ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΣ
(Αντιπρύτανης)
Καθηγητής Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Από την παρουσίαση (των) δύο βιβλίων του Καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου α). «ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ - Πρώιμα ποιήματα και πεζά», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ, 2η έκδοση Αθήνα, 2018, β). «Βιογραφικά στον Ανδρέα Κάλβο», (με αφορμή τα 150 χρόνια από το θάνατό του), ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 1η έκδοση Αθήνα, 2019.
Η εκδήλωση - παρουσίαση έγινε την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019 και ώρα 11:00 π.μ. στην αίθουσα της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ.
Οι dromoi logotexnias, παρουσιάζουν μερικά αποσπάσματα από τα δύο βιβλία του Εκλεκτού καθηγητή.
Η εκδήλωση - παρουσίαση έγινε την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019 και ώρα 11:00 π.μ. στην αίθουσα της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ.
Οι dromoi logotexnias, παρουσιάζουν μερικά αποσπάσματα από τα δύο βιβλία του Εκλεκτού καθηγητή.
Μικρό βιογραφικό
«Ο Γιώργος Ανδρειωμένος, αριστούχος πτυχιούχος του τμήματος Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτορας του αγγλικού Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, είναι καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και αντιπρύτανης διοικητικών θεμάτων του ιδίου Ιδρύματος.
Έχει διατελέσει ερευνητικός Εταίρος του Κέντρου Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ και Επιστημονικός Συνεργάτης της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, ενώ έχει διδάξει μαθήματα της ειδικότητάς του στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, καθώς και σε άλλα ανώτερα και ανώτατα ιδρύματα της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Έχει λάβει σειρά υποτροφιών για την ολοκλήρωση των σπουδών του και την ενίσχυση ερευνών του και έχει διατελέσει, επί σειρά ετών, μέλος διαφόρων επιτροπών αξιολόγησης. Έχει εποπτεύσει οχτώ ολοκληρωμένες διδακτορικές διατριβές και έχει συντονίσει το επιστημονικό πρόγραμμα «Ηράκλειτος», στο πλαίσιο του οποίου εκπονήθηκαν οχτώ διδακτορικά στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, ενώ υπήρξε αναπληρωτής πρύτανη για θέματα διοίκησης και προσωπικού και διευθυντής του Διακρατικού ΠΜΣ για την Ειδική Αγωγή (σύμπραξη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και του ιταλικού Πανεπιστημίου του Τορίνου).
Κατά το παρόν, έχει οριστεί διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Βυζαντινού Πολιτισμού (ΙΝΕΒΥΠ) και του οικείου ΠΜΣ στον Μυστρά και προΐσταται του Εργαστηρίου Διαχρονικής Μελέτης της Ελληνικής Γλώσσας και Γραμ-ματείας «Νίκος Καρούζος». Πολλές επιστημονικές εργασίες του έχουν κυκλοφορήσει αυτοτελώς ή έχουν δημοσιευθεί σε έγκυρα περιοδικά, ενώ έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις του σε μεγάλο αριθμό συνεδρίων και έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.»
«Ο Γιάννης Ρίτσος (1909-1990) υπήρξε ένας από τους πολυγραφότερους και διασημότερους δημιουργούς των σύγχρονων ελληνικών γραμμάτων. Μολονότι έχουν δημοσιευτεί πολυάριθμες εργασίες για τη ζωή και το έργο του, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς η πρώιμη περίοδος της λογοτεχνικής δημιουργίας του, εντός της δεκαετίας του 1920 και στα πρώτα έτη της επομένης, ώστε να διαφανεί με ευκρίνεια η διαμόρφωση της ποιητικής του ιδιοσυγκρασίας κατά τα μαθητικά και νεανικά του χρόνια, ήτοι πριν αποφασίσει να εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή Τρακτέρ, στα 1934. σελ.-9- [...]
Στο κεφάλαιο "ΤΑ ΝΕΑΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ" γράφει: Ο Γιάννης Ρίτσος [...]διαβάζει και ελληνική ποίηση, κυρίως του Κώστα Βάρναλη και του Άγγελου Σικελιανού, ενώ στα 1928 γνωρίζεται με τη Μαρία Πολυδούρη, τρόφιμο και αυτή (αλλά της α΄ θέσης) του ίδιου νοσοκομείου, με την οποία συνομιλεί με τις ώρες και την διασκεδάζει παίζοντάς της πιάνο.[...] Παράλληλα, ο Ρίτσος και η Πολυδούρη ανταλλάσσουν βιβλία και διαβάζουν ποιήματά τους ο ένας στον άλλο. Μάλιστα, η Κλαματιανή ποιήτρια θα εμπνευστεί, σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, το ποίημα «βαριά καρδιά» από τον Λάκωνα ομότεχνό της, ενώ θα του αφιερώσει και «επίσημα» ένα ακόμη, τη «θυσία». (σελ. 55-56)
«Μαντεύω απ' τή γαλήνη σου τί θλίψη
πικρή σέ τρώει φτωχή καρδιά μου κι έρμη.
