απόκρυφη, συμπαντική κι΄ αθέατη!
      Η ζωή στα σπάργανα των πρώτων στιγμών,
      των πρώτων αρχών των άναρχων!  
      Εμείς, ταπεινό των κοσμικών ερώτων γέννημα!  
      Η Μνήμη, θεμελιωτής ύπαρξης
      στης γέννας τα πρώτα σκιρτήματα![...]    σελ. 13 

Ο άνθρωπος -για τον ποιητή- είναι το κύτταρο της θείας γέννησης, ο επίγειος ταξιδευτής, το ζωηφόρο σκίρτημα της ύπαρξης, η φωτιά και η δημιουργία, το ευρηματικό κληροδότημα αυτής της γέννησης και ο λευτερωμένος οδοιπόρος της δικής του λύτρωσης.

«Στους ψιθύρους των καιρών», 2ο μέρος, προσδοκά και παροτρύνει, για νέες πτήσεις ή αναπτυχώσεις γέννησης, με νέες μορφές δημιουργίας και ελπίδας, σε ό,τι νέο γεννιέται κι΄ αναπτύσσεται ΄΄στις ματωμένες γέννες των αιώνων΄΄ ενάντια στη θλίψη, στο πένθος και στη σιωπή των ανθρώπων. Ο ποιητής εμπιστεύεται τις εσωτερικές δυνάμεις του ατόμου, το Πνεύμα και τη Σκέψη του, τις ορμέμφυτες προσμετρήσεις των πραγμάτων, τις γενεσιουργές δυνάμεις του, της Μνήμης απ΄την αέναη φωνή της, για κοσμικές πολιτείες της Αγάπης και της Ζωής. Γράφει:

      [...] Αφουγράσου τον άνεμο ..
      Πώς ταξιδεύει τα Όνειρά μας στους Καιρούς... 
      Πάνω τους νέα όνειρα θα κτίσουν  
      με μια Συνείδηση άπειρα μεγάλη 
      βγαλμένη από τη Σμίλη του Αιωνίου! [...]    σελ. 25

Και συνεχίζει επίμονα, προσιτός και διανθρώπινος,

«Είσαι η υπέρβαση // του γήινου και μικρού προς την τελειότητα // 
του Θείου και Συμπαντικού».                            σελ. 35  

Ο ποιητής Σωκράτης Μελισσαράτος, πίσω και μπρός από τα ΄΄άρρητα πάθη΄΄ προτρέπει τον άνθρωπο σε ζωή φωτεινή, ψυχικής και πνευματικής υπέρβασης, με διαδρομική πορεία στο ασύλληπτο και με ουρανοδρομίες κατανόησης, στην άνθηση της «εσωτε-ρικής» του ζωής στο βάθος της γνώσης, που ανυψώνεται -το άτομο- καθώς αγναντεύει ή προσαράζει ή αφομοιώνεται με τη Συμπαντική γνώση και την επικοινωνία. Ο ποιητής, αυτή την περικαλλή ωραιότητα του απείρου, τη θέλει φωταγωγημένη. Στην ανθρώπινη ψυχή, γι΄αυτόν η συμπαντική αρμονία γεννιέται κι΄ υπάρχει σε κάθε γέννηση επί της Γης και τροφοδοτείται αιωνίως, απ΄ τον αιώνιο Νου, τον «αείζωο και τον άφθαρτο, τον Αυτογέννητο και τον δίκαιο» .

Στην ποιητική σύνθεση «ΣΤΟ ΗΧΟΧΡΩΜΑ ΤΗΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ» ο στίχος ενδυναμώνεται συνεχώς, από έντονη ψυχική διέγερση, συναισθηματική κορύφωση, αρμονική σύζευξη ψυχής με τον Έξω και Άνω Κόσμο, έχοντας μια περιφερόμενη φωτοχυσία μυστηριακής ελπίδας και εγκαρτέρησης, ασύνορο ρίγος και εγρήγορση, στην αποκάλυψη του Νοητού φωτός και του άχραντου πνεύματος, της φύσης, του χρόνου, του λόγου και της πηγής του αιώνιου φωτός

«Στο ποίημα του κόσμου», 3ο΄ μέρος, προβάλλει το Ηχόχρωμα του Έρωτα και της Αγάπης. Ο θείος έρωτας της δημιουργίας, η μεγιστοποίηση της προσπάθειας για ψυχοπνευματικές υπερβάσεις και η επίμονη θεώρηση των ανθρωπίνων και της φύσης, «είναι αυτό που ονομάζουμε Ποίημα του Κόσμου», σελ. 48. Η ψυχή μας κρύβει την αγάπη κι΄ "ο κόσμος μένει άφωνος".

Η ποίηση για τον Σωκράτη Μελισσαράτο γίνεται μια διαρκής επικοινωνία Μνήμης, Αγάπης, Γνώσης «απ΄του κόσμου το Γίγνεσθαι». Η αέναη φορά των πραγμάτων, κρύβει την αναγέννηση, την αναδημιουργία, την πνευματική αρμονία, την ιερή σκέψη και το θυμίαμα της Αγάπης, «μακρινή γλυκιά ανάμνηση // στη μνήμη των αιώνων» , σελ. 53, και πάντα η Ζωή θα προχωράει, στους κύκλους της Ζωής, απ΄το φως στο σκοτάδι και ταν άπαλιν. Στην «Αστρική συμφωνία», 4ο΄μέρος, γράφει:

      [...] Είναι ο κόσμος εργαστήρι θαυμάτων 
      κι ο Άνθρωπος καλείται να βρει τα                                        «   »   
      χαμένα κλειδιά του. [...]

Οι σκοτεινές-λοιπόν-αντιθέσεις της ζωής των ανθρώπων,-για τον ποιητή- είναι ο αιώνιος δρόμος του ταξιδιού «για να γνωρίσει την Ουσία των πραγμάτων // στην ενότητα των πάντων».      σελ. 57.

Υπάρχει, για τον Σωκράτη Μελισσαράτο μια αλληλουχία αδιάλειπτης σχέσης ανθρώπου και «αρμονίας των άστρων», υπάρχει μιαν ακαταμάχητη έλξη ένωσης με τον Υπέρτατο Νου και το «νοητό Άκτιστο φως το αειλαμπές», σελ. 57, αφού ο κόσμος θα είναι πάντα «στρόβιλος-βουή και καταιγίδα » και ο χρόνος ανύψωσης προς την αφθαρσία «άσπιλος οίστρος» και διαρκή κι΄ ασίγαστη ανίχνευση της Γέννησης του Κόσμου.

Στο 5ο μέρος επιστρέφει -ο ποιητής- με εκφραστική τεχνική γλωσσικής ευρωστίας και λαμπρότητα οίστρου ποιητικού βάθους, κάνοντας τ΄ όνειρο «Στα βάθη της μνήμης // εικονοστάσι κρέμεται απ΄ του Ναού το τέμπλο» σελ. 69, σε μια θρησκευτική-φιλοσοφική και εικαστική πανδαισία οράματος. Εδώ το Όνειρο «είναι το δέος, η δέηση // μπροστά στην έξαρση την ιερή του Νου» σελ. 70, και το εικονοστάσι κι΄ η φλόγα του καντηλιού σε ξωκλήσι, ανάμεσα σε πνεύματα αγαθά, ζωντανεύουν του ποταμού την κοίτη // στου ονείρου το ταξίδι. σελ. 71. 

Η Φύση, το Σύμπαν, ο Νους, η Μνήμη, το Αιώνιο Φως, η πηγή του Νου, το Φως της Αθανασίας, η Συμπαντική Ομορφιά, τα βάθη της Ψυχής, «η έκφανση του θείου», η Αγάπη κι ο Ουρανός, Η ζωή κι΄ο Θάνατος, όλα εκπορεύονται από το «Ηχόχρωμα της Αρμονίας των Άστρων», από τη Ουράνια Φωνή και τη Συμπαντικότητα του Φωτός, που είναι η ΖΩΗ, στα σπάργανα-πάντα- των πρώτων στιγμών της Γέννησης και της Αθανασίας.

Εύχομαι από καρδιάς στον Φίλτατο Ποιητή Σωκράτη Μελισσαράτο Υγεία-Αισιοδοξία και πάντα καλοτάξιδες οι ποιητικές του συνθέσεις.

Κώστας Καρούσος
 Πρόεδρος Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. 

Η ομιλία μου στην ιστορική αίθουσα Μιχαήλας Αβέρωφ Γενναδίου 8 και Ακαδημίας 7ος όροφ. της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Αθήνα 22 / 11 / 2023

***
Η φωτογραφία είναι από την Εκδήλωση-Ημερίδα, της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕ-ΤΕΧΝΩΝ κατά τη Βράβευση, (Ανώτατη Διά-κριση), του Ποιητή ΣΩΚΡΑΤΗ ΓΕΡ. ΜΕΛΙΣΣΑ-ΡΑΤΟΥ στις  22 Νοεμβρίου 2023 για το Ποιητικό του Έργο.   

Το δοθέν Βραβείο,  Τιμητικό Δίπλωμα μετά της Απονομής  Μεταλλίου, ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΞΕΝΟ-ΠΟΥΛΟΥ, Πρώτου Προέδρου της Ε. Ε. Λ. 1934 - 1936, απένειμαν: ο κ. Κώστας Καρούσος Πρόεδρος της Ε. Ε. Λ και ο κ. Αυγερινός Ανδρέου πρώην Πρόεδρος και νυν Γενικός Γραμματέας της Εταιρίας, οι οποίοι ήταν και οι ΟΜΙΛΗΤΕΣ της Παρουσίασης του Ποιητικού Έργου του Σωκράτη Γερ. Μελισσαράτου. 
Η Εκδήλωση-Ημερίδα έγινε στην ιστορική αίθουσα Μιχαήλας Αβέρωφ Γενναδίου 8 και Ακαδημίας, 7ος όροφ., της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών.  Αθήνα, 22 / 11 / 2023.                                       
***
   
               ΟΨΗ Α                                                                    ΟΨΗ  Β
                     

ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ μετά ΜΕΤΑΛΛΙΟΥ του ΓΡΗΓΟΡΗ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ 
Πρώτου Προέδρου της Ε. Ε. Λ. 1934-1936

***
ΟΜΙΛΙΑ

ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ
Πρώην Προέδρου και νύν Γενικού Γραμματέα Ε. Ε. Λ.
Κριτικός Λογοτεχνίας - Ποιητής

«Στα Κράσπεδα της Αιτωλίας Χώρας»

Ποιητική Σύνθεση του ΣΩΚΡΑΤΗ ΓΕΡ. ΜΕΛΙΣΣΑΡΑΤΟΥ, Έκδ. Α΄ Αθήνα 2014. Έκδ.Β΄ ΚΕΝΤΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΧΑΡΗ ΤΖΟ ΠΑΤΣΗ (σελ.60), Αθήνα 2016

Διαβάζοντας κανείς το ποιητικό έργο του Σωκρ. Μελισσαράτου, θεωρώ ότι στο τέλος, εάν αγαπάει τη δικαιοσύνη και στοιχίζεται με την αλήθεια, θα ειπεί με έκδηλη ανακούφιση: «Ο Ηράκλειτος κρούει τη θύρα της ποίησης!» Προεισαγωγικά να σημειώσω ότι ο Σωκράτης Μελισσαράτος είναι πολυγραφότατος λογοτέχνης, επίλεκτο μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» και της Αιτωλικής Πολιτιστικής Εταιρίας. Την τελευταία δεκαετία περισσότερα από δέκα θεμελιακά έργα του έχουν εκδοθεί. Το έργο του «Στα κράσπεδα της Αιτωλίας χώρας» κυκλοφόρησε σε πρώτη έκδοση το 2014 και σε δεύτερη το 2016.

