Ο π ο ι η τ ή ς

ALFRED  DE  MUSSET

(1810 - 1857)

   Ο Αλφρέ ντε Μυσσέ Γεννήθηκε στο Παρίσι και εμφανίστηκε στα γαλλικά γράμματα σε παιδική ηλικία, "παιδί θαυμαστό", όπως το ονόμασαν στην εποχή του. Το πρώτο βιβλίο του "Ισπανικά και Ιταλικά Διηγήματα" σημείωσε καταπληκτική επιτυχία και στάθηκε αφορμή ν΄ ανοιχτούν οι πόρτες των παρισινών σαλονιών και περιοδικών στον μόλις δεκαεννιάχρονο ποιητή.

Η ποίηση του Γάλλου ποιητή διακρίθηκε από τους σύγχρονούς της για το λεπτό πνεύμα της, τη χάρη της και την κομψότητα της έκφρασής της. Στο πρώτο του βιβλίο "Ισπανικά και Ιταλικά Διηγήματα", η βυρωνική επιδεικτική πολυτέλεια ξεχείλιζε μαζί με ένα εξωτισμό και μια προπέτεια που θαρραλέα προσβάλλει κάθε είδους παράδοση.  
     Γενικά η ποίηση του Αλφρέ ντε Μυσσέ, σήμερα τόσο ξεθωριασμένη και σχεδόν νεκρή, είναι γεμάτη από ρητορικά σχήματα και διεξοδική μικρολογία. Εκεί που παρουσιάζεται ειλικρινής και με κάποιο ουσιαστικό πυθμένα, είναι στις "Νύχτες", συνθέσεις που συγκινούν άμεσα τον αναγνώστη. Πάντως στη Γραμματολογία, ο Μυσσέ, μαζί με τον Ουγκώ και τον Λαμαρτίνο, αποτελούν την τριάδα του Γαλλικού Ρομαντισμού.  

    Οι dromoi Logotexnias , φιλοξενούν δύο ποιήματά του από τη "Νύχτα του Δεκέμβρη" με τίτλο..  

                      Ο ποιητής

                             Ι

Ξάφνου θωρώ στης νύχτας το σκοτάδι
Κάτι που αθόρυβα γλιστρά
Περνά μπροστά μου σαν σκιά σαν χάδι
Και πλάι στην κλίνη μου ακουμπά...
Ποιος είσαι εσύ, όραμα ωχρό θλιμμένο,
Που έχεις στα ολόμαυρα ντυθεί;
Και τι με θες πουλί ταξιδεμένο;
Μην ονειρεύομαι; Μην είν' γερμένο
Το πρόσωπό μου στον καθρέφτη εκεί;

Ποιος είσαι εσύ, της νιότης μου το φάσμα,
Διαβάτη που δεν έχεις κουραστεί;
Πες μου λοιπόν γιατί σε βρίσκω, ω πλάσμα.
Να στέκεις πάντα εκεί που έχω διαβεί;
Ποιος είσαι συ, επισκέπτη ερημικέ μου,
Των πόνων μου η αιώνια συντροφιά,
Και πώς μ' ακολουθείς παντού, για πες μου,
Ποιος είσαι συ, ποιος είσαι συ, αδερφέ μου
Που φαίνεσαι σαν έρθει η συμφορά;   

                     Στη Γεωργία Σάνδη

Σε βλέπω να ξανάρχεσαι σε βράδυα αστρολουσμένα
Σαν κάποια αγγελική μορφή με μάτια ονειρεμένα,
Ω, αγάπη, υπέρτατο αγαθό, που τώρα έχεις χαθεί-
Τρία χρόνια παν και νόμιζα πως σ' έχω λησμονήσει
Μα εσύ, μ' ένα χαμόγελο και σαν να 'χεις δακρύσει
Στο προσκεφάλι μου έρχεσαι και στέκεις σιωπηλή... 

Το ξέρεις πως δυο λόγια σου με κάνουν βασιλιά,
Βάλε το χέρι στην καρδιά να δεις πόσο βαθιά
Είν' η πληγή μου... Κάμε την συντρίμμια να γενεί...
Ποτέ κανένας εραστής σ' αγαπημένη αγκάλη 
Πεθαίνοντας, δεν ένιωσε τέτοια ηδονή μεγάλη
Τέτοιο στ' ωραίο σου μέτωπο, δεν έδωσε φιλί! 

Alfred De Mysset (Αλφρέ ντε Μυσσέ) 

.............................................................................................                    Από τη "Νέα Παγκόσμια Ποιητική Ανθολογία", τόμ. Β, σελ. 1549, της Ρίτας Μπούμη - Ν. Παπά. 

Σ τ η Λ ε σ β ί α

ΑΡΧΑΙΑ  ΡΩΜΑΪΚΗ  ΠΟΙΗΣΗ

CATULLUS GAIUS-VALERIUS

Κάτουλλος Γάιος Βαλέριος (87 - 55  π. Χ.)

"Ο Κάτουλλος (Βαλέριος) γεννήθηκε στη Βερόνα, κοντά στη λίμνη της Γάρδας, που εγκωμίαζε σε ποιήματά του. Ανήκε σε πλούσια και διακεκριμένη οικογένεια.[...] Στη Ρώμη εγκαταστημένος και γνωστός, είχε γίνει μέλος της  σχολής "Οι νεώτεροι", που τη συγκροτούσαν νέοι ποιητές μορφωμένοι, με πνευματικές και καλλιτεχνικές ανησυχίες, που απόφευγαν τα μακρόπνοα και διδακτικά έπη και είχαν για πρότυπά τους τους Αλεξανδρινούς με τον κύριο εκπρόσωπό τους Καλλίμαχο. [...] 

Στα σύντομα, προπάντων, ποιήματά του, φαίνονται τα θελκτικά χαρίσματα του Κάτουλλου, πλούσια και σύντομη έκφραση, τσουχτερή, χαριτωμένη, απλή και κάποτε απλοϊκή, που συγκροτούν με την ενότητά τους μια μορφή άψογη και τέλεια. Τα ποιήματά του πλαισιώνουν πάντα μια σκηνή, ένα χαρακτήρα, ένα πρόσωπο. Πνεύμα εύθυμο, κακό η τσουχτερό, συχνά χυδαιολόγο, βρίσκει δικαίωση στο πάθος της έκφρασής του. Δικαιώνεται ακόμα από τα λίγα ποιήματα που έγραψε για τη Λεσβία (1) (την πανέμορφη, αόριστη και μυστηριώδη δέσποινα της υψηλής κοινωνίας της Ρώμης) που τον επιβάλουν σαν τον πρώτο και μεγαλύτερο Λατίνο λυρικό, ο οποίος κάνοντας ποίηση προσωπικές εξομολογήσεις και αυτοβιογραφικές του στιγμές, δημιούργησε ένα νέο δικό του κλίμα. Για τη Λεσβία αυτή που απίστησε στον έρωτά του, έγραψε ποιήματα δριμύτατου πάθους.