Της ύπαρξή σου σού 'κλεψαν τή θέρμη
κι ή δρόσο τού καημού σού 'χει απολείψει.
Λουλούδι πού τό φώς σ΄είχε αγαπήσει
έμεινες μονάχα μέ τή λαχτάρα,
πού αργά γίνηκε φλόγα καί κατάρα,
τίποτε πιά 'πο σέ νά μήν αφήσει.
[...]
Παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από το δεύτερο βιβλίο του καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου με τον τίτλο «Βιογραφικά στον Ανδρέα Κάλβο» (με αφορμή τα 150 χρόνια από τον θάνατό του)
[...] ΜΠΟΡΕΙ Η ΠΟΡΕΙΑ της ζωής ενός σημαντικού «ανθρώπου των γραμμάτων» να φωτίσει όψεις της λογοτεχνικής του παρακαταθήκης και να βοηθήσει στην ερμηνεία τους; Και αν ναι, πόσο αναγκαία είναι η σύνταξη μιας συστηματικής και ενημερωμένης βιογραφίας αυτού του ανθρώπου και με ποιες προϋποθέσεις θα γίνει αυτή σε ένα περιβάλλον στο οποίο η ανάπτυξη μιας σχετικής παράδοσης - και επομένως συζήτησης - του είδους είναι (τουλάχιστον) ελλειμματική; Τί θα γίνει, για παράδειγμα, στις περιπτώσεις όπου τα υπάρχοντα ερευνητικά δεδομένα είναι ελλιπή ή/και (κάποτε) ανύπαρκτα; Κατά πόσο ο βιογράφος θα αναγκαστεί να καταφύγει στην τεκμηριωμένη σε πραγματικά δεδομένα μυθοπλασία παράλληλα προς τη αφήγηση των εξακριβωμένων στοιχείων; Οφείλει να πάρει θέση ως προς τα ανοιχτά ζητήματα της ζωής του έργου του βιογραφουμένου; Μήπως, εν τέλει, θα υπάρξουν στιγμές κατά τις οποίες ο βιογράφος θα αυτοβιογραφείται; Ποιο θα επιλέξει ο τελευταίος να είναι το κοινό του και σε ποιον βαθμό θα ανταποκριθεί στις όποιες προσδοκίες του;
Τέτοιας φύσεως ερωτήματα θα κληθεί να αντιμετωπίσει, μεταξύ πολλών άλλων, ειδικά όποιος / επιχειρήσει να βιογραφήσει τον Ανδρέα Κάλβο - τον τόσο γνωστό αλλά και τόσο άγνωστο των ελληνικών γραμμάτων. Και επειδή πάνε κάμποσα χρόνια από τη σύνταξη της τελευταίας ολοκληρωμένης βιογραφίας του, με κριτήρια πρωτίστως επιστημονικά-γραμματολογικά, δεν θα ήταν άσκοπο να επιχειρηθεί μια πρώτη συζήτηση των κυριότερων θεμάτων που παραμένουν προς διερεύνηση, καθώς και των κριτηρίων που θα ήταν καλό να ακολουθηθούν, σε μια μελλοντική απόπειρα βιογράφησής του. Στο πλαίσιο αυτό, επισκοπούνται κριτικά οι σημαντικότερες συναφείς αυτοτελείς συμβολές των τελευταίων εξήντα περίπου χρόνων και επισημαίνονται κάποια από τα κενά της καλβικής βιογραφίας. Την ίδια στιγμή, έχει καταβληθεί προσπάθεια να συγκεντρωθεί η οικεία βασική βιβλιογραφία, που καλύπτει τα μετά το 1960 έτη, στην οποία θα μπορούσε να στηριχθεί κάποια σχετική προς το θέμα συστηματική προσπάθεια στο μέλλον.
Το θέμα απασχόλησε τον υπογραφόμενο σε ανακοίνωσή του στο πρόσφατο ΙΑ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στην Κεφαλλονιά τον Μάιο του 2018. Με δεδομένο ότι φέτος συμπληρώνονται 150 χρόνια από τον θάνατό του σπουδαίου Ζακυνθινού βάρδου, θεωρήθηκε σκόπιμο να κυκλοφορήσουν και αυτοτελώς τα πορίσματα της επιχειρηματολογίας που αναπτύχθηκε στο προαναφερθέν forum, εμπλουτισμένα με ένα συνοπτικό χρονολόγιο στο οποίο θα παρακολουθούνται τα κυριότερα σημεία του βίου και του έργου του Ανδρέα Κάλβου, και με την ελπίδα ότι δεν θα αργήσει η συγγραφή της συστηματικής και ολοκληρωμένης βιογραφίας του ποιητή των Ωδών. [...]
Γράφει ο καθηγητής Γιώργος Ανδρειωμένος για το Γιάννη Ρίτσο.