Ο λόγος μας για το έργο αυτό. Η παράδοση λέει ότι ο Ευριπίδης έδωσε το βιβλίο του Ηρακλείτου στον Σωκράτη και, αφού εκείνος το διάβασε, τον ρώτησε για τις εντυπώσεις του. Ο Σωκράτης αποκρίθηκε: «όσα κατενόησα είναι γενναία νοήματα· νομίζω δε ότι γενναία είναι και όσα δεν κατενόησα αλλά νομίζω ότι έχει ανάγκη προς κατανόηση το βιβλίο Δηλίου κολυμβητού». 
Έτσι απαντώ κι εγώ όσον αφορά την ποίηση του Σωκράτη Μελισσαράτου.

Είναι αυτός ο ποιητής δημιουργός νέου ύφους στην ποίηση, εισάγει δηλαδή την σκέψη του μεγάλου Εφεσίου Φιλοσόφου σ’ αυτήν. Έχουμε να κάνουμε με ύφος αφοριστικό. Με λόγο αποτελούμενο από σειρά σύντομων προτάσεων, οι οποίες είναι αυτοτελείς και παρέχουν πλήρες νόημα. Συγχωνεύονται σε κάθε νοηματική ενότητα περισσότερα του ενός νοήματα. Νοηματικός δυναμισμός, επέλαση ετερογενών συνθέσεων, έτοιμων να διασπαστούν, αλλά και να ενωθούν στην αέναη συμπαντική έκρηξη και πορεία. Υπάρχει στην ποίηση αυτή «πολίντονος αρμονία», αλλά την ανακαλύπτει κανείς μόνον όταν εισχωρήσει στο βάθος.
Λόγος λιτός, δωρικός, αφοριστικός, μεστός, προφητικός, υμνικός, μνημειακός, πυραμιδικός, λόγος με κρυμμένη τη γνώση και τη σοφία προσεκτικά, λόγος τέλος ηφαιστειογενής και εν δυνάμει εκρηκτικός, λόγος που σε κάνει να ερευνάς έσω, για να βγεις έξω πιότερο δυνατός. Λόγος που αποκρύπτει άδηλες προσταγές, συμβολικές υποδείξεις, λόγος που «σημαίνει».

      «Ο Άναξ ου το μαντείον εστίν το εν Δελφοίς ούτε λέγει, ούτε κρύπτει, 
      αλλά σημαίνει», είπε ο σκοτεινός φιλόσοφος. 

Θα έλεγα ότι η ποίηση του Σωκράτη Μελισσαράτου προϋποθέτει ως δεδομένη τη γνώση της μυθολογίας, της ιστορίας και της φιλοσοφίας του αναγνώστη, γιατί αλλιώς, λυπούμαι που το λέω, δεν είναι κατανοητή. Η φύση κρατάει καλά κρυμμένα τα μυστικά της, το ίδιο και η ποίηση του Σωκράτη Μελισσαράτου. Το ίδιο συμβαίνει και με την ποίηση του Γιώργου Σεφέρη. Πώς θα κατανοήσει κάποιος τον στίχο της «Ελένης» του Σεφέρη: «Τι είναι θεός, τι μη θεός και τι ανάμεσά τους;», αν δεν διαβάσει την Ελένη του Ευριπίδη, στην οποία βρίσκουμε:

      «Τι εστίν θεός, τι μη θεός, και τι το μέσον;»Σημείωνε ο Ηράκλειτος: 
    «Αμαθίην γαρ άμεινον κρύπτειν έργον δε εν ανέσει και παρ’ οίνον».

   (Είναι καλύτερα να κρύπτει κανείς την αμάθειά του, αλλά αυτό είναι 
     δύσκολο, όταν χαλαρώνει και πίνει).

Συμπληρώνω εγώ: και όταν διαβάζει ποίηση Σωκράτη Μελισσαράτου.

Δείγμα γραφής της ποίησης Σωκράτη Μελισσαράτου:

Στην Αρχή των Πραγμάτων

      «Πάντα ήσουν μέσα στην Αρχή 
      και πάντα θα ’σαι 
      στο Τέλος μέσα των Πραγμάτων!   
      Μην απέχεις απ’ τα δρώμενα, 
      μην απέχεις της Ζωής. 
      Πάντα να βρίσκεσαι στους Ήχους και τα Χρώματα μέσα!  
      Σπείρε τους Σπόρους σου στο Κενό ενδιάμεσο 
      Δέντρα να γίνουν, να καρπίσουν κι ανθούς να βγάλουν, 
      να Αναστηθείς…  
      και το νήμα απ’ την Αρχή να πιάσεις…»                             (Σελ. 11)

Στίχοι αληθινής ποίησης, την οποία αγαπώ, σέβομαι και προσκυνώ! 

Ποια αξία έχει να διαβάσω ένα ολόκληρο βιβλίο με ποιήματα για έρωτες, για ανθισμένες αμυγδαλιές, για ραπίσματα του αέρα των νησιών των Κυκλάδων, για ανεκπλήρωτα όνειρα και τόσες άλλες κενοδοξίες;
Αξία έχει να διαβάσω τους λίγους στίχους του Σωκράτη Μελισσαράτου και να προβληματιστώ για την Αρχή και το Τέλος των πραγμάτων. 

« Εν αρχή ην ο Λόγος και ο Λόγος ήν προς τον Θεόν και Θεός ήν ο Λόγος», σημείωσε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης.  

Ο ποιητής Σωκράτης Μελισσαράτος μας λέει, «σημαίνει» μάλλον: Είσαι και στην Αρχή, και στο Μέσον και στο Τέλος των πραγμάτων, σε όλες τις εναλλαγές και στις αντιθέσεις είσαι, άρα να ελπίζεις και θα επιτύχεις και στο τέλος θα Αναστηθείς και πάλι και θα ξαναπιάσεις ξανά το δοιάκι του Αγώνα. Είναι στίχοι απότοκοι της φιλοσοφίας του μεγάλου Εφέσιου:

«Εάν μη έλπηται ανέλπιστον, ουκ εξευρήσει, ανεξερεύνητον εόν και άπορον».

(Εάν κανείς δεν ελπίζει πράγματα, τα οποία υπερβαίνουν κάθε ελπίδα, δεν θα επιτύχει να εύρει κάτι, εφ’ όσον δεν θα υπήρχε έρευνα και δρόμος ο οποίος θα οδηγούσε προς αυτό).

Αρχή, Τέλος και πάλι Αρχή, μας λέει ο Σωκράτης Μελισσαράτος. Όλα αλλάζουν στη στιγμή. Είναι αδύνατον να μπούμε δύο φορές στο ίδιο ποτάμι, ούτε να αγγίξουμε μια θνητή ουσία, η οποία να μένει η αυτή κατά ποιότητα, αλλά λόγω της ορμητικότητος και της ταχύτητος της αλλαγής, διασκορπίζεται και πάλι, συγκεντρώνεται, πλησιάζει και απομακρύνεται, είπε ο Ηράκλειτος:

      «Ποταμώ γαρ ουκ έστιν εμβήναι δις τω αυτώ, ουδέ θνητής ουσίας δις
       άψεσθαι κατά έξιν την αυτήν, άλλ’ οξύτητι και τάχει μεταβολής σκίδνησι
       και πάλιν συνάγει και πρόσεισι και άπεισιν».

Και είναι κάτι και δεν είναι, η Αρχή μπορεί να είναι το Τέλος και το Τέλος η Αρχή. Αμφισβητεί ο Ηράκλειτος και την ουσιαστική πρωτογενή ουσία της Σοφίας και την αρχική οντολογική ενότητα, ακόμη και το όνομα του θεού (χρησιμοποιεί μάλιστα τη γενική Ζηνός, αντί Διός):
      «’΄Εν τό σοφόν μόνον λέγεσθαι ουκ ’εθέλει και ’εθέλει Ζηνός όνομα.» 

      (Το ένα, το οποίο είναι η μόνη σοφία, θέλει και δεν θέλει να εκφωνείται 
       με το όνομα του Δία).

«Σπύρε τους Σπόρους σου στο Κενό ενδιάμεσο» (της Αρχής και του Τέλους)… «να Αναστηθείς…»   (Σελ. 11)
Με τους στίχους αυτούς ο ποιητής πολεμάει την αντίληψη της απαισιοδοξίας της ζωής, της αγάπης προς το πεπρωμένο, δηλαδή τον θάνατο, αντίληψη η οποία τον 5ο π.Χ. αιώνα είχε διαδοθεί και εμπεδωθεί στην Ιωνία και η οποία επανήλθε με την υπαρξιακή φιλοσοφία του Χάιντεγγερ. Μια Ολλανδή μού διηγήθηκε στο Άμστερνταμ πώς πέθανε ο άνδρας της, ασθενήσας από ανίατη νόσο.
Ενώ οι ημέρες του ήταν λίγες, την έστειλε σε ένα ελληνικό μαγαζί, να αγοράσει ένα μπουκάλι ούζο. Έβαλε τη μουσική του Θεοδωράκη για τον Ζορμπά, κρατούσε και το βιβλίο του Καζαντζάκη «Αλέξης Ζορμπάς», έπινε ούζο, χόρευε κι έλεγε στη γυναίκα του: – Να κάψεις το σώμα μου και να ρίξεις την τέφρα στον κήπο, εγώ θα ξαναγεννηθώ, θα γίνω λουλούδι και «θα πιάσω το νήμα απ’ την Αρχή», που λέει ο ποιητής μας!

Η πορεία του Ποιητή στη γενέτειρά του, την Αιτωλία γη αρχίζει. Ας παρακολουθήσουμε στιγμές της πορείας αυτής, στιγμές γεφυρώσεως του σήμερα με το χθες που οδηγεί στην πρωτινή γνώση, στο πρώτο προζύμι της παρουσίας μας σ’ αυτή τη Γη.

     «…Ο ήλιος ανέβαινε 
      κι οι κορφές των λόφων στο κάμα πνιγμένες  
      ανέβρυζαν σπαράγγια, θυμάρι, ρίγανη…  
      Βυθισμένος στον κόρφο της Αιτωλίας χώρας  
      συμφωνία ευωδιαστή χρωμάτων και ήχων  
      συνέθετε ατέλειωτη…!».                                 (Σελ. 14)

Είδε ο ποιητής τον φωτοδότη και ζωοδότη ήλιο, της ημέρας εκείνης, γιατί ο ήλιος εκάστης ημέρας είναι νέος. «Ο ήλιος νέος εφ’ ημέρη», λέγει ο Ηράκλειτος. 
Ο ήλιος, λοιπόν, που χωρίς αυτόν θα ήταν νύχτα χωρίς ζωή (Ει μη ήλιος ην ένεκα των άλλων άστρων ευρόνη αν ην», ο ήλιος ο φύλακας και επόπτης της κυκλικής κίνησης του σύμπαντος, ο δημιουργός των εποχών του έτους, οι οποίες παράγουν τα πάντα «Ώρας αι πάντα φέρουσιν», τα σπαράγγια, το θυμάρι, τη ρίγανη, που λέει ο ποιητής μας. Ο ποιητής μας, ο οποίος μπορεί να σεμνύνεται ότι στην Αιτωλία χώρα ανεζήτησε τον εαυτόν του.

« Εδιζήσατο εμαυτόν» και είδε, δεν άκουσε πράγματα, «οφθαλμοί γάρ των ώτων ακριβέστεροι μάρτυρες» σημείωσε ο Εφέσιος.


Σίγουρα ο Σωκράτης Μελισσαράτος ατενίζοντας τον ήλιο πάνω απ’ την ιερή Αιτωλία χώρα, θα τραγούδησε το πνευματικό εμβατήριο του Άγγελου Σικελιανού «Ομπρός, παιδιά, και δε βολεί μονάχος του ν’ ανέβει ο ήλιος» και τον στίχο του Οδυσσέα Ελύτη «Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή», ίσως και τους στίχους του Σεφέρη για τα «Αγκάθια του ήλιου».
Και ο ποιητής μας λέει:

«..Ένιωσα της φυλής την αύρα από χρόνους  πανάρχαιους  
κι άκουσα άσματα αοιδών και ραψωδών  
μιας άλλης εποχής, 
ν’ αγκαλιάζονται με τις μελωδίες  
της Παραχελωίτιδας Γης..».     (Σελ. 15)

Στη δειλινή μάλλον αυτή πορεία του ο ποιητής αντίκρισε οιονεί μισογκρεμισμένους κι ερημωμένους ναούς, που δεν κατοικούσαν θεοί πια εκεί, αλλά στέκονταν όρθιοι να θυμίζουν την ενότητα της φυλής μας, να γεφυρώνουν το μακρινό χθες με το χαρούμενο σήμερα, με «τις μελωδίες της Παραχελωίτιδας Γης». Κάπου εκεί και τα δένδρα της αιώνιας αμφισβήτησης, ξηραμένα απ’ τις αιμάτινες αστραπές.

«…Εδώ η ευωδιά του αγριολούλουδου / βυθίζεται στων πραγμάτων τα βάθη, τα ύψη… / κι ο Ήλιος ακτινοβόλος, αλάθητος, / ορίζει το πεπρωμένο τους!…». (Σελ. 17)
Τ’ αγριολούλουδο συμβολίζει την καθαρότητα της φύσης και την αγριότητα της ταπεινής και ήμερης ισόρροπης ομορφιάς. Ο Διονύσιος Σολωμός, όταν ήταν δεκαετής, περπατούσε στο δάσος με τα αγριολούλουδα με έναν συνομήλικό του, τον οποίο και ρώτησε τι νιώθει. Τίποτε ήταν η απάντηση του άλλου παιδιού. Ο μικρός Διονύσιος του είπε ότι νιώθει τη λαχτάρα όλης της ζωής κι έκοψε την παρέα με τον φίλο του, που λίγα ένιωθε.

«Φιλομειδής Αφροδίτη, / η Παραχελωίτιδα χώρα / αποπλανά το πνεύμα και το βλέμμα / καθώς ο άνεμος ξεδιπλώνει του χρόνου / τις πτυχές…». (Σελ. 19), μας λέει ο ποιητής.

Η ομορφιά, η δύναμη και η εξουσία του ποταμού Αχελώου, τον οποίο οι αρχαίοι θεοποίησαν, ανεμοδέρνουν τον χρόνο και κατάσχίζουν τις πτυχές του. Οι Νύμφες ταξιδεύουν από τον Ελικώνα στην Παραχελωίτιδα χώρα για πιότερη δροσιά και πιο δυνατές ηλιαχτίδες, η Αφροδίτη μπορεί ν’ αφήνει για λίγο τον Ενιππέα και παρέα με τον Έρωτα ή τον Ίμερο να λούεται στον θεοπόταμο Αχελώο. Κρυμμένη κάπου σκιερά μπορεί να τους παρακολουθεί η Διηάνειρα ή η μικρή Ιόλη.

«Οι Παλμοί του Κόσμου»

      Είμαστε εμείς 
      που στο μέρος της καρδιάς μας  
      χτυπούν οι παλμοί του κόσμου.  
      Ανάμα τους η θάλασσα, ο ήλιος!  
      Απάγκιο μας μες στις ρωγμές του χρόνου,  
      ένας Όμηρος θεός 
      και μάρμαρα απ’ του Φειδία τη σμίλη!  
      Αντάμωμα Κοσμικό  
      με των καμπαναριών τους Ήχους..! 

      Αγλάισμα ψυχής το Φως  
      των δύο Κόσμων! 
      Ιθάκη Πνεύματος υπερκόσμια, 
      Ιδεών ήχων και χρωμάτων  
      μες στην ψυχή τ’ ανθρώπου!  
      Λιμάνι που καθαγίασε ο νους του Έλλογου όντος!».       (Σελ.  21)

Και η πορεία του ποιητή στην Αιτωλία χώρα συνεχίζεται. Αφουγκράζεται τώρα την καρδιά του Ανθρώπου και συλλαμβάνει τους Παλμούς του Κόσμου. Αναρωτιέται εάν στ’ αλήθεια δεν είναι ο Όμηρος θεός, αν δεν είναι θεϊκά τα μάρμαρα της Πεντέλης που σμίλεψε ο Φειδίας, αν δεν είναι θεϊκό το Αντάμωμα του πρωτινού με τους Ήχους των καμπαναριών. Στην ουσία απαντάει ο ποιητής ότι οι δύο Κόσμοι «γεγόνασι» ένας! Το Έλλογον Ον, που διύλισε τα πάντα και τα ισορρόπησε με πυξίδα το καλό, το ωραίο και το εύψυχο. Νιώθει ο ποιητής τους Παλμούς της Αιτωλίας και τους μυκηθμούς των ανέμων. Νιώθει την συνέχεια και την ενότητα των Όντων από την πρωτινή μορφή τους έως τη σημερινή τους. Ναι, όλα υπάρχουν! Και αυτά που έγιναν και αυτά που γίνονται. Και αύριο θα προστεθούν και αυτά που θα γίνουν.

Η ενότητα και ο διαφορισμός των όντων βαδίζουν εκ παραλλήλου. Εάν κάποτε η ενοποίηση των όντων θα μπορούσε να γίνει αντιληπτή δια μιας μόνον αισθήσεως, αυτή θα ήταν η όσφρηση, η οποία θα ξεχώριζε τις διαφορές. Λέει ο Ηράκλειτος:
«Ει πάντα τα όντα καπνός γένοιτο, ρίνες α διαγνοίεν». Φαίνεται ότι θρύλοι πανάρχαιοι, λαϊκές δοξασίες και παραδόσεις, πρόσωπα ιστορικά, αλλά και λαϊκά, περνοδιαβαίνουν μπροστά από τον ποιητή μας, μορφές σοβαρές, βιβλικές και αμίλητες σε ατέλειωτες σειρές και συστοιχίες. Ύστερα τρεμοσβήνουν και ξανα-χάνονται. Ανεμοκύκλωσαν την ψυχή του ποιητή μας Σ. Μ. και τον βοήθησαν να συνταιριάσει και ν’ αποδώσει σκέψεις, αντιλήψεις, ιστορίες και μύθους. Στέκεται ο ποιητής μας Σωκράτης Μελισσαράτος με σεβασμό, σοβαρότητα και ευγένεια μπροστά στην Ιστορία και στη Μυθολογία. Το κάνει αυτό γιατί ξέρει ότι, αν τις αγνοήσουμε, θα μας σύρουν στην αποτυχία και στη δίκαιη τιμωρία Ναϊάδες, Νύμφες, Δρυάδες και παραφρονημένα φαντάσματα του ιστορικού παρελθόντος.

«…Το φεγγαρόφωτο γλιστρούσε στ’ αλλόκοσμα / κι αγνάντευε στην αιωνιότητα / μορφές Ηρώων και Θεών…». (Σελ. 26)

Πώς να λησμονηθεί η Δηιάνειρα απ’ την Καλυδώνα, που πήρε γυναίκα του ο ισόθεος Ηρακλής κι η ζήλεια της, που έφερε το μοιραίο τέλος; Πώς να αγνοηθεί εκείνος ο Θερσίτης, ο παρεξηγημένος Αιτωλός απ’ την Καλυδώνα, ο γιος του Αγρία κι αδελφός του Οινέα. Στάση, λένε ότι έκανε και εξέγερση στη συνέλευση των Δαναών και αμφισβήτησε την εξουσία των βασιλέων. Ως και του Αγαμέμνονα τις πομπές έκανε γνωστές στους λαϊκούς πολεμιστές και του Οδυσσέα τις πονηρές αποφάσεις. Τον ακολούθησαν και άλλοι πολλοί μα τους κατάφεραν με πλούσια δώρα και όμορφες πρωτόβγαλτες εταίρες. Τον είπαν άσχημο, κακόγνωμο, αθυρόστομο και φιλοκατήγορο. Τάραξε τους βασιλιάδες με τις ιδέες του! Ζήτησε να περάσει η εξουσία στους πολεμιστές, αυτοί ν’ αποφασίζουν γι’ αυτούς. Γι’ αυτό τον κτύπησε ο Οδυσσέας με το στέμμα...

     «…Ένα λαχανιασμένο αγέρι  
         έφερνε τραγωδίες 
         κι έπαιζε κρυφά τις νύχτες, στης Πλευρώνας  
         και στης πετρήεσσας Καλυδώνας τ’ αρχαία θέατρα  
         του Μελέαγρου κατορθώματα, έρωτες…  
         και της Μοίρας του το κρυμμένο μυστικό!…».          (Σελ. 27)


Είπαμε, δεν χάνεται τίποτε. Ο κόσμος μας κατά τον Εφέσιο, δεν είναι έργο ούτε θεών, ούτε ανθρώπων, αλλά υπήρχε πάντοτε, υπάρχει και θα υπάρχει. 
«Κόσμον, τόνδε, τόν αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, άλλ’ ην αεί και έστιν και έσται».

Στον κόσμο αυτόν έχουν οπωσδήποτε θέση οι δύο πόλεις της Αιτωλίας, η Καλυδώνα και η Πλευρώνα. Ο ποιητής μας, με την πυκνή και εν πολλοίς αμφίσημη σκέψη, με λίγες λέξεις ξεπερνά το πυργωμένο αυτό θέμα του Μελέαγρου. Λέει:
«…και της Μοίρας του το κρυμμένο μυστικό!…». (Σελ. 27).

Ο μύθος λέει ότι τις πρώτες ώρες που γεννήθηκε ο Μελέαγρος οι Μοίρες αποφάσισαν να πεθάνει όταν καεί το δαυλί που ήταν στο τζάκι. Η μάνα του, όμως, το άκουσε, έσβησε το δαυλί και έζησε.

«Και πού να ’κρυβε η δόλια η μάνα του / το μισοκαμένο δαυλί των πρώτων ωρών της ζωής του; / Στο σπίτι; Μπορεί στο τζάκι να ’φθανε, στην πυρά. / Στο χώμα; Μπορεί με τον καιρό να σάπιζε. / Στο δάσος; Κι από εκεί κάποιος ίσως το “περιμάζευε” / για όποια χρήση. /Και ως διαισθάνθηκε τη θανή της / αποκάλυψε το μεγάλο μυστικό στη γυναίκα του. / Όμως αυτή δεν ήταν Άλκηστη, / κι έτσι ο Μελέαγρος δεν είχε την τύχη του Άδμητου. / Η ζήλεια της για τον γενναίο άνδρα της / κι ο κακότροπος χαρακτήρας της / έρριξαν στην πυρά το μισοκαμένο δαυλί των Μοιρών / κι ο Μελέαγρος πέθανε...». 
Έτσι έγραψε ένας άλλος Έλληνας ποιητής για του Μελέαγρου το δαυλί.

Είπαμε στην αρχή για τη δύναμη του Λόγου του ποιητή Σ. Μ., τις ιδιότητες και τον χαρακτήρα του. Τώρα εμφανίζεται σκληρός και τιμωρητικός:

«Η Διαφάνεια των Καιρών»

     «Ποτέ… μα ποτέ δε σκέφτηκες γιατί γεννήθηκες.. 
      Ούτε μια μέρα… Ούτε σε μιας μέρας το γέρμα, 
      την ώρα που η ψυχή γέρνει στου σεληνόφωτος το χρώμα;  
      Ποτέ δεν πόνεσες, δε σε πόνεσαν, δε σ’ έθαψαν 
      και ποτέ δεν Αναστήθηκες! 

      Ούτε οι Κραυγές των Καιρών ποτέ δεν σ’ άγγιξαν… 
      Ούτε σε πλήγωσαν; 
      Τη διαφάνεια των Καιρών ποτέ δεν την ξεφύλλισες 
      και το ποτάμι του κόσμου ποτέ  
      δεν το περπάτησες αντίθετα…!  
      Ούτε στων Καταιγίδων το φύσημα…, ποτέ δεν πρόταξες 
      τα στήθη σου! 

      Ε…! Τότε μην διαμαρτύρεσαι, που δεν σου δόθηκε 
      Μερτικό!  
      Μην απορείς, γιατί απόμεινες σκλάβος!». (Σελ. 31).

Εδώ έχουμε πιο καθαρή, πιο δυνατή την επήρεια της Ηρακλείτειας Σκέψης. Αν βαδίσεις ανάποδα τον ποταμό θα φθάσεις στην πηγή. Και εάν αυτό το επιχειρήσεις στη γνώση, θα φθάσεις στην πρωτινή γνώση και θα τακτοποιήσεις το χάος του Σύμπαντος. Αυτό πρέπει να κάνει κάθε έλλογος άνθρωπος. Όποιος έτσι δεν έπραξε, δεν πρέπει να παραπονείται που έμεινε σκλάβος.
Και εδώ ο ποιητής μας ναι μεν ραπίζει και ριπίζει, απαξιώνει και ευτελίζει, αλλά δεν ζητάει και τον θάνατο για τα τοιαύτα λάθη τ’ ανθρώπου. Ο πρόγονός του, όμως, Ηράκλειτος ήταν πιο σκληρός: 
«Άξιον Εφεσίοις ηβηδόν ανάγξασθαι πάσι» (Αξίζει στους Εφεσίους, όλοι όσοι είναι ενήλικοι να κρεμαστούν…).

Μας μιλάει ακολούθως ο ποιητής για τον Πατροκοσμά, τον Αιτωλό, τον Μεγάλο Διδάχο και Διαφωτιστή, που φλόγισε τις ψυχές των σκλάβων, τόσο όσο χρειαζόταν το Ιερατείο και το ψυχρό Κράτος να τον αγνοήσουν 200 χρόνια ή μάλλον να τον ονειδίσουν.

Και ο ποιητής μας είναι έτοιμος να εισέλθει στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου. Τι να γράψει, όμως, γι’ αυτό; Υπάρχει ανθρώπινη γραφίδα να αποτυπώσει το μεγαλείο του Ανθρώπου σ’ αυτή την πόλη; Τον ηρωισμό, την αντίσταση, την πείνα, την Έξοδο; Πώς θα ξαναγραφούν στίχοι ανάλογοι κι ισάξιοι των Ελεύθερων Πο-λιορκημένων του Διονυσίου Σολωμού;

     «Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει 
      λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί κι η μάνα το ζηλεύει.
      Τα μάτια η πείνα μαύρισε, στα μάτια η μάνα μνέει·  
      Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει.  
      Έρμο τουφέκι σκοτεινό τι σ’ έχω εγώ στο χέρι;  
      που’ συ μου ’γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει».

Μεσολόγγι!

Είναι η λέξη την οποία εκστομίζει η Ελλάδα με υπερηφάνεια και ισότητα προς τις σκιές των προπατόρων και θα εκστομίζει προς τις επερχόμενες γενεές των Ελλήνων, αλλά και όλων των λαών της γης, όσο ανατέλλει ο ήλιος και όσο υπάρχει ιστορία.
Εκεί, στη μάνδρα εκείνη, εν μέσω των ηλιοκαών μαχητών, πίσω από τους προμαχώνες, γεννήθηκε και προστέθηκε νέα εύκλεια. Εκεί, η μαχόμενη Ελλάδα συνήψε αρραβώνα με την ενθουσιώδη Ευρώπη, εκεί, όπου ο εθνικός αγώνας ήρθη στο ύπατο σημείο μεγαλουργίας και υψώθη όσον υψώθησαν τα συντρίμμια της πόλεως.

Η αντίσταση του Μεσολογγίου υπήρξε το προπύργιο της Ελλάδας. Και αφού έπεσε, αν πτώση λέγεται ο όλεθρος της πόλης και των κατοίκων, έγινε ατέρμων ικεσία ενώπιον των δυνατών της γης και έκλινε την πλάστιγγα υπέρ της Ελλάδας. Ο Λουδοβίκος έψαλε και πάλι τον πένθιμο ύμνο και ο Κάρολος Ι' εσπόγγισε πικρά δάκρυα ενώπιον των κλικών του και ίσως εκείνη τη στιγμή να εγεννάτο η Ελλάδα κατά διάνοιαν.

Κάθε ελεύθερος άνθρωπος του Κόσμου είναι Δημότης του Μεσολογγίου. 

Όπου η θυσία καθαγιάζει την παρουσία μας στη ζωή, εκεί, πανάχραντο και ιερό, σαλεύει το Μεσολόγγι. Όπου η Αρετή υψώνεται, εγκαλώπισμα και δικαίωση της εποποιίας των ανθρώπων, εκεί υπάρχει το Μεσολόγγι. Όπου η παιδεία θεμελιώνει το ελεύθερο φρόνημα των πολιτών, εκεί απλώνεται, βάθρο και κρηπίδωμα, το Μεσολόγγι. Όπου απροσμέτρητη η Αγάπη πλάθει τις μήτρες της Ιστορίας, εκεί παραστέκει το Μεσολόγγι. Όπου ο άνθρωπος ανεβαίνει τα σκαλοπάτια του Θεού, εκεί ορθώνει το ανάστημά του το Μεσολόγγι. Όπου οι Λαοί αναζητούν την πορεία του Μέλλοντος, από γενιά σε γενιά, με ακατάλυτο προγονικό δεσμό, εκεί προπορεύεται το Μεσολόγγι.

Το Μεσολόγγι είναι για όλους τους λαούς της γης πράξη ελευθερίας και κανόνας αρετής: «Άνδρες Πόλις, ου τείχη, ου νήες ανδρών κεναί», έλεγαν οι ευκλεείς πρόγονοί μας.

Το 1929 όλοι οι βουλευτές της Αιτωλοακαρνανίας επισκέφθηκαν τον Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και του υπέβαλαν κοινό αίτημα μεταφοράς της έδρας του Νομού από το Μεσολόγγι στο πολυπληθές Αγρίνιο. Αφού τους άκουσε ο Βενιζέλος τους είπε: 
«Κύριοι, απέλθετε του γραφείου μου! Όσον εις το Μεσολόγγιον καπνίζει μία έστω καλύβη, θα είναι η πρωτεύουσα του Νομού».

Μια μεγάλη στάση στη διαδρομή του κάνει ο ποιητής στον Πανέλληνα Κωστή Παλαμά, τ’ άξιο τέκνο της Αιτωλίας.      

     «…Η πατρίδα ήταν μέσα του…  
     Η ποίησή του ο λόγος της! 
     Αυτός ο Λόγος που άκουγε, έπλαθε και ποιούσε…  
     ιδέες, αρχές, αξίες! 
     Κι έστησε θρόνο πάνω στην ολύμπια φωταύγεια  
     του πνεύματός του!» (Σελ. 49)

Ο Πανέλληνας και Πανανθρώπινος ποιητής Κωστής Παλαμάς ήταν η ίδια η φωνή της πατρίδας, ορθά το λέει ο ποιητής μας Σ.Μ. Άγγιξε και αγγίζει κάθε ελληνική ψυχή. Σε τέτοιο βαθμό, που μέσα από τις φυλακές της Κέρκυρας το 1937 και κάτω από αντίξοες συνθήκες ένας ταξικός του αντίπαλος, ο Νίκος Ζαχαριάδης να γράψει την πολύ σημαντική μελέτη του «Ο αληθινός Παλαμάς».

Το βιβλίο αυτό του ποιητή Σωκράτη Μελισσαράτου με εντυπωσίασε και η βιβλιοκριτική μου σίγουρα είναι ελάτων της αξίας του. Αφού έχουμε δεχθεί ότι ο Εφέσιος Ηράκλειτος κρούει την θύρα της ποίησης, ας κλείσουμε το σημείωμα πάλι με ένα δικό του απόφθεγμα:

«Εις εμοί μύριοι, εάν άριστος η», δηλαδή ο ένας άνθρωπος για εμένα ισοδυναμεί με μύριους (10 χιλιάδες), αν είναι άριστος.

Και ο Σωκράτης Μελισσαράτος είναι άριστος!    

Επιτέλους, « εγεννήθη ημίν ποιητής ».

Αυγερινό Ανδρέου                               Αθήνα, 22 Νοεμβρίου 2023                     
***
Την όλη Εκδήλωση έκλεισε με Ευχαριστίες και Ευχές ο Βραβευθείς Ποιητής κ. Σωκράτης Γερ. Μελισσαράτος.

***
Αγαπητές Φίλες και Αγαπητοί Φίλοι, Καλησπέρα σας!
Σας Ευχαριστώ από καρδιάς , που παρά τις αντιξοότητες της σημερινής ημέρας, βρίσκεστε σήμερα στην αίθουσα της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ και με Τιμάτε για την Παρουσίαση του όλου έργου μου μέχρι σήμερα!

Ευχαριστώ το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΤΑΙΡΙΑΣ και ιδιαίτερα τον Πρόεδρο Κύριο Κώστα Καρούσο και το Γενικό Γραμματέα και πρώην Πρόεδρο Κύριο Αυγερινό Ανδρέου για την παρουσίαση του Ποιητικού μου Έργου και την Βράβευσή μου με ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ μετά Μεταλλίου του ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ, Πρώτου Προέδρου της Ιστορικής ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ!

Επίσης Ευχαριστώ Πολύ την Κυρία Κατερίνα Ντούκα - Κοτοπούλου Ποιήτρια για την πολύ ωραία απαγγελία ποιημάτων μου, καθώς και τον Κύριο Δημήτρη Λαμπρόπουλο, Ποιητή, για το Συντονισμό της όλης Εκδήλωσης!

Είμαι βαθιά Ευγνώμων που είμαι Μέλος της Ιστορικής ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ, που επί δεκαετίες προσέφερε και προσφέρει Πολλά στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ!

Σας Ευχαριστώ και πάλι και Σας Εύχομαι
Υγεία, Χαρά και όμορφες Λογοτεχνικές 
και Πνευματικές Επιτυχίες!

Σωκράτης Γερ. Μελισσαράτος                             Αθήνα, 22 Νοεμβρίου 2023
  

Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2024

Από το « Πνευματικό εμβατήριο»



ΑΓΓΕΛΟΣ  ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ
(1884 - 1951)

"Η ποίηση του Άγγελου Σικελιανού, αποτυπώνεται σε δύο μορφές. Η πρώτη μορφή περιλαμβάνει όλο το λυρικό -συνθετικό του έργο και η δεύτερη όλες τις τραγωδίες του. Αποτελεί το όλο έργο του, για πολλούς, μεγάλο ποιητικό επίτευγμα στη νεότερη Ελλάδα. Ανήκει στη δεύτερη Μεταπαλαμική γενιά.

Σε πολλά ποιήματα του Σικελιανού η παράδοση και τα επιτεύγματα του παρελθόντος σμίγουν με την παρούσα ζωή και «με όλες τις ανάσες της ελληνικής γης» (Σεφέρης, Δοκιμές, σελ. 96). Ζούσε με τόση οικειότητα την ελληνική φύση, που την άγγιζε - βουνά, μάρμαρα, ακρογιάλια- όπως ένας βοσκός αγγίζει τα γνώριμα αντικείμενα της καλύβας του. Αυτή την αίσθηση μας δίνει και στο σονέτο του "Στον Ακροκόρινθο".(1)

Οι Dromoi Logotexnias, παραθέτουν δύο ποιήματα του Μεγάλου Έλληνα ποιητή Άγγελου Σικελιανού! 
***
Από το « Πνευματικό εμβατήριο»


[...] Ομπρός· βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω απ’ την Ελλάδα·
ομπρός, βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από τον κόσμο!
Τι, ιδέτε εκόλλησεν η ρόδα του βαθιά στη λάσπη,
κι α, ιδέτε, χώθηκε τ’ αξόνι του βαθιά μες στο αίμα!
Ομπρός, παιδιά, και δε βολεί μονάχος του ν’ ανέβει ο ήλιος·
σπρώχτε με γόνα και με στήθος, να τον βγάλουμε απ’ τη λάσπη.
σπρώχτε με στήθος και με γόνα, να τον βγάλουμε απ΄το γαίμα.
Δέστε, ακουμπάμε απάνω του ομοαίματοι αδερφοί του! [...]

[...] Χίλια καπούλια ταύροι του κρατάν τη βάση,
δικέφαλος αΪτός, κι απάνω μου τινάζει
τις φτερούγες του και βογκάει ο σάλαγός του
στην κεφαλή μου πλάι και μέσα στην ψυχή μου,
και το μακρά και το σιμά για με πια είν' ένα!
Πρωτάκουστες, βαριές με ζώνουν Αρμονίες! Ομπρός, συντρόφοι,
βοηθάτε να σηκωθεί, να γίνει ο ήλιος Πνεύμα!

Σιμώνει ο νέος ο λόγος π' όλα θα τα βάψει
στη νέα του φλόγα, νου και σώμα, ατόφιο ατσάλι...
Η γη μας αρκετά λιπάστηκε από σάρκα ανθρώπου...
Παχιά και καρπερά, να μην αφήσουμε τα χώματά μας
να ξεραθούν απ' το βαθύ τούτο λουτρό του αιμάτου
πιο πλούσιο, πιο βαθύ κι απ΄ όποιο πρωτοβρόχι! [...]

Ομπρός, παιδιά, και δε βολεί μονάχος του ν΄ανεβει ο ήλιος...
Σπρώχτε με γόνα και με στήθος, να τον βγάλουμε απ΄ τη λάσπη,
σπρώχτε με στήθος και με γόνα, να τον βγάλουμε απ΄ το γαίμα,
σπρώχτε με χέρια και κεφάλια, για ν΄ αστράψει ο ήλιος Πνεύμα![...]

***

Από τον «Ύμνο στον Εωσφόρο το άστρο»

Ήρτε γυναίκα απ΄ τα βουνά, σκιρτώντας
σαν αλαφίνα, σειώντας τα μαλιά της
σα νέο λιοντάρι, και στην αγκαλιά της,
σα με ψηλό κρατώντας το ζωνάρι, 
σε μυστικό κανίσκι την καρδιά της,
ήρτε γυναίκα πού 'χε στην ποδιά της,
σαν το μαυροαίματο λαγό που τρέμει
κι από ΄να φύλλο, την αποθυμιά της 
κι ήρτε σ΄ εμε ολοϊσα, σαν οι άνεμοι
στο μοναχό το δέντρο, που βιγλίζει
τεράστιο σε κορφή και συνορίζει
τα σύμπαντα, και ξάφνου βοή να γέμει
προφητική τον ουρανόν αρχίζει
κι ήρτε και μ΄ήβρε ως όταν πλημμυρίζει
ποτάμι, στην οχτιά του το πλατάνι
το δυνατό και γύρα του, αφρισμένο,
μετράει τη δύναμή του και το κάνει
να σαλεύει απ΄τη ρίζα, ευτυχισμένο
ήρτε η γυναίκα που προσδόκαα τώρα-
κι ανήξερα - καιρό, κρυφά, μονάχος,
στην κορυφή του πόθου μου ωσά βράχος
κι ήρτε για πάντα, κι ήρτε σαν η μπόρα...

Κι από τα σπλάχνα ως μέσα ποτισμένα,
κι απ΄την καρδιά μεμιάς π΄ ανοίχτηκε όλη
σαν δεύτερο δεφτέρι, κι απ΄ τα φρένα
τ΄ αντρίκεια, που το μέγα δροσοβόλι
βαθιά τους χύθη, ξάφνου κοσμοφλόγος,
στα βάθη της ψυχής μου απολυτρώθη
απ΄ τα δεσμά του ο Θείος αντρίκειος Λόγος...[...]

Άγγελος Σικελιανός

---------------------------------------
1. Από τη Νέα Παγκόσμια ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ,  ΡΙΤΑΣ ΜΠΟΥΜΗ - Ν. ΠΑΠΠΑ, σελ.612, 
τόμ. Β΄.

Τρίτη 2 Ιανουαρίου 2024

Βράβευση του Ποιητή Σωκράτη Γερ. Μελισσαράτου από τον Φιλολογικό Σύλλογο "Παρνασσός"




ΣΩΚΡΑΤΗΣ Γ. ΜΕΛΙΣΣΑΡΑΤΟΣ
Ποιητής-Συγγραφέας




Η Ιστοσελίδα «dromoi Logotexnias» γνωστοποιεί στους Εκλεκτούς Αναγνώστες της, ότι ο συνεργάτης μας Ποιητής κύριος Σωκράτης Γερ. Μελισσαράτος βραβεύτηκε στις 24 - Μαΐου - 2023 με την Ανώτατη Διάκριση, σε Εκδήλωση τού Ιστορικού «ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» για το όλο Έργο του.
Στο δοθέν Βραβείο Αριστείας στον κ. Σωκράτη Γερ. Μελισσαράτο αναγράφεται: «ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ ΥΠΕΡΕΧΟΝΤΑ ΒΡΑΒΕΥΕΤΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΕΝΕΚΑ ΚΑΙ ΑΡΕΤΗΣ»! Το Τιμητικό Δίπλωμα συνοδεύτηκε και από το «Χρυσό Μετάλλιο» του ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ».
*** 
Βιογραφικό Σημείωμα

Ο ποιητής Σωκράτης Γερ. Μελισσαράτος γεννήθηκε στο Νεοχώρι Μεσολογγίου και ανδρώθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Πολ/κός Υπομηχανικός με μετ/κές σπουδές στη ΣΕΛΕΤΕ. Ασχολείται με τη Λογοτεχνία και κυρίως με την Ποίηση από τα Γυμνασιακά του χρόνια, καθώς και με τη Ζωγραφική. Πίνακές του κοσμούν ιδιωτικές συλλογές.

Είναι τακτικό μέλος:
Του Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ»
της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (Ε.Ε.Λ)
της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (Ε.Ε.Ε.Λ.)
και της Αιτωλικής Πολιτιστικής Εταιρείας (ΑΙ.ΠΟ.Ε)

Επέλεξε να κάνει την πρώτη εμφάνισή του στα Ελληνικά Γράμματα με την επική δημιουργία του «ΣΤΟΥ ΧΩΡΟΧΡΟΝΟΥ ΤΗ ΡΟΗ », Εκδ. ΜΙΧΑΛΗ ΣΙΔΕΡΗ Αθήνα 2008 (πλέον 10.000 στίχοι). Ποίησή του έχει καταχωρηθεί στη «Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» του ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΧΑΡΗ ΠΑΤΣΗ, σε Ανθολογίες Ελληνικές και Ξένες, καθώς και σε Λογοτεχνικά Περιοδικά. Ποίησή του έχει μεταφραστεί και δημοσιευτεί στα Ιταλικά, Πολωνικά, Σερβικά, Αλβανικά, Λιθουανικά.

Πήρε το Α΄ Βραβείο Ποίησης 2011 της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ για την Ποιητική του Σύνθεση «Της Φύσης ο Λόγος».

To έργο αυτό μεταφράστηκε στην Πολωνική γλώσσα με τίτλο «Głos Natury», «Ο Λόγος της Φύσης», από την εκλεκτή μεταφράστρια Ιoanna Nahorskiej, φιλόλογο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας. Η πολωνική έκδοση, Wydawnictwo Ibis 2016, είχε προετοιμαστεί ειδικά για την XVI Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης UNESCO 2016, στην Πολωνία. Το βιβλίο «Głos Natury», παρουσιάστηκε σε τέσσερες Πολωνικές μεγαλουπόλεις κατά την περίοδο των εκδηλώσεων από 29 Μαρτίου έως 2 Απριλίου 2016.

Ο ποιητής Σωκράτης Μελισσαράτος ήταν επίσημος προσκεκλημένος της Πολωνικής Επιτροπής για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2016, στην Πολωνία.

Επίσης πήρε το Α΄ Βραβείο Ποίησης στο Διεθνή Λογοτεχνικό Διαγωνισμό «Σαλαμίνια 2011» του Δήμου Σαλαμίνας.

Τιμήθηκε το 2011 από τον ΟΜΙΛΟ UNESCO Νομού Πειραιώς και Νήσων με ΕΠΑΙΝΟ και με το αναμνηστικό Μετάλλιο της «Βεργίνας» και του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» για την προσφορά του στον Πολιτισμό.

Το 2015 τιμήθηκε από το ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ LITERATURA ET ARTES (Λευκωσία-Κύπρος) με ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.

Τιμήθηκε επίσης το 2015 από τη Σύνταξη του περιοδικού «POEZIA dzisiaj», «Η ΠΟΙΗΣΗ σήμερα» και από την Επιτροπή της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης UNESCO στην Πολωνία με δίπλωμα τιμής για την προσφορά του στην Πολωνο-Ελληνική λογοτεχνική συνεργασία
***  
Ειδοποιητήριος Επιστολή 
από τον ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΛΟΓΟ "ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ"


ΧΡΥΣΟ ΜΕΤΑΛΛΙΟ  Φ. Σ. Π.



                   Όψη  Α                                                                 Όψη  Β   

ΤΙΜΗΤΙΚΟ  ΔΗΠΛΩΜΑ  Φ. Σ. "ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ"



Τρίτη 29 Αυγούστου 2023

Βιογραφικές σημειώσεις ενός γιατρού





ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΓΙΑΣ

(Ποιητής - Συγγραφέας)

Γεννήθηκε στην πόλη του Βόλου το 1937, και η παιδική και εφηβική του ηλικία μέχρι το 1956, που τελείωσε στη Λάρισα το Γυμνάσιο, είναι όλη η τραγική και φοβερή περίοδος του Β’ πολέμου και του εμφυλίου. Πολλά παιδιά αυτής της περιόδου έζησαν “από τύχη”, όπως πιστεύει ο ίδιος, έχουν ιδιαίτερη, τραυματική ψυχολογία. Κάτω από απερίγραπτες συνθήκες, τελείωσε την Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Πήρε την ειδικότητα του Παθολόγου και του Καρδιολόγου, άσκησε την Ιατρική σε Νοσοκομεία, Άσυλο Ανιάτων, ΙΚΑ, και ιδιωτικά, επί δεκαετίες. Λατρεύει την αρχαία ελληνική Σκέψη και Τέχνη, την Φιλοσοφία, τις Θετικές Επιστήμες, την Βιολογία και Ψυχολογία.
Εκφράζει με την Ποίηση το μυστήριο και το θαύμα της Ζωής, την ανθρώπινη μοίρα και συνείδηση, στον άπειρο Χώρο και Χρόνο του Σύμπαντος…

***

Οι "dromoi logotexnias", φιλοξενούν ένα υπέροχο κείμενο του εκλεκτού Γιατρού, Ποιητή-Συγγραφέα,  Στάθη Κόγια.

Βιογραφικές σημειώσεις ενός γιατρού

Γράφει: ο Στάθης Κόγιας

Αντί προλόγου

Στις λίγες σελίδες που ακολουθούν γράφονται σκέψεις και συλλογισμοί ενός ανθρώπου. Είναι ένα είδος αποστάγματος και εμπειρίας μέσα από τα γεγονότα και τη γνώση της ζωής του. Μπορεί να χαρακτηριστεί και σαν ένα είδος απολογισμού και αυτοκριτικής. Όποιος σταθεί τυχερός (το λέει ένας γιατρός) και φτάσει σε μεγάλη ηλικία, τότε, εμπειρία και γνώση γίνεται απόσταγμα ζωής.
Έτσι, οι λίγες σελίδες, μπορεί να διαβαστούν και να γίνουν αφορμή για αναστοχασμό. Η “αποδοχή” τους δεν είναι ο λόγος της γραφής τους.
Ίσως, ένα “ευχαριστώ” της συνείδησής του για την ίδια τη ζωή που έζησε και την αγάπη που πήρε και έδωσε με άλλους ανθρώπους. Τα υπόλοιπα διαγράφονται από τη μνήμη του και την ψυχή του.

Το αιώνιο γίγνεσθαι δημιουργεί και καταστρέφει με τις δυνάμεις του, τους νόμους του και την τυχαιότητα που οδηγεί στην πολυπλοκότητα και την εξέλιξη, στο “πάντα ρει, και ουδέν μένει”. Εξορθολογισμός και εκλογίκευση είναι ζήτημα της ανθρώπινης νόησης και συνείδησης και η ηθική, κορυφαία λειτουργία της, και έτσι ο κόσμος αποκτά νόημα, τάξη και σκοπό. Πολλά φωτεινά μυαλά φτάνουν στην ανθρωποκεντρική φιλοσοφική άποψη ότι ο κόσμος που ζούμε “δεν υπάρχει χωρίς την ανθρώπινη συνείδηση”.. Αυτές οι φιλοσοφικές, διανοητικές ακροβασίες, συνέβαλαν και συμβάλλουν στην οργάνωση της κοινωνίας και του πολιτισμού, και ο εγκέφαλος αναδεικνύεται το κορυφαίο όργανο και “ψυχή” του μέχρι σήμερα γνωστού σύμπαντος. Η λειτουργία του με την έρευνα ερμηνεύει την ύπαρξη του ανθρώπου και του φυσικού περιβάλλοντος και οδηγεί στην αυτογνωσία του, στην κορυφή του φαινομένου της ζωής, και το σεβασμό της.

Τέλος, έκσταση και θαυμασμός για την φύση και τα δημιουργήματά της.

Από Τύχη (τύχη και αναγκαιότητα, Ζακ Μονό) ή Δημιουργία (Εσύ ο μικρούλης Θεός, Πιερ Γκρασσέ) δεν έχει σημασία. Επιβάλλεται δέος και σεβασμός αντί για διανοητικές “μονομαχίες” και αδιέξοδα. Η απόλυτη αλήθεια δεν είναι εφικτή (Γκέντελ) και η φύση προτιμά να κρύβεται (Ηράκλειτος).

Στους προσωκρατικούς, στον Αριστοτέλη, στον Πλάτωνα, τον Σωκράτη, στα essays του Ralph Waldon Emerson, σε λαμπρά λήμματα και δοκίμια ποιητών (στην ανέμη του Ήλιου - Σωκ. Μελισσαράτος, και άλλα πολλά), στην ασκητική του Καζαντζάκη, και πλήθος άλλων φιλοσόφων και στοχαστών, μπορεί κανείς να κάνει ένα απίστευτα γοητευτικό διανοητικό ταξίδι, στον επικό αγώνα του ανθρώπου για την κατανόηση της ύπαρξής και του κόσμου. Τα βιβλία του Ιατρο-φιλοσόφου και ποιητή Ιάσονα Ευαγγέλου είναι ένα πνευματικό χρυσωρυχείο που είχα την τύχη να συναντήσω. Ανάγκη μας η “θεραπευτική” επικοινωνία με την τέχνη και την γνώση για τη ζωή μας και τις αντιξοότητές της.

Φίλε μου, καλή ανάγνωση.
Μέτρησα τους ανθρώπους έναν – έναν.
Ψηλά στους θώκους, μέτρησαν το πλήθος, την αγέλη.
Τους μοίρασαν, δικοί μου – δικοί σου, όπως τα πρόβατα οι τσοπαναρέοι.
Πλούτισαν από το κρέας, το γάλα, το μαλλί, τα κόκκαλα.
Σφύραγαν και σαλαγούσαν το πλήθος
στους δρόμους, τις πλατείες, τα εργοστάσια, τις εκκλησιές, τα γήπεδα.
Τους πούλησαν άχυρα συσκευασμένα που έγραφαν με πλαστές σφραγίδες
“Λαοκρατία“ – “Δημοκρατία“ – “Ισότητα“ και άλλα τέτοια,
σαν τους φτηνούς εμπόρους λαϊκών πανηγυριών.
Τους πλάνεψαν με ψεύτικες ελπίδες,
έχοντας για δόλωμα φλάμπουρα με τα όσια και τα ιερά.
Τους πούλησαν την ψυχή και το σώμα αγίων και ηρώων.
Πλαστογράφησαν τα σημάδια και τις ταμπέλες στα σταυροδρόμια της Ιστορίας.

Τους έκρυψαν ότι είναι πλασμένοι “κατ’ εικόνα και ομοίωσιν“,όχι αγέλη, ελεύθεροι να ζήσουν, να αμαρτήσουν και να μετανοήσουν, να χαρούν τη ζωή, την ομορφιά του κόσμου, να ψάξουν με την γνώση, να βρουν το δρόμο, να φτάσουν στην κορφή, στη θέαση του κόσμου, όπου η “ασήμαντη” ατομικότητα δεν είναι “τυχαία” συμμετοχή στο θαύμα της ζωής, στην αιωνιότητα, και δεν χρειάζεται “λογική” κατανόηση αλλά δέος και σεβασμό.

Από ψηλά,
δεν είδαν τα κουρασμένα βλέμματα, τα δακρυσμένα μάτια, τη λιγοστή χαρά να λάμπει φορές-φορές, τα πικρά χαμόγελα. Δεν άκουσαν το “έχει ο Θεός“, φάρμακο για όλα τα κακά και τις αναποδιές του κόσμου, το “ευχαριστώ“ που έβγαινε από τα έγκατα της ψυχής τους.

Άνθρωποι του καθημερινού μόχθου. Μεταξύ τους σοφοί χωρίς τίτλους και διατριβές, γεννημένοι και προικισμένοι να γίνουν ξεχωριστοί διανοούμενοι, εάν η ζωή και η τύχη δεν τους έβαζε στο κυνήγι της επιβίωσης, στα στενά σοκάκια της γειτονιάς. Χάθηκαν για πάντα, χωρίς να ξέρουν, χωρίς να κατακτήσουν τις κορυφές που μπορούσαν και άξιζαν, πίνοντας χύμα κρασί με λίγο τυρί και αλμυρές ελιές… Η ζωή τους ιστορίες βουβές και άγνωστες. Τραγωδίες σε χαμηλά σπίτια και μικρά δωμάτια. Ιστορίες πραγματικών ανθρώπων και όχι λογοτεχνικών ηρώων. Η τραγικότητα, ο πόνος, το μοιραίο, το μεγαλείο της αγάπης και του αλτρουισμού, τα χαμένα όνειρα, ξαπλωμένα σ’ ένα κρεβάτι φτωχικού δωματίου.
Παλιές φωτογραφίες, σημάδια του χθες, με πεθαμένους συντρόφους καλών ημερών, σκληρή απόδειξη της δύναμης του χρόνου και της τύχης που σκεπάζει στη λήθη τις ανθρώπινες ζωές.

Και μετά τίποτα, αφού τα χαμηλά σπίτια γκρεμίστηκαν και μεγάλες πολυκατοικίες έθαψαν στα θεμέλια τους την ιστορία τόσων ταπεινών ανθρώπων του χθες…
Ακατέργαστα διαμάντια με ρυτίδες και ροζιασμένα χέρια χαμένοι για πάντα στις φτωχογειτονιές της μεγάλης πόλης. Τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους χωρίς να καταλαβαίνουν πως η ευλογία είναι μέσα στην ψυχή τους, μέσα στα κύτταρα του μυαλού τους. Είναι η μαγιά του καλού για το αύριο του Κόσμου. Με τη πίστη τους και το αίμα τους έγραψαν τον ματωμένο δρόμο της Ιστορίας για να γίνουν κάποιοι “μεγάλοι“, αγάλματα, πίνακες ζωγραφικής με λοφία, κορδέλες, παράσημα, μεγάλες φωτογραφίες με ύφος και υπεροψία γελοίου μεσσιανισμού. Πιστεύουν και ελπίζουν. Μακάρι κάποτε να δικαιωθούν.

Η ύπαρξη τους, συνείδηση και νόηση δεν είναι ένα “τίποτα”. Το είπε ο Παρμενίδης πριν χιλιάδες χρόνια αφοπλιστικά: “τό γὰρ αὐτὸ νοεῖν ἐστίν τε καὶ εἶναι”. Απάντηση στην άβυσσο της ανυπαρξίας και του μηδενισμού, ταυτίζοντας, ίσως υπερβατικά, ΥΛΗ και ΠΝΕΥΜΑ, ΖΩΗ και ΘΑΝΑΤΟ.

Απλά (όχι απλοϊκά), είμαστε ενσάρκωση και συνείδηση μέσα από μια αέναη, ίσως αιώνια, ατελεύτητη, πολύπλοκη ιερή διεργασία και εξέλιξη, ατομική προσωποποίηση ενός αιώνιου Γίγνεσθαι δημιουργίας, καταστροφής, αναγέννησης και ποικιλότητας μορφών ζωής. Αυτές οι οντότητες, είναι ικανές για αναπαραγωγή, σε συγκεκριμένες και μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες. Δομικοί λίθοι, τα υπάρχοντα γνωστά στοιχεία (υποατομικά - ατομικά - μοριακά και οι ιδιότητές τους και νόμοι) καταλήγουν στην πολυπλοκότητα και οργάνωση των βιολογικών μορίων (πρωτεϊνών, ενζύμων, ορμονών κλπ) και τελικώς στο θαυμαστό μεγαλείο του κυττάρου και όλη τη βιολογική κλίμακα (πολυκύτταροι οργανισμοί) μέχρι τον άνθρωπο, τον εγκέφαλό του, την συνείδησή του και την οργάνωση της κοινωνικής του συμβίωσης, σε αυτό που αποκαλείται πολιτισμός.

Ίσως εδώ “χάνεται” η έννοια του θανάτου (αθανασία των γονιδίων) μέσα στην αέναη και πολύπλοκη διεργασία, και η ατομικότητα αποκτά μια “ιερή τυχαιότητα” και όχι ένα “τίποτα”. Στο αιώνιο γίγνεσθαι, το άτομο, δηλαδή ο καθένας μας, τώρα, στο παρελθόν, και στο μέλλον, αποτελεί μορφοποίηση και μοναδική συνείδηση, θρίαμβο του βιολογικού φαινομένου της ζωής. Στοχασμός και περισυλλογή που πρέπει να καθορίζει την συμπεριφορά μας στη διάρκεια της ζωής μας.

Η επιστημονική προσέγγιση αυτή δεν ενέχει ουσιαστική διαφοροποίηση και αντιπαλότητα από την όποια θρησκευτική πίστη δεδομένου ότι ο άνθρωπος και γενικώς η ζωή είναι ιερό φαινόμενο και ο πλασμένος “κατ' εικόνα και ομοίωσιν” άνθρωπος, “οφείλει” να ερμηνεύει και να ερευνά την ύπαρξή του και το και το φυσικό περιβάλλον. Αυτό πρέπει να γίνεται, με τις ευλογίες του όποιου θρησκευτικού δόγματος. Η γνώση και κατανόηση τον οδηγεί στην αρμονία, τον σεβασμό και την αγάπη των συνανθρώπων του και όλου του έμβιου και φυσικού περιβάλλοντος, με το οποίο αποτελεί ενιαίο ζωντανό δημιουργικό σύνολο και η κάθε ύπαρξη έχει αυτονόητη αξία και ίσως, τελεολογικά, αποτελεί σκοπό του Κόσμου και όχι ένα τυχαίο Τίποτα. (Μέτρον πάντων χρημάτων εστίν Άνθρωπος).

Το συλλογικό ασυνείδητο του Γιούνγκ, η ανάλυση και χαρτογράφηση του DNA και η εκπληκτική διαπίστωση, χωρίς αμφιβολία, ότι αυτό είναι κοινό για όλες τις μορφές ζωής με ελάχιστες διαφορές, οδηγεί σε μια ολιστική θεώρηση του φαινομένου της ζωής και όλο του έμβιου κόσμου. Είναι αποτέλεσμα εξέλιξης με δυναμική σχέση και προσαρμογή με το φυσικό περιβάλλον, τις αλλαγές του και τους άτεγκτους φυσικούς νόμους. Αυτό δεν είναι Θρησκεία ή Μεταφυσική αλλά οι εσχατιές του νοείν του εκπληκτικού ανθρώπινου εγκεφάλου (κβαντική λειτουργία ?) ο οποίος με τις σύγχρονες κατακτήσεις (τεχνητή νοημοσύνη κλπ) οδηγεί τον άνθρωπο σε μια “ανώτερη” συνειδητότητα, “ανώτερη” ηθική, “ανώτερο” πολιτισμό, αρκεί να μην αυτοκαταστραφεί ο homo sapiens - sapiens. Παρανοϊκές ηγεσίες αιματοκύλισαν την ανθρωπότητα κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα. Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος παρανοϊκές ηγεσίες στον αιώνα που άρχισε να χρησιμοποιήσουν τις καταπληκτικές γνώσεις της βιολογίας, της πληροφορικής, της φυσικής κλπ., για να επιβάλλουν ένα νέο “2084” (΄Όργουελ) και ένα Νέο Θαυμαστό Κόσμο (Χάξλευ). Υπάρχουν περίεργα σημάδια.. Οι δυνάμενοι και αρμόδιοι έχουν υποχρέωση να διαβάσουν τα: "τείχη και σοφοί δὲ προσιόντων", ποιήματα του Καβάφη, πριν να είναι αργά.

Ψηλά στους θώκους, δέσμιοι και καθηλωμένοι στα πρωτόγονα ένστικτα του ερπετοειδούς εγκεφάλου τους και έχοντας για περιεχόμενο και σκοπό ζωής την
ζωώδη ικανοποίηση για δύναμη και εξουσία, πλούτο και γελοίο ναρκισσισμό, για διάκριση και ανύπαρκτη κληρονομική “ανωτερότητα”. Φαρισαίοι θρησκειών και ιδεολογιών επέβαλαν εξουσία και προκάλεσαν πολεμικές συγκρούσεις, υπεύθυνοι για τα ποτάμια αίματος στο φαύλο κύκλο της ιστορίας.

Αγνοούν ή και αδιαφορούν για τις σύγχρονες επιστημονικές κατακτήσεις που αναδεικνύουν τον πλανήτη Γη σε κάτι μοναδικό κοσμολογικά, και το φαινόμενο της ζωής, της νόησης και της συνειδητότητας, σε ένα κυριολεκτικά ασύλληπτο θαύμα που καλεί, που απαιτεί, δέος και σεβασμό. Η επιστημονική γνώση και έρευνα καταλήγει τελικώς στην απόκτηση πλούτου και στρατιωτικής ισχύος, και σε μια ανισότητα για τους πολλούς, η οποία από ένα σημείο και πέρα είναι αδύνατο να γεφυρωθεί. Ανίκανοι για υπέρβαση και στοχασμό, ψυχολογικά ανώριμοι. Το υπαρξιακό κενό της ζωής τους, την ανασφάλεια και τον φόβο του θανάτου, τα έκαναν, κατά Φρόυντ, ηδονή εξουσίας και ισχύος.

Ο φοβερός 20ος αιώνας αναδεικνύει τα δυο αντιφατικά στοιχεία του ανθρώπου. Τον homo sapiens sapiens με τις εκπληκτικές επιστημονικές κατακτήσεις στην φυσική, στο διάστημα, στην πληροφορική, στη βιολογία, στην ιατρική κλπ, και τον homo neanderthal με δυο τρομακτικούς παγκόσμιους πολέμους και πολλούς άλλους τοπικούς. Χρήση τοξικών αερίων και ατομικών βομβών με εκατομμύρια θύματα και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές. Βαριά σχιζοφρενική συνδρομή πασών των εξουσιών…

Σπουδαίο και σημαντικό γεγονός αυτού του αιώνα, η κόκκινη επανάσταση, η οποία σαν κοινωνική και οικονομική θρησκεία λατρεύτηκε από εκατομμύρια ανθρώπους και επικράτησε σχεδόν στον μισό πληθυσμό του πλανήτη. Η τραγική κατάληξή της και τα εκατομμύρια θύματα και μάρτυρές της, είναι αναμφισβήτητη απόδειξη του αυταρχισμού και της ψυχοπαθολογικής συμπεριφοράς της εξουσίας της, ή μάλλον του Ιερατείου. Η ιστορική, αντικειμενική μελέτη και αυτοκριτική έχει σημασία και αξία για το μέλλον του ανθρώπου. Κάθε προσπάθεια ερμηνείας με νεφελώδεις και άνευ περιεχομένου “μεταμοντέρνες” απόψεις, δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. 

Αγνοήθηκε τι είναι ο άνθρωπος. Είδαν τη μάζα - την αγέλη, και όχι το άτομο, και η εξουσία - Μεσσίας, τσοπάνης της αγέλης. Αγνοήθηκε η βιολογική και ψυχολογική μοναδικότητα του ανθρώπου και η διαδραστική και διαλεκτική σχέση του με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον (τον Lysenko τον θυμάται κανείς;). Αγνόησαν την ιστορική αναγκαιότητα στην δημιουργία του κράτους - έθνους, θεοποιήθηκε η έννοια του προλεταριάτου και οδήγησαν μετά την συντριβή σε μια αχαλίνωτη παγκοσμιότητα και επικράτηση άγριου καπιταλισμού και την λαίλαπα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Τεχνολογικός μεσαίωνας του 21ου αιώνα σε τραγικό αδιέξοδο με ανήθικες ανισότητες. Πλαστογραφία θρησκειών και ιδεολογιών, καλυμμένα με ένα κυνικό φαρισαϊσμό. Οι σημερινές επιστημονικές δυνατότητες είναι ικανές να αποκαταστήσουν και να προστατεύσουν το μοναδικό γαλάζιο πλανήτη. Είναι παντελώς ακατανόητο να επιχειρείται με τεράστιο κόστος και προηγμένη τεχνολογία, η αναζήτηση ίχνους ζωής στον Άρη και άλλους πλανήτες, όταν στον πανέμορφο γαλάζιο πλανήτη μας, καταστρέφεται το περιβάλλον και αφανίζεται η βιοποικιλότητα του. Συγχρόνως, εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από έλλειψη νερού, τροφής, φαρμάκων κλπ. Οι “πολιτισμένοι”, ασφαλείς στον πλούτο και την κατανάλωσή τους, απλώς λυπούνται για τους αμέτρητους πεινασμένους και οργανώνουν φιλανθρωπικές αποστολές.

Το αποτέλεσμα.. Αγεφύρωτη οικονομική και επιστημονική γνώση, απειλή για το φυσικό περιβάλλον, ένας καζινο-καπιταλισμός με αντίπαλο - απάντηση τρομοκρατία επενδεδυμένη με θρησκευτικό και εθνικιστικό παραλήρημα. Όλοι εξοπλισμένοι όχι με ρόπαλα, αλλά με τρομακτικά όπλα μαζικής καταστροφής, έτοιμοι να “υπερασπιστούν” τα ιδανικά της θρησκείας, της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων του ανθρώπου κλπ… Βαριά σχιζοφρενική συνδρομή πασών των εξουσιών.

Από το βάθος του παρελθόντος έρχεται η πλατωνική σκέψη - πρόταση, σοφή, ρεαλιστική, ανθρώπινη συμβουλή, αντάξια του είδους, εγγύηση για το μέλλον του πολιτισμού και του φυσικού περιβάλλοντος: “να άρχουν οι φιλόσοφοι ή να φιλοσοφούν οι άρχοντες”.

Αυτή η σκέψη ενέχει απίστευτη αλήθεια και αποτελεί το μοναδικό ίσως τρόπο κοινωνικής οργάνωσης και πολιτικής φιλοσοφίας και την λύση στον μέχρι σήμερα ματωμένο φαύλο κύκλο της ανθρώπινης ιστορίας. Η λακωνική αυτή διατύπωση περιλαμβάνει και υπερβαίνει όλες τις μέχρι σήμερα προσπάθειες κοινωνικής φιλοσοφίας και συμβίωσης των ανθρώπων. Ενέχει ρεαλισμό και φιλοσοφικό στοχασμό στο πλαίσιο μιας ανώτερης ηθικής, αρμονικής συνύπαρξης με τις γνώσεις και την εξέλιξη του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον. Η φαιά ουσία να ελέγχει τον ερπετοειδή εγκέφαλο και όχι το αντίστροφο. Αυτό υπαγορεύει η σειρά εξέλιξης στη δομή και λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου. Διαφορετικά ο άνθρωπος και η ζωή γενικώς στον πλανήτη μπορεί να εξαφανιστεί προς “δόξαν” του homo sapiens sapiens, ο οποίος είναι δέσμιος των ενστίκτων του, όταν η συμπεριφορά του (πρωτόγονα ένστικτα και ορμέμφυτα - αρχέτυπα του Γιούνγκ) αναλύεται και ερμηνεύεται από την ψυχολογία. Τραγική ειρωνεία.. Αυτά υπήρξαν χρήσιμα για την επιβίωση, εξέλιξη και διαιώνισή του μέχρι σε κάποια φάση της ιστορίας του. Τώρα πλέον, τον απειλούν. Και ο νοών νοείτω.

Η αξία της κοινωνικής αυτής αρχής, βρίσκεται στην μέχρι σήμερα ιστορική διαδρομή της παγκόσμιας ιστορίας. Ερμηνεύει το ματωμένο φαύλο κύκλο της, ανεξάρτητα από φυλή, εποχή, θρησκεία και πολιτισμό. Στον πυρήνα της υπάρχουν οι υποχρεωτικές και απαραίτητες προϋποθέσεις που επιβάλλεται να χαρακτηρίζουν και να εφαρμόζουν οι άρχοντες όταν ασκούν εξουσία. Ο φαρισαϊσμός, η βια, η απληστία, η δημαγωγία, η διαφθορά και ο μεσσιανισμός, έχουν σαν αποτέλεσμα την στασιμότητα ή και την παλινδρόμηση των κοινωνιών και όχι την ευημερία και την πρόοδό τους. Αυτό διδάσκει η ιστορία και το κόστος της ανθρωπότητας είναι πολύ μεγάλο. Σε όσες φάσεις την εξουσία χαρακτήριζε αυτή η αρχή, η ευγένεια και το πνευματικό φως, το ήθος και η αρετή, οι άνθρωποι έζησαν ειρηνικά και δημιουργικά. 

Η ιστορία επιβάλλεται να μην διαβάζεται ημερολογιακά και περιγραφικά, αλλά ερμηνευτικά, συνεπώς και κυρίως, διδακτικά. Η μοιρολατρική συμπεριφορά ότι “έτσι είναι η ανθρώπινη φύση”, δεν μπορεί να γίνεται αποδεκτή στην εποχή της έρευνας του διαστήματος, της κβαντοφυσικής, της τεχνητής νοημοσύνης κλπ. Διαθέτουμε στο DNA μας 1% ή 2% το πολύ γονίδια neanderthal. Μπορούμε και πρέπει να τα αδρανοποιήσουμε με την φαιά μας ουσία, υπό την προϋπόθεση ότι, η εξουσία, η πάσης μορφής εξουσία στην κοινωνική μας οργάνωση, έχει Γνώση και Ήθος. Αυτό είναι δυνατό για το ανθρώπινο είδος. Αυτό, απλά, είπε ο Πλάτων. Γνώση και Ήθος στην εξουσία και όχι αλληλοφάγωμα και κανιβαλισμό.

Αυτά και άλλα πολλά, είναι σκέψεις ενός απλού γιατρού που πέρασε την ζωή του στην πρώτη γραμμή του πυρός, στο πλάι του αρρώστου. Με την βοήθεια γνώσεων της ιατρικής και βιβλίων σοφών ανθρώπων, η αδιανόητη τυχαιότητα της ύπαρξής του, πιστεύει ότι δεν ήταν ένα “τίποτα”, αλλά “πάντων χρηµάτων µέτρον ἐστίν ἄνθρωπος”. Ότι αυτό συνεπάγεται για τη σκέψη, το στοχασμό και τη συνείδηση ενός εκάστου...


Στάθης Κόγιας

Φεβρουάριος 2021

                           *

Το κάθε εγώ είναι μια θεία δημιουργία!
                  
Sir John Carew Eccles

Αυστραλός νευροφυσιολόγος, βραβείο Νόμπελ 1963

                           *

Φιλοδοξία μου είναι να πω σε δέκα προτάσεις

αυτό που οι άλλοι λένε σε ένα ολόκληρο βιβλίο


Φ. Νίτσε
                           *

Οι γραμμές αυτές έχουν κάποια υπογραφή. Αφορούν συγκεκριμένο άτομο, σε συγκεκριμένο χρόνο, με μετρημένο ανθρώπινο τρόπο και λογική. Όμως, σε στιγμές στοχασμού, είναι ένα ίχνος λογισμού και συναισθήματος, μιας ύπαρξης που η παρουσία της και η συνείδησή της, είναι αποτέλεσμα απείρων συμπτώσεων μέσα στον άπειρο χρόνο, μια στιγμή κυριολεκτικά που “χάνεται” η έννοια του θανάτου και “βασιλεύει” η ζωή (δημιουργός εξέλιξη του Μπρεξόν). Είναι η κορυφή που έφτασε ο Παρμενίδης και η παρέα του με την ταύτιση ύλης και νόησης. Δεν χρειάζεται “λογική απόδειξη” γιατί πολύ απλά είναι η ίδια η λογική όταν γίνει υπέρβαση του φόβου του σωματικού θανάτου. Η μια ύπαρξη δίνει τη συνταγή της ζωής στην άλλη ύπαρξη με πολλούς παραμέτρους δυνατοτήτων προσαρμογής και εξέλιξης. Άλλωστε, όλα τα σωματικά μας κύτταρα, πλην του νευρικού ιστού, “πεθαίνουν” και “γεννιούνται” πολλές φορές στην διάρκεια της ζωής μας…

Στο σημείο αυτό τελειώνει η γραφή, καλέ μου φίλε. Με τη νόησή του, προχωρεί κανείς μόνος του…


Στάθης Κόγιας                                                    Αθήνα, Φεβρουάριος 2021