Η σοφία του ποιητή φαίνεται καλύτερα στα μεγαλύτερα ελεγειακά του και άλλα ποιήματα, από τα οποία τα πιο ονομαστά είναι "Οι γάμοι του Πηλέως και της Θέτιδος" (64), και η ελεύθερη μετάφραση του ποιήματος του Καλλίμαχου "Η κόμη της Βερενίκης" (66). Στη μετρική του δεν φτάνει με τον εξάμετρο και τον πεντάμετρο, το ύψος ενός Βιργίλιου ή ενός Οβίδιου, ωστόσο μεταχειρίζεται με δεξιοτεχνία πολυποίκιλους λυρικούς ρυθμούς, που δανείζεται από τους Αλεξανδρινούς ή από τους Αιολείς ποιητές (Αλκαίο, Σαπφώ)".

*

Οι Dromoi Logotexnias, παραθέτουν δύο ποιήματα του Ρωμαίου ποιητή με τίτλο:

α) "Στη Λεσβία"  και β) "Για το θάνατο του σπουργιτιού".

Σ τ η  Λ ε σ β ί α

Ας ζήσουμε, Λεσβία, πάντοτε αγαπημένοι

Χωρίς καν να προσέχουμε στα λόγια των γερόντων.

Τ' αστέρια βασιλεύουνε και πάλι ξαναβγαίνουν,

Εμείς, αν σβήσει μια φορά η σύντομη ζωή μας

θα κοιμηθούμε οριστικά μεσ' στο βαθύ σκοτάδι.

Για δόσε μου χίλια φιλιά και δυο φορές πενήντα

ύστερα χίλια δόσε μου και πάλι άλλα διακόσια

έπειτα πάλιν εκατό κι ύστερα πεντακόσια

κι όταν χιλιάδες τα φιλιά, μιλλιούνια θά ΄χουν γίνει

τότε τ' ανακατεύουμε, κανείς μας να μην ξέρει,

ούτε ο κακός να μη μπορεί να χύσει τη χολή του,

όταν θα μάθει τα φιλιά πόσες μυριάδες είναι. 

 Για το θάνατο του σπουργιτιού

Πενθείτε Αγάπες και Ίμεροι, Αφροδίτες κλαίτε

κι άνθρωποι εσείς, που ευγενική καρδιά κρατάτε.

Το σπουργιτάκι πέθανε της διαλεχτής μου,

το σπουργιτάκι πέθανε που ήταν η τρανή χαρά της,

που κι απ' τα μάτια της περσότερο αγαπούσε.

Ήταν γεμάτο γλύκα κ΄έτσι εγνώριζέ την 

όπως γνωρίζει το κορίτσι τη μανούλα.

Δεν ήθελε απ΄την ποδιά της να κουνήσει

μα κει καθόταν και πηδούσε γύρω γύρω,

και πίπιζε άπαυτα κοιτώντας την κυρά του.

Μα τώρα επήρε πια το μαύρο μονοπάτι

που άμα κανείς το πάρει πίσω δε γυρίζει.

Ανάθεμα στα μισητά σκοτάδια του Άδη,

που όλα τα ωραία κι αγαπημένα καταπίνουν.

Αυτά το πολυαγάπητο πουλί μου πήραν.

Κακό που γίνηκε! Ωχ, καημένο μου πουλάκι,

για τη θανή σου τα ματάκια της καλής μου

πριστήκαν και κοκκίνισαν από το κλάμα.

Κάτουλλος  (Βαλέριος)

......................................................................................................

* Τα τρία κείμενα είναι: από τη "Νέα Παγκόσμια Ποιητική Ανθολογία" ΡΙΤΑΣ ΜΠΟΥΜΗ - Ν. ΠΑΠΑ

1.  Στο ποίημα αυτό σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο λόγος είναι για τη Λεσβία τη γυναίκα που αγάπησε ο Κάτουλλος με τόσο πάθος. Το όνομα Λεσβία της τό 'χε δώσει για να θυμίζει τη Σαπφώ. Το πραγματικό της όνομα ήταν Κλαυδία.       
** Τα τρία κείμενα στην Ανθολογία είναι γραμμένα με το πολυτονικό σύστημα γραφής.                             

Ποίηση και Φιλοσοφία

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΡΑΤΟΣ

(Ποιητής)

Ο Σωκράτης Μελισσαράτος είναι ποιητής.

Είναι τακτικό μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (Ε.Ε.Λ), της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών (Ε.Ε.Ε.Λ. και της Αιτωλικής Πολιτιστικής Εταιρείας (ΑΙ.ΠΟ.Ε) Ποίησή του έχει καταχωρηθεί στη «Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» του Κέντρου Ευρωπαϊκών Εκδόσεων Χάρη Πάτση, σε Ανθολογίες Ελληνικές και Ξένες, καθώς και σε Λογοτεχνικά Περιοδικά. 

Η Ποιητική Σύνθεση "Της Φύσης ο Λόγος", που απέσπασε το Α΄ ΒΡΑΒΕIΟ Ποίησης 2011 της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών (Ε.Ε.Λ),  , μεταφράστηκε στα Πολωνικά με τίτλο «Cłos Natury», «της Φύσης ο Λόγος», Εκδόσεις Wydawnictwo Ksiazkowe Ibis, 2016 Βαρσοβία, ειδικά από την Επιτροπή για τη XVI Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης UNESCO 2016 στην Πολωνία, της οποίας επίσημος προσκεκλημένος ήταν ο ποιητής. 

Πήρε το Α΄ Βραβείο Ποίησης στο Διεθνή Λογοτεχνικό Διαγωνισμό «Σαλαμίνια 2011» του Δήμου Σαλαμίνας.

Τιμήθηκε το 2011 από τον ΟΜΙΛΟ UNESCO Νομού Πειραιώς και Νήσων με ΈΠΑΙΝΟ και με το αναμνηστικό Μετάλλιο της «Βεργίνας» και του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» για την προσφορά του στον Πολιτισμό.

Το 2015 τιμήθηκε από το ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ LITERATURA ET ARTES (Λευκωσία-Κύπρος) με ΤΙΜΗΤΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.

Επίσης πήρε το Β΄Βραβείο Ποίησης 2017 της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών  για το έργο του " Στα Κράσπεδα της Αιτωλίας Χώρας".

*

Οι dromoi Logotexnias, παραθέτουν ένα στοχαστικό-φιλοσοφικό κείμενο του ποιητή - συγγραφέα Σωκράτη Μελισσαράτου από το έργο του "Στο Υφαντό του Σύμπαντος Κόσμου", σελ. 155-163, Κεφ. VII με τίτλο:

                                    A.  Στ’ ακρογιάλια του Κόσμου

Όταν μίλησαν των αιώνων οι άνεμοι

τ’ αστέρια σώπασαν

και της ψυχής ηρέμησαν οι παλμοί.

Τα φεγγάρια έγιναν λουλούδια 

κι ο Κόσμος ένας κήπος

γεμάτος τριαντάφυλλα κι υακίνθους,

των άστρων η ψυχή.

Ήταν ένας Κόσμος μαγικός 

από ευωδιά γεμάτος η ψυχή του

κι έριχνε δροσοσταλίδες πρωινές 

κι η πάχνη σκέπαζε τη χλόη..

Έμοιαζε λιβάδι θεϊκό

στο άπλετο φως λουσμένος! *

Ο άνθρωπος, γεννήθηκε από τη Φύση για τη Φύση! Τα άτομά του, τα μόρια και τα κύτταρά του καθώς και όλα τα συστατικά του στοιχεία δημιουργήθηκαν από την αρχέγονη εκείνη Ουσία από την οποία προήλθαν όλα τα αισθητά και αόρατα, (αλλά υπάρχοντα) Πράγματα του Κόσμου. Η Φύση-Κόσμος τον προίκισε με Νου-Πνεύμα-Συνείδηση, που αγγίζει το τέλειο συγκριτικά με τα άλλα Γήινα όντα. Είναι το Έλλογο Ον, που αυτή η σύμφυτη ιδιότητά του τον κάνει ξεχωριστό επάνω στον πλανήτη Γη. Είναι ο ίδιος ο άνθρωπος της Φύσης ο Λόγος, ο δεσμός που συνέχει τον Σύμπαντα Κόσμο. 

Όπως λοιπόν ο άνθρωπος ως υπόσταση ξεκίνησε από την αρχέγονη Ουσία, που δημιούργησε αυτόν και όλα τα Πράγματα, έτσι και το Θείο - Λόγος, δημιουργήθηκε ταυτόχρονα με αυτόν από την ίδια Ουσία. Επομένως μπορούμε να πούμε ότι ο άνθρωπος είναι συνυφασμένος με το Θείο-Πνεύμα-Λόγο-Διάνοια-Συνείδηση και ενυπάρχει , συνυπάρχει, λειτουργεί, ποιεί, και πράττει ως κάτι το αδιαίρετο και αδιαχώριστο, ως Ύλη και Πνεύμα μέσα στο Φυσικό Κόσμο, δηλαδή ως Φυσική (Υλική) και Πνευματική – Θεϊκή οντότητα.

Έννοιες, όπως Νους, Ψυχή, Συνείδηση, Όντα, Θεός και Κόσμος, τις εκλαμβάνουμε ως έννοιες που έχουν Φυσικό (νατουραλιστικό) περιεχόμενο και όχι θεολογικό. Κατ’ αυτή την έννοια το ανθρώπινο πνεύμα απαλλαγμένο και ελεύθερο από περιορισμούς, εξαρτήσεις και δεσμεύσεις, λειτουργεί εκτός οριογραμμών των επιφαινομένων επίκτητων εμπειρικών παραστάσεων και έτοιμης τυποποιημένης και προσφερόμενης γνώσης. Πρέπει να μελετήσει αισθητά και νοητά και να εμβαθύνει στην Υφή και Ειδή, στα Βάθη και τα Ύψη των Πραγμάτων και στην Ουσία αυτών.

«Η Ελευθερία της Βούλησης» του ανθρώπου, δηλαδή η ικανότητα να παίρνει αποφάσεις για τις πράξεις του, όπως λέει ο Immanuel Kant, είναι βασικός παράγοντας για τη σωστή επεξεργασία των δεδομένων, αλλά και των μη δεδομένων, είτε αυτά προσλαμβάνονται δια των αισθήσεων (εμπειρικά), είτε δια της νοήσεως. Είναι κι αυτή μια πράξη, ένα είδος πράξης ή δράσης νοητική, η οποία προηγείται της φυσικής πράξης, που έχουμε αποφασίσει να εκτελέσουμε.

Πολλοί είναι οι Φιλόσοφοι(1) και οι διανοούμενοι, που μίλησαν και έγραψαν για το ανθρώπινο «σκέπτεσθαι» και πώς λειτουργεί εμπειρικά «κατ’ αίσθησιν» αλλά και νοητικά, πνευματικά. Ο καθένας από τη δική του πνευματική θέση και αντίληψη έδωσε το δικό του στίγμα εκκίνησης για την αξιολόγηση των ανθρωπίνων πράξεων και αποφάσεων. 
Οι αξιολογήσεις όμως πράξεων και αποφάσεων, οι οποίες εξαρτώνται από δεσμευτικές προκαθορισμένες αντιλήψεις, είναι αξιολογήσεις, που δεν υπόκεινται στη βάσανο της Αλήθειας, του καθαρού «σκέπτεσθαι», του «Ορθού λόγου» και εκφράζονται με την «Ελευθερία της Βούλησης» του ανθρώπου. Σ’ αυτή την περίπτωση αφορίζονται οι πράξεις και καταδικάζεται ο άνθρωπος. Είναι αυτό καθ’ εαυτό το γεγονός, που αφορίζεται (δηλαδή το επιφαινόμενο) και η συμπεριφορά, που καταδικάζεται και όχι η εξερεύνηση του αιτίου του εσώτερου ψυχικού κόσμου του ανθρώπου, το οποίο συγκροτεί μια τέτοια σκέψη, η οποία οπλίζει την οριοθετημένη κακή Βούλησή του.

Όλο αυτό το σκεπτικό ξεκινά από τις τελολογικές αντιλήψεις εκάστου ανθρώπου. Είναι αντιλήψεις και απόψεις, που απορρέουν από Διδασκαλίες κάποιων Δογμάτων όπως: οικονομικών, πολιτικών θρησκευτικών, πολιτισμικών κ.α. Αυτό είναι μια "πλάνη" ηθελημένη, που αποσκοπεί στην ποδηγέτηση της σκέψης και περισσότερο της «Ελευθερίας της Βούλησης»(2), της δημιουργικής Καλής Βούλησης του ανθρώπου. Με αυτό το δεδομένο ο άνθρωπος καθίσταται πνευματικά ανελεύθερος με συνέπεια η Τελολογική του αντίληψη να είναι αυτή, που καθορίζει το «σκέπτεσθαι» και το «πράττειν». 

Όταν οι θρησκείες εκλαμβάνονται από τον άνθρωπο ως μια προσωπική ενασχόληση για την κατανόηση Ιδεατών καταστάσεων αλλά και για μια φιλοσοφική προσέγγιση κοσμοθεωρητικών εννοιών, όπως της Δημιουργίας του Κόσμου, του Απείρου, του Απόλυτου, της Αιωνιότητας του Θεού κ.α., μέσα από το δικό τους Θεοσοφικό σκεπτικό, είναι ένα φαινόμενο εντελώς λογικό, ωραίο, καλό και πάνω απ’ όλα πνευματικό. Όταν όμως υπεισέρχονται ενεργητικά στην πολιτική και πολιτειακή οργάνωση των κρατών και κατά κάποιον τρόπο μη φανερό (αλλά υπαρκτό) ηγούνται, τότε σείουν στα χέρια τους το λάβαρο του πολέμου καταστρέφοντας αυτά τα οποία ευαγγελίζονται, δηλαδή αγάπη αδελφοσύνη, δικαιοσύνη αθανασία..κ.α. 

B. Η Ελευθερία της Βούλησης

Οι Τελολογικές αντιλήψεις του ανθρώπου δεν μας παρέχουν καμιά λογική τεκμηρίωση, ότι πέραν από το Φυσικό-Αισθητό και το Αθέατο «Εσωφυσικό», (αλλά υπάρχον), υπάρχει και το Υπερβατικό, το οποίο άρχει του Κόσμου. Ο άνθρωπος ενδόμυχα γνωρίζει το Δέον και είναι αυτό που η «Καλή Βούληση» με την ανορίοτη σκέψη μπορεί να το φανταστεί, να το επεξεργαστεί και να το προσφέρει ως μια Φυσική Ηθική, που από μέσα της θα αναδύονται όλα τα μεγάλα ανθρώπινα και Κοσμικά Ιδεώδη. 
Μέσα από μια ανορίοτη Κοσμική-Φυσική Ηθική απαλλαγμένη από κάθε είδους δογματικές σκοπιμότητες, επιρροές και εξαρτήσεις η ανθρώπινη διάνοια δύναται ακόμη να προβλέψει και το αδιανόητο..!

Ο Immanuel Kant στο έργο του «Η θρησκεία εντός των ορίων του Λόγου και μόνο» γράφει: 

«Η ηθική, αφού θεμελιώνεται στην έννοια του ανθρώπου, που είναι ένα ελεύθερο ον, υποταγμένο μόνο στο νόμο της λογικής του, δεν έχει ανάγκη από την ιδέα ενός άλλου ανώτερου όντος για να συνειδητοποιήσει τα καθήκοντά του, ούτε από άλλο κίνητρο εκτός της λογικής του, για να τα πραγματοποιήσει. Κάτι που δεν βγαίνει μέσα από τον ίδιο τον εαυτό του κι απ’ την ελεύθερη βούλησή του δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ηθική και ως αλήθεια. Έτσι για να ακολουθεί ο άνθρωπος την ηθική, δεν έχει ανάγκη καμιάς θρησκείας, αλλά χάρη στον ορθό πρακτικό Λόγο - που του υπαγορεύει το καθήκον του - αρκεί ο εαυτός του. Ο ηθικός νόμος δεν επιβάλλεται ανελεύθερα και εκβιαστικά από μια «έξωθεν» αρχή και «παρά τον Λόγον», αλλά κατοικεί μέσα μας έμφυτα και είναι ο πυρήνας του λογικού μας.»(3)

Ο κόσμος μας είναι γεμάτος από οριογραμμές, που μέσα τους κινούνται ανελεύθεροι πνευματικά άνθρωποι. Είναι πολλοί στο πλήθος, που επαναλαμβάνουν αναμασώντας τις Τελολογικές τους αντιλήψεις, «πιστεύω» και θέσεις εκπορευόμενες από κάποια Ιδεολογικά Κέντρα. Άλλοι από αμάθεια, άλλοι απ’ το φόβο για την έκβαση της κοινωνικής τους καταξίωσης κι άλλοι από αδυναμία να καταλάβουν τις παγίδες, που κρύβονται πίσω από τα Συστημικά Σμιλέματα των κάθε λογής Δογμάτων, αδυνατούν να απελευθερώσουν τη σκέψη τους από κατεστημένες αντιλήψεις, να ατενίσουν και να πορευτούν προς νέους πνευματικούς ορίζοντες.

Είναι "θλιβερά" τα συναισθήματα στη θέαση ανθρώπων που λειτουργούν σαν κουρδισμένα ανθρωποειδή και ακόμη πιο θλιβερό να βλέπει κανείς ολόκληρες «μάζες» ανθρώπων να ενεργούν και να πράττουν προγραμματισμένα, καθοδηγούμενες από αθέατους «ειδικούς προφέσορες» (Μ.Μ.Ε., Πολιτικά, Κοινωνικά, Θρησκευτικά Συστήματα κ.α.) και να μετατρέπονται σε άβουλα πιόνια στη σκακιέρα των Αθέατων Συμφερόντων.

Ο άνθρωπος προοδεύει και εξελίσσεται πνευματικά προς ένα ανώτερο επίπεδο, όσο η ανθρώπινη σκέψη καταρρίπτει τις Δογματικές οριογραμμές των διαφόρων εποχών και αφοπλίζει τις ναρκοθετημένες περιοχές του πνεύματός της! 

Ευελπιστούμε ο άνθρωπος να βρει τη γαλήνη του, που τόσο αναζητεί και ποτέ δε βρίσκει. Πάντα θα τον κυνηγούν όλα τα βάθη του, αυτά τα άβυθα, ανείπωτα κι ανείδωτα, που περιέχουν σκοτάδι, πολύ σκοτάδι, που πρέπει να το διαβεί, να περάσει μέσα από την κόλαση για ν’ ατενίσει τα Ύψη του Κόσμου και να ζήσει στο Φως!

Ο Άνθρωπος μπορεί να έρχεται και να παρέρχεται, υπάρχει όμως ένας αέναος κύκλος γέννησης, φθοράς και αναγέννησης, που ισχύει τόσο για την ύλη, όσο και για το πνεύμα. Ίσως μέσα από αυτούς τους αιώνιους Κοσμικούς Κύκλους ο "άνθρωπος", υπό οποιαδήποτε μορφή του δώσει η Φύση, κατανοήσει κάποια στιγμή το θεμελιώδες ερώτημα του Paul Gauguin «από πού ερχόμαστε, τι είμαστε, πού πάμε!»(4) και δώσει απάντηση σ’ αυτό.

Ως διάνοια ο «άνθρωπος» πάντα θα βρίσκεται μέσα στη Ροή των Πραγμάτων, μέσα στη σύνθεση, αποσύνθεση και κατάρρευση της Φυσικής του οντότητας, αλλά και της Αναγέννησής του ως Πνευματικού όντος μετά την φυσική του διασπορά προς το Χάος! 

Γι αυτό το πεπρωμένο του «ανθρώπου», ως Ύλη και Πνεύμα, είναι συνυφασμένο με το πεπρωμένο του Σύμπαντος Κόσμου..!

Ήρθε όμως η στιγμή για το ταξίδι της επιστροφής στο γαλάζιο πλανήτη, να κατεβούμε απ’ το φανταστικό μας αστρόπλοιο, που μας Ταξίδεψε στον κόσμο της Επιστήμης και της Φιλοσοφίας, της Φαντασίας και του Ονείρου, μέσα σε έναν Κόσμο μη πεπερασμένων Κοσμικών Οριζόντων πλημμυρισμένο Φως..!

Κάτω απ’ των άστρων τη λάμψη 

σε κάποιο ακρογιάλι των Κόσμων

κάθισε ο νους να λογιστεί 

αυτά που τα μάτια δε βλέπουν.

Έπιασε μια απ’ τις κλωστές 

που ενώνουνε τον Κόσμο                               

κι ήταν φωτιά, ήταν βροντή, 

κυκλώνας , καταιγίδα,

κλάμα νεογέννητου μωρού 

ο θάνατος του γέρου..

ήταν η Γέννα της Ζωής, 

ο θάνατος κι η Ανάστασή της! (5)

Θαυμαστοί εκείνοι που η ψυχή τους θ’ αγγίξει τ’ άστρα, θα νιώσουν τη Δημιουργία και θα ζήσουν τον Κόσμο της απλότητας, της πολυπλοκότητας και της Απόλυτης Υλικής και Θεϊκής του υπόστασης μέσα σ’ ένα άπλετο Φως Γεννήσεων, Θανάτων κι «Αναστάσεων..».

Τόσες κραυγές.. κι όμως ανήκουστες.

Τόση Ησυχία που πονάει!

Τ’ Άπειρο κλεισμένο στη ματιά.. 

κι ο Κόσμος ένα Όνειρο… 

ως κόρη οφθαλμού χαμογελάει..! (6)

Θαυμαστοί εκείνοι που θα κατορθώσουν με το πνεύμα τους να φτάσουν στις εσχατιές μιας Καθολικής Κοσμικής Συνείδησης και μιας Ηθικής, σμιλεμένης και σφυρηλατημένης στο εργαστήρι ενός Συμπαντικού Νου.! 

[…] Ήρθε τ’ απόβραδο.. πάλι μόνος 

Κάτω απ’ τη φωταύγεια του Κόσμου

Και πάνω στα χείλη της σκέψης του 

Που βουτάει σ’ ορίζοντες ρουφώντας Ψιθύρους

Μοναχικός αναβάτης της σκέψης του 

Μοναχικός αναζητητής

Της πέτρας

              Τούτης της γης 

                                  Εκείνης της θάλασσας

Του έναστρου ουρανού των σιωπηλών Πραγμάτων

Και της ομίχλης που σκεπάζει το Είναι του..

Ποιο το τέρμα των ονείρων 

Και πού των ονείρων του η πραγμάτωση;

Η νύχτα ήρθε κι όλων των Πραγμάτων το Βάθος

Έπεσε μέσα του!

Πώς ν’ αντέξει το βάρος

                                Πώς ν’ αντέξει τα Βάθη..!

Η πορεία μεγάλη κι εκεί στην άκρη της Αιωνιότητας 

λαμπυρίζει η άβυσσος..

Είναι η λάμψη της η πορεία των Πραγμάτων

Που πριν απ’ αυτόν πορεύτηκαν;

Είναι το Βάθος τους που πρέπει αυτός να κατέβει;

Κι αυτά τα Πράγματα κι εκείνα τα Βάθη τους 

Κι αυτά τα δυσθεώρητα Ύψη που πρέπει ν’ ανέβει

Σε ποια στιγμή του άχρονου «Γίγνεσθαι» βρίσκονται; (7)[…]

Μέσα από μια ανορίοτη Συμπαντική Σκέψη και Ηθική, θα έλθει η στιγμή που η ανθρώπινη διάνοια θα νογάται στις θάλασσες του Υπαρκτού και θα δημιουργεί στο ανέσπερο Φως του Ιδεατού.!

Σωκράτης Μελισσαράτος

.............................................................................................................
Σημειώσεις

Οι δύο πίνακες είναι έργα του ποιητή  Σωκράτη Μελισσαράτου.

*.  Σωκράτης Μελισσαράτος, "Στο Υφαντό του Σύμπαντος Κόσμου", σελ. 155 , Εκδόσεις Λεξίτυπον Αθήνα, 2015.

1. Ησίοδος, Σωκράτης, Πλάτων, Αριστοτέλης, Πρωταγόρας, καθώς και προσωκρατικοί φυσικοί φιλόσοφοι, όπως οι Αναξαγόρας, Δημόκριτος, Λεύκιππος, Ηράκλειτος, Εμπεδοκλής κ.α., όπως επίσης και νεότεροι διανοητές, οι Σπινόζα, Καντ, Σοπενχάουερ, κ.α. 

2. Ο αναγνώστης παραπέμπεται και στα έργα του Μπαρούχ Σπινόζα: «Ηθική», «Πολιτική Πραγματεία», και «Πραγματεία», καθώς και στα έργα του Ιμμάνουελ Καντ: «Πρακτικός Λόγος», «Θεμέλια της μεταφυσικής των Ηθών» και «Κριτική του Πρακτικού Λόγου». 

3. Immanuel Kant, «Η θρησκεία  εντός των ορίων του Λόγου και μόνο». Εκδ. Πόλις 2007. 

4. Gauguin Paul, Γάλλος Ζωγράφος 1848 – 1903. Είναι τίτλος ενός από τους γνωστότερους ζωγραφικούς πίνακες του Γάλλου ζωγράφου. (Λάδι σε καναβάτσο, 139,1 χ 374,6 cm. Μουσείο Καλών Τεχνών Βοστώνης, Η.Π.Α).

5, 6. Σωκράτης Μελισσαράτος, "Στο Υφαντό του Σύμπαντος Κόσμου" σελ. 161 και 162, Εκδόσεις Λεξίτυπον Αθήνα, 2015.

7.  Σωκράτης Μελισσαράτος, απόσπ. από την Ποιητική Συλλογή "Γεννήτορας, σελ. 31, Αθήνα 2009.   

Ειμαρμένη

ΓΙΩΡΓΟΣ  ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ 

Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας

 

Ο Γιώργος Πετρόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο δημόσια διοίκηση και πολιτικές επιστήμες και παρακολούθησε το μεταπτυχιακό σεμινάριο διοικητικού δικαίου στην ίδια σχολή. Είναι υπάλληλος της Εθνικής Τραπέζης. Συνεργάζεται με πολλά περιοδικά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αλλά και με καθημερινές εφημερίδες των Αθηνών και της Κύπρου. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Εθνικής Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών Κύπρου, της Εστίας Νέας Σμύρνης, του Ομίλου Φθιωτών Συγγραφέων-Λογοτεχνών, του Οργανισμού για την διεθνοποίηση της ελληνικής γλώσσας, της Ελληνικής Γλωσσικής Κληρονομιάς και του Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός". Έχει συμμετάσχει σε πολλές ποιητικές συλλογές. Επίσης ποιήματα και δοκίμια του, μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ρωσικά, πολωνικά, σερβικά και αλβανικά. Το έργο του έχει αποσπάσει ευμενείς κριτικές από καθηγητές πανεπιστημίου της ημεδαπής και της αλλοδαπής και από σπουδαίους λογοτέχνες. Το 2006 ετιμήθη με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Πολωνίας.
                    ***
Οι Dromoi Logotexnias, παραθέτουν δύο ποιήματα του Διδάκτορα Νεοελληνικής Φιλολογίας, Γιώργου Πετρόπουλου με τίτλους "Ειμαρμένη και Νέμεσις.

Ε ι μ α ρ μ έ ν η

Ο Αγαμέμνονας το νόστο ετοιμάζει, 
σκηπτούχος άναξ, όλβιος,
που οι Θεοί αξίωσαν 
την Τροία να αλώσει.

Με τα αργείτικα καράβια θα γυρίσει
στα χαλκοστόλιστα παλάτια,
στ' αγαπημένα δώματα
και στους αμύθητους τους θησαυρούς του.
Θα ξαναδεί τη σύζυγό του Κλυταιμνήστρα,
τη σεμνή θυγατέρα του Τυνδάρεω...

Αυτά στοχάζεται ο Ατρείδης,
μα στις πολύχρυσες Μυκήνες
ο Αίγισθος τσεκούρι ακονίζει...

                    ***

Ν έ μ ε σ ι ς

Όταν τον Αγαμέμνονα σκοτώσεις
έχε το νου σου, πρόσεξε,
αφού ο Ορέστης πάντα επιστρέφει. 
  
Γιώργος Πετρόπουλος

Η Λ ί μ ν η

ALPHONSE DE LAMARTINE

(1790 - 1869)

Ο Αλφόνς ντε Λαμαρτίν, ήταν Γάλλος ποιητής και πολιτικός. Γεννήθηκε στη Μασόν. Αισθηματική φύση με ευέξαπτη φαντασία και ήρεμα μελαγχολικός, επεβλήθη αμέσως ύστερα από την έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής ("Ποιητικοί Ρεμβασμοί" - 1820), που χαρακτηρίστηκε σαν απαρχή νέας περιόδου για τη Γαλλική ποίηση. Η φήμη του απλώθηκε στη Γαλλία και, περνώντας τη Μάγχη, έγινε αιτία να τον ερωτευθεί μια ωραία Αγγλίδα, την οποία και παντρεύτηκε (1823), οπότε και δημοσίευσε τη νέα του συλλογή "Νέοι Ρεμβασμοί" [...] Στα 1829 έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και το ίδιο έτος τοποθετείται στην Γαλλική Πρεσβεία στην Αθήνα,θέση την οποία ίσως δεν αποδέχτηκε, αφού ποτέ δεν ήρθε στην Ελλάδα. [...] 

Στα 1832, ο ποιητής ταξίδεψε στην Ανατολή και εξέδωσε τις περιηγητικές του εντυπώσεις σε 4 τόμους ("Ταξίδι στην Ανατολή" 1835), που είναι και το πρώτο του πεζογράφημα. Στη συνέχεια συνέγραψε την εξάτομη "Ιστορία της Τουρκίας" (1854). 

Ο Λαμαρτίν, που θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς της πρώτης πεντηκονταετίας του 19ου αιώνα, άφησε πολλά βιβλία, που διαβάστηκαν, αγαπήθηκαν και μεταφράστηκαν σ' όλη την Ευρώπη. Έγραψε ερωτικά, θρησκευτικά και επικά τραγούδια και τα μυθιστορήματα "Γκρατσιέλλα" και "Ραφαήλος" που διαβάστηκαν άπληστα στα ελληνικά. [...]

Οι "dromoi logotexnias", παραθέτουν ένα από τα καλύτερα ποιήματά του (σε μετάφραση Αριστοτέλη Βαλαωρίτη) με τίτλο:

                          Η  λ ί μ ν η

Πάντα λοιπόν θα τρέχουμε προς άγνωστο ακρογιάλι,

Θα καταποντιζόμαστε στου τάφου τη νυχτιά,

Χωρίς ποτέ εν' απάνεμο μες στην ανεμοζάλη,

Ούτ' ένα καταφύγιο στη βαρυχειμωνιά!

Κύτταξε, λίμνη, κύτταξε! Δεν έκλεισ' ένας χρόνος

Πούπαιζε με το κύμα σου χαρούμενη τρελλή,

Και τώρα, τώρα ο δύστυχος κάθομαι, λίμνη, μόνος

Στην πέτρα εδ' όπου πάντοτε μας έβλεπες μαζί.

Καθώς και τώρα εμούγγριζες και τότε αγριεμένη

Κι' εξέσχιζες τα στήθη σου στου βράχου τα πλευρά,

Ανήσυχη παράδερνες  στην άκρη θυμωμένη 

Κι εράντιζες τα πόδια της με τον αφρό συχνά.

Θυμάσαι λίμνη, μόνοι μας μια νύχτα εγώ κι εκείνη

Ελάμναμε άφωνοι οι φτωχοί στα κρύα σου νερά,

Τ' αγέρι δεν ανάσαινε, είχες και συ γαλήνη,

Στον ύπνο σου, δεν άκουες παρά τα δυο κουπιά.

Με μιας τραγούδι ουράνιο, πρωτάκουστο, δροσάτο

Το γέρο τον αντίλαλο τριγύρω μας ξυπνά,

Έμειν' ευθύς παράλυτο το κύμα σου το αφράτο

Και τέτοια λόγια ακούστηκαν, θυμάμαι, αρμονικά:

Δίπλωσε, Χρόνε, δίπλωσε τ' ακούραστα φτερά σου,

Ώρες γλυκές μην τρέχετε, σταθήτε μια στιγμή,

Και συ μη φεύγεις, νύχτα μου, με την αστροφεγγιά σου,

Τώρα που ζευγαρώσαμε, είν' εύμορφη η ζωή.

Του κόσμου αυτού τα βάσανα, την ερημιά, τη φτώχεια,

Θέλουν να φύγουν άμετροι γι' αυτούς γοργά γοργά,

Χρόνε μου, πέτα κι άφησε στου έρωτα τα βρόχια,

Τα δυο μας να χορτάσομε τόσο γλυκειά σκλαβιά.

Του κάκου. Οι ώρες φεύγουνε. Κανείς δε με προσμένει...

Κανείς δε μ' ακουρμαίνεται... Η νύχτα εναι σκληρή...

Αχνίζουν τ' άστρα χάνονται... Κρυφά κρυφά προβαίνει, 

Τ' άσπλαχνο γλυκοχάραμα... Λυπήσου μας αυγή...

Του κάκου. Όλα ξεγέλασμα, είν' όνειρα και πλάνη,

Ζωή μας είν' η αγάπη μας, και μοναχή χαρά,

Ας μη ζητούμε ανύπαρχτο στον κόσμο άλλο λιμάνι,

Του χρόνου η άγρια θάλασσα δεν έχει ακρογιαλιά.

Χρόνε ζηλιάρη, δύστροπε! Πες μου, γιατί να σβυώνται,

Σαν αστραπή να φεύγουνε οι ώρες της χαράς,

Καθώς πετούν και φεύγουνε χωρίς να λησμονιώνται 

κι οι μαύρες, κ' οι ολόπικρες στιγμές της συμφοράς;

Απ' τη βαθειά την άβυσσον, όπου μας καταπίνει,

Απ' την αιωνιότητα όπου μας πλημμυρεί, 

Τίποτε, Χρόνε, τίποτε στο φως δεν αναδίνει,

Δεν ξεφυτρώνει τίποτε... όλα τα τρως εσύ.

Λοιπόν απ' όσα χάρηκα δε θ' απομείνει τρίμμα

Δεν θα ν' αφήσω τίποτε σ' αυτήν τη μαύρη γη!

Απ' το γοργό μας πέρασμα δεν είναι τάχα κρίμα

Να μη σωθεί ένα πάτημα,ω Χρόνε αδικητή;

Ω λίμνη, ω βράχοι μου άφωνοι, ω σεις σπηλιές και δάση,

Που βλέπετε τον πόνο μου, μια χάρη σας ζητώ,

Εσείς όπου δε σκιάζεσθε κανείς να σας χαλάσει,

Ποτέ μη μας ξεχάσετε, στο μνήμ' αν πάω κ' εγώ.

Κι' όταν σε δέρνει ο σίφουνας, κι' όταν βαθιά κοιμάσαι,

Ω λίμνη μου αφροστέφανη, να μη μας λησμονείς,

Εσύ δες την αγάπη μας, και μόνη εσύ θυμάσαι

Πως άναφταν τα στήθη μας και θα μας συμπονείς.

Θέλω τα πεύκα, τα έλατα, οι βράχοι, η ρεματιά σου,

Τ' αφρού σου το μουρμούρισμα, τ' αντίλαλου η φωνή,

Τα δροσερά σου σύγνεφα, τ' αγέρι, η καταχνιά σου,

Η βρύση ο καλαμιώνας, το χόρτο το πουλί.

Τ' άστρο το ασημομέτωπο η μυρωδιά που χύνει

Το γαλανό το κύμα σου, ω λίμνη μου γλυκειά,

Ό,τι στην πλάση έχει αίσθηση, πνοή, νοημοσύνη, 

Όλα να λένε: "Αγάπησαν τα μαύρα φλογερά!"  

Alphonse de Lamartine   (Αλφόνς ντε Λαμαρτίν)
.........................................................................................................
ι. "Νέα Παγκόσμια Ποιητική Ανθολογία", Ρίτας Μπούμη - Ν. Παπά, τόμ. Δ΄,  
σελ. 1530-1533.

2. Μετάφραση: Αριστοτέλης Βαλαωρίτης  
3. Τα δύο κείμενα (πεζό και ποίημα) είναι τονισμένα στο μονοτονικό σύστημα.   

Γιάννης Ρίτσος , Ανδρέας Κάλβος

ΓΙΩΡΓΟΣ  ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΣ

(Αντιπρύτανης)

Καθηγητής Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Από την παρουσίαση (των) δύο βιβλίων του Καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου α). «ΓΙΑΝΝΗΣ   ΡΙΤΣΟΣ - Πρώιμα ποιήματα και πεζά», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ, 2η έκδοση Αθήνα, 2018,  β). «Βιογραφικά στον Ανδρέα Κάλβο», (με αφορμή τα 150 χρόνια από το θάνατό του), ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 1η έκδοση Αθήνα, 2019. 
Η εκδήλωση - παρουσίαση έγινε την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019 και ώρα 11:00 π.μ. στην αίθουσα της ΕΤΑΙΡΙΑΣ  ΕΛΛΗΝΩΝ  ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ.    

Οι dromoi logotexnias, παρουσιάζουν μερικά αποσπάσματα από τα δύο βιβλία του Εκλεκτού καθηγητή.

Μικρό βιογραφικό 

 «Ο Γιώργος Ανδρειωμένος, αριστούχος πτυχιούχος του τμήματος Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτορας του αγγλικού Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, είναι καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και αντιπρύτανης διοικητικών θεμάτων του ιδίου Ιδρύματος. 

Έχει διατελέσει ερευνητικός Εταίρος του Κέντρου Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ και Επιστημονικός Συνεργάτης της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, ενώ έχει διδάξει μαθήματα της ειδικότητάς του στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, καθώς και σε άλλα ανώτερα και ανώτατα ιδρύματα της ημεδαπής και της αλλοδαπής. Έχει λάβει σειρά υποτροφιών για την ολοκλήρωση των σπουδών του και την ενίσχυση ερευνών του και έχει διατελέσει, επί σειρά ετών, μέλος διαφόρων επιτροπών αξιολόγησης. Έχει εποπτεύσει οχτώ ολοκληρωμένες διδακτορικές διατριβές και έχει συντονίσει το επιστημονικό πρόγραμμα «Ηράκλειτος», στο πλαίσιο του οποίου εκπονήθηκαν οχτώ διδακτορικά στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, ενώ υπήρξε αναπληρωτής πρύτανη για θέματα διοίκησης και προσωπικού και διευθυντής του Διακρατικού ΠΜΣ για την Ειδική Αγωγή (σύμπραξη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και του ιταλικού Πανεπιστημίου του Τορίνου).

Κατά το παρόν, έχει οριστεί διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Βυζαντινού Πολιτισμού (ΙΝΕΒΥΠ) και του οικείου ΠΜΣ στον Μυστρά και προΐσταται του Εργαστηρίου Διαχρονικής Μελέτης της Ελληνικής Γλώσσας και Γραμ-ματείας «Νίκος Καρούζος». Πολλές επιστημονικές εργασίες του έχουν κυκλοφορήσει αυτοτελώς ή έχουν δημοσιευθεί σε έγκυρα περιοδικά, ενώ έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις του σε μεγάλο αριθμό συνεδρίων και έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.»

Γράφει ο καθηγητής Γιώργος Ανδρειωμένος για το Γιάννη Ρίτσο. 

στον Προλογο του Βιβλίου του

«Ο Γιάννης Ρίτσος (1909-1990) υπήρξε ένας από τους πολυγραφότερους και διασημότερους δημιουργούς των σύγχρονων ελληνικών γραμμάτων. Μολονότι έχουν δημοσιευτεί πολυάριθμες εργασίες για τη ζωή και το έργο του, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς η πρώιμη περίοδος της λογοτεχνικής δημιουργίας του, εντός της δεκαετίας του 1920 και στα πρώτα έτη της επομένης, ώστε να διαφανεί με ευκρίνεια η διαμόρφωση της ποιητικής του ιδιοσυγκρασίας κατά τα μαθητικά και νεανικά του χρόνια, ήτοι πριν αποφασίσει να εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή Τρακτέρ, στα 1934. σελ.-9- [...]

Στο κεφάλαιο "ΤΑ ΝΕΑΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ" γράφει: Ο Γιάννης Ρίτσος [...]διαβάζει και ελληνική ποίηση, κυρίως του Κώστα Βάρναλη και του Άγγελου Σικελιανού, ενώ στα 1928 γνωρίζεται με τη Μαρία Πολυδούρη, τρόφιμο και αυτή (αλλά της α΄ θέσης) του ίδιου νοσοκομείου, με την οποία συνομιλεί με τις ώρες και την διασκεδάζει παίζοντάς της πιάνο.[...] Παράλληλα, ο Ρίτσος και η Πολυδούρη ανταλλάσσουν βιβλία και διαβάζουν ποιήματά τους ο ένας στον άλλο. Μάλιστα, η Κλαματιανή ποιήτρια θα εμπνευστεί, σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, το ποίημα «βαριά καρδιά» από τον Λάκωνα ομότεχνό της, ενώ θα του αφιερώσει και «επίσημα» ένα ακόμη, τη «θυσία». (σελ. 55-56)

«Μαντεύω απ' τή γαλήνη σου τί θλίψη
πικρή σέ τρώει φτωχή καρδιά μου κι έρμη.
Της ύπαρξή σου σού 'κλεψαν τή θέρμη
κι ή δρόσο τού καημού σού 'χει απολείψει.

Λουλούδι πού τό φώς σ΄είχε αγαπήσει
έμεινες μονάχα μέ τή λαχτάρα,
πού αργά γίνηκε φλόγα καί κατάρα,
τίποτε πιά 'πο σέ νά μήν αφήσει. 

                       [...]

Τώρα γιά σένα είναι όλα τελειωμένα.

Καί τή στερνή πνοούλα έχεις αφήσει.

Ή σκέψη μου πού πάντα έχει ανθίσει

μαδάει σέ νεκράνθια σπαραγμένα.»        (σελ. 56)

Μάλιστα σε ερώτηση της αδελφής της Βιργινίας, γιατί αφιερώνει ένα τραγούδι της στον νεαρό ομότεχνό της αφού δεν είναι αναγνωρισμένος ποιητής, η Πολυδούρη φέρεται να απάντησε:  «Ο Ρίτσος προμηνύεται να γίνει μεγάλος». [...] 

                                                        ***

Παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από το δεύτερο βιβλίο του καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου με τον τίτλο «Βιογραφικά στον Ανδρέα Κάλβο» (με αφορμή τα 150 χρόνια από τον θάνατό του)

[...] ΜΠΟΡΕΙ Η ΠΟΡΕΙΑ της ζωής ενός σημαντικού «ανθρώπου των γραμμάτων» να φωτίσει όψεις της λογοτεχνικής του παρακαταθήκης και να βοηθήσει στην ερμηνεία τους; Και αν ναι, πόσο αναγκαία είναι η σύνταξη μιας συστηματικής και ενημερωμένης βιογραφίας αυτού του ανθρώπου και με ποιες προϋποθέσεις θα γίνει αυτή σε ένα περιβάλλον στο οποίο η ανάπτυξη μιας σχετικής παράδοσης - και επομένως συζήτησης - του είδους είναι (τουλάχιστον) ελλειμματική; Τί θα γίνει, για παράδειγμα, στις περιπτώσεις όπου τα υπάρχοντα ερευνητικά δεδομένα είναι ελλιπή ή/και (κάποτε) ανύπαρκτα; Κατά πόσο ο βιογράφος θα αναγκαστεί να καταφύγει στην τεκμηριωμένη σε πραγματικά δεδομένα μυθοπλασία παράλληλα προς τη αφήγηση των εξακριβωμένων στοιχείων; Οφείλει να πάρει θέση ως προς τα ανοιχτά ζητήματα της ζωής του έργου του βιογραφουμένου; Μήπως, εν τέλει, θα υπάρξουν στιγμές κατά τις οποίες ο βιογράφος θα αυτοβιογραφείται; Ποιο θα επιλέξει ο τελευταίος να είναι το κοινό του και σε ποιον βαθμό θα ανταποκριθεί στις όποιες προσδοκίες του; 

Τέτοιας φύσεως ερωτήματα θα κληθεί να αντιμετωπίσει, μεταξύ πολλών άλλων, ειδικά όποιος / επιχειρήσει να βιογραφήσει τον Ανδρέα Κάλβο - τον τόσο γνωστό αλλά και τόσο άγνωστο των ελληνικών γραμμάτων. Και επειδή πάνε κάμποσα χρόνια από τη σύνταξη της τελευταίας ολοκληρωμένης βιογραφίας του, με κριτήρια πρωτίστως επιστημονικά-γραμματολογικά, δεν θα ήταν άσκοπο να επιχειρηθεί μια πρώτη συζήτηση των κυριότερων θεμάτων που παραμένουν προς διερεύνηση, καθώς και των κριτηρίων που θα ήταν καλό να ακολουθηθούν, σε μια μελλοντική απόπειρα βιογράφησής του. Στο πλαίσιο αυτό, επισκοπούνται κριτικά οι σημαντικότερες συναφείς αυτοτελείς συμβολές των τελευταίων εξήντα περίπου χρόνων και επισημαίνονται κάποια από τα κενά της καλβικής βιογραφίας. Την ίδια στιγμή, έχει καταβληθεί προσπάθεια να συγκεντρωθεί η οικεία βασική βιβλιογραφία, που καλύπτει τα μετά το 1960 έτη, στην οποία θα μπορούσε να στηριχθεί κάποια σχετική προς το θέμα συστηματική προσπάθεια στο μέλλον. 

Το θέμα απασχόλησε τον υπογραφόμενο σε ανακοίνωσή του στο πρόσφατο ΙΑ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στην Κεφαλλονιά τον Μάιο του 2018. Με δεδομένο ότι φέτος συμπληρώνονται 150 χρόνια από τον θάνατό του σπουδαίου Ζακυνθινού βάρδου, θεωρήθηκε σκόπιμο να κυκλοφορήσουν και αυτοτελώς τα πορίσματα της επιχειρηματολογίας που αναπτύχθηκε στο προαναφερθέν forum, εμπλουτισμένα με ένα συνοπτικό χρονολόγιο στο οποίο θα παρακολουθούνται τα κυριότερα σημεία του βίου και του έργου του Ανδρέα Κάλβου, και με την ελπίδα ότι δεν θα αργήσει η συγγραφή της συστηματικής και ολοκληρωμένης βιογραφίας του ποιητή των Ωδών.  [...]  

Αθήνα-Καλαμάτα, Απρίλιος του 2019  

Γιώργος Ανδρειωμένος

Έκθεση Ζωγραφικής

ΣΟΦΙΑ ΦΟΥΝΤΟΥΛΑΚΗ 

(Εικαστικός) 

«Γεννήθηκε στα Χανιά της Κρήτης και ζει στην Αθήνα. 
Εικαστικός / ζωγράφος, αρθρογράφος, τ. Τραπεζικό στέλεχος. Σύμβουλος σε θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης με ελεύθερη απασχόληση. Σπούδασε ART στο