στον Προλογο του Βιβλίου του
Στο κεφάλαιο "ΤΑ ΝΕΑΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ" γράφει: Ο Γιάννης Ρίτσος [...]διαβάζει και ελληνική ποίηση, κυρίως του Κώστα Βάρναλη και του Άγγελου Σικελιανού, ενώ στα 1928 γνωρίζεται με τη Μαρία Πολυδούρη, τρόφιμο και αυτή (αλλά της α΄ θέσης) του ίδιου νοσοκομείου, με την οποία συνομιλεί με τις ώρες και την διασκεδάζει παίζοντάς της πιάνο.[...] Παράλληλα, ο Ρίτσος και η Πολυδούρη ανταλλάσσουν βιβλία και διαβάζουν ποιήματά τους ο ένας στον άλλο. Μάλιστα, η Κλαματιανή ποιήτρια θα εμπνευστεί, σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, το ποίημα «βαριά καρδιά» από τον Λάκωνα ομότεχνό της, ενώ θα του αφιερώσει και «επίσημα» ένα ακόμη, τη «θυσία». (σελ. 55-56)
«Μαντεύω απ' τή γαλήνη σου τί θλίψη
πικρή σέ τρώει φτωχή καρδιά μου κι έρμη.
Της ύπαρξή σου σού 'κλεψαν τή θέρμη
κι ή δρόσο τού καημού σού 'χει απολείψει.
Λουλούδι πού τό φώς σ΄είχε αγαπήσει
έμεινες μονάχα μέ τή λαχτάρα,
πού αργά γίνηκε φλόγα καί κατάρα,
τίποτε πιά 'πο σέ νά μήν αφήσει.
[...]
Τώρα γιά σένα είναι όλα τελειωμένα.
Καί τή στερνή πνοούλα έχεις αφήσει.
Ή σκέψη μου πού πάντα έχει ανθίσει
μαδάει σέ νεκράνθια σπαραγμένα.» (σελ. 56)
Μάλιστα σε ερώτηση της αδελφής της Βιργινίας, γιατί αφιερώνει ένα τραγούδι της στον νεαρό ομότεχνό της αφού δεν είναι αναγνωρισμένος ποιητής, η Πολυδούρη φέρεται να απάντησε: «Ο Ρίτσος προμηνύεται να γίνει μεγάλος». [...]
***
Παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από το δεύτερο βιβλίο του καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου με τον τίτλο «Βιογραφικά στον Ανδρέα Κάλβο» (με αφορμή τα 150 χρόνια από τον θάνατό του)
Τέτοιας φύσεως ερωτήματα θα κληθεί να αντιμετωπίσει, μεταξύ πολλών άλλων, ειδικά όποιος / επιχειρήσει να βιογραφήσει τον Ανδρέα Κάλβο - τον τόσο γνωστό αλλά και τόσο άγνωστο των ελληνικών γραμμάτων. Και επειδή πάνε κάμποσα χρόνια από τη σύνταξη της τελευταίας ολοκληρωμένης βιογραφίας του, με κριτήρια πρωτίστως επιστημονικά-γραμματολογικά, δεν θα ήταν άσκοπο να επιχειρηθεί μια πρώτη συζήτηση των κυριότερων θεμάτων που παραμένουν προς διερεύνηση, καθώς και των κριτηρίων που θα ήταν καλό να ακολουθηθούν, σε μια μελλοντική απόπειρα βιογράφησής του. Στο πλαίσιο αυτό, επισκοπούνται κριτικά οι σημαντικότερες συναφείς αυτοτελείς συμβολές των τελευταίων εξήντα περίπου χρόνων και επισημαίνονται κάποια από τα κενά της καλβικής βιογραφίας. Την ίδια στιγμή, έχει καταβληθεί προσπάθεια να συγκεντρωθεί η οικεία βασική βιβλιογραφία, που καλύπτει τα μετά το 1960 έτη, στην οποία θα μπορούσε να στηριχθεί κάποια σχετική προς το θέμα συστηματική προσπάθεια στο μέλλον.
Το θέμα απασχόλησε τον υπογραφόμενο σε ανακοίνωσή του στο πρόσφατο ΙΑ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στην Κεφαλλονιά τον Μάιο του 2018. Με δεδομένο ότι φέτος συμπληρώνονται 150 χρόνια από τον θάνατό του σπουδαίου Ζακυνθινού βάρδου, θεωρήθηκε σκόπιμο να κυκλοφορήσουν και αυτοτελώς τα πορίσματα της επιχειρηματολογίας που αναπτύχθηκε στο προαναφερθέν forum, εμπλουτισμένα με ένα συνοπτικό χρονολόγιο στο οποίο θα παρακολουθούνται τα κυριότερα σημεία του βίου και του έργου του Ανδρέα Κάλβου, και με την ελπίδα ότι δεν θα αργήσει η συγγραφή της συστηματικής και ολοκληρωμένης βιογραφίας του ποιητή των Ωδών. [...]
Αθήνα-Καλαμάτα, Απρίλιος του 2019
Γιώργος Ανδρειωμένος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου