Η φιλοσοφική ποίηση του Σωκράτη Μελισσαράτου

Γράφει η ΧΡΥΣΟΥΛΑ  ΣΠΥΡΕΛΗ

(Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων)

Η φιλοσοφική ποίηση του Σωκράτη Μελισσαράτου 

Δυο λόγια σε τρίτο ενικό

Η ΚΟΣΜΙΚΗ ΙΑΧΗ είναι η θαυμαστή τριλογία του Σωκράτη Μελισσαράτου που καλύπτει 540 σελίδες ποίησης σε τρία αυτοτελή έργα. Στο πρώτο, ΣΤΟΥ ΧΩΡΟΧΡΟΝΟΥ ΤΗ ΡΟΗ (εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη, σελίδες 360), αφιερωμένο «στα παιδιά του και στους γονείς του», ο αναγνώστης ευφραίνεται την πολυπρόσωπη χορεία των ποιητικών φωνών που ομιλούν για τον Άνθρωπο και το Σύμπαν, για του Κόσμου «το Γίγνεσθαι» και του Κόσμου «το Παρέρχεσθαι». Τα ποιητικά υποκείμενα του Μελισσαράτου αναλαμβάνουν επί σκηνής επώνυμους ρόλους και δημιουργείται μια απίθανη πολυφωνία που διατρέχει τους αιώνες προκαλώντας ιερό ρίγος. Προσωκρατικοί, Ορφικοί, Πυθαγόρειοι, Σοφιστές, Πρόσωπα της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, Προφήτες και Βυζαντινοί Υμνωδοί, Έλληνες και Ρωμαίοι, Αρχαίοι και νεώτεροι Ευρωπαίοι φιλόσοφοι, άπαντες στη ροή του χωροχρόνου!

«Κι αυτός του Χαλασμού ο ρυθμός 

πόσο μονότονος είναι… 

μονότονος και δυνατός…

και διαρκεί
λες κι έγινε αιώνιος

Σκοτάδι έξω και χαμός» (51).

Το δεύτερο βιβλίο ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ (Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων "Χάρη Τζο Πάτση", σελίδες 80 ), είναι ένα αξιοθαύμαστο ποιητικό φιλοσόφημα γύρω από τον Κύκλο της Ζωής και του Θανάτου, της Ύπαρξης και της Ανυπαρξίας. Εξαιρετικά δραστικός ο προβληματισμός του ποιητή: Ζούμε δεν ξέρουμε. Πεθαίνουμε μαθαίνουμε… / και Ανέσπεροι είμαστε/ στης Φύσης το Σώμα (22).

Στη ΦΩΤΑΥΓΕΙΑ (Κέντρο Ευρωπαϊκών Εκδόσεων "Χάρη Τζο Πάτση", σελίδες 100), ολοκληρώνεται η Κοσμική Ιαχή καθώς ο στοχασμός και η φιλοσοφική αντίληψη του ποιητή οδηγεί βαθμιαία τον αναγνώστη στην αυτοσυνειδησία. Είναι ένας υπέροχος οραματισμός του αιώνιου ανθρώπου, του νυν και αεί απαράλλακτου όντος, όπως απαράλλακτο παραμένει το Φως και το Σκότος, η Φύση και η Άβυσσος, ο Ωκεανός και ο Αγέρας, η Ζωή και ο Φόβος του Θανάτου. Αυτές είναι μερικές από τις θεματικές του τραγικού μονολόγου που αναπτύσσει ο Αφηγητής, Ο «Εγώ», το ποιητικό δηλαδή υποκείμενο που ερωτεύεται την απολλώνια φωταύγεια και επιθυμεί να υμνήσει την Απόλυτη Ενότητα των Πάντων.

Με την αγωνία του πνευματικού ανθρώπου που πάσχει νυχθημερόν για την αφύπνιση των εφησυχασμένων, κινείται ο Σωκράτης Μελισσαράτος και σε επόμενη ποιητική του σύνθεση με τίτλο Ο ΥΠΑΝΘΡΩΠΟΣ (εκδόσεις Λεξίτυπον, σελίδες 60). Προβάλλει το παρόν και το μέλλον ανατιναγμένα από τα πυρά της παγκόσμιας Βίας και την απαξίωση των Δυνατών του κόσμου για τον Αδύναμο άνθρωπο, αφού αρκεί η διαπίστωση ότι «Όλα τα Τέρατα την Ίδια Μούρη έχουν» (22)! Καταγγελτική και τραγική συνάμα η Φωνή του ποιητή!

«Βόμβες, εκρήξεις, φωτιά… αίμα, αίμα, παντού αίμα! 

Ακου… άκου πως βογκάει το αίμα στους δρόμους […]

Δυνάστες Ανάλγητοι!» (19).

Άφησα για να διαβάσω αργότερα το βιβλίο ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΚΟΣΜΟΥ (εκδόσεις Λεξίτυπον, σελίδες 170). Στάθηκα όμως επίμονα στα ποιητικά ένθετα του συγγραφέα που υπογράφει με τα αρχικά του (Σ.Μ), όπου συνάντησα «αναρτημένη» την κραυγαλέα Αλήθεια που αγνοεί διαρκώς ο άνθρωπος στη μέθη του καλπασμού του:

«Στη μεγάλη έκρηξη είμαστε όλοι εκεί

όπως θα είμαστε εκεί… και στο τέλος μας

κι αυτό θα γίνεται σε κάθε κύκλο

Ζωής, Θανάτου και Ανάστασης του Κόσμου» […] (105).

(μετά την πρώτη φευγαλέα ανάγνωση των βιβλίων που έλαβα ταχυδρομικώς στις 26-10-2016)

Συγχαρητήρια κύριε Μελισσαράτο! 

Μετά τιμής 

Χρυσούλα Σπυρέλη   Αγρίνιο 28/10/2016

Χρυσούλα Σπυρέλη

.........................................................................................................................................................
Αναδημοσίευση από το περιοδικό "ΤΑ ΑΙΤΩΛΙΚΑ" τεύχ. 28, σελ. 390, Ιανουάριος - Ιούνιος 2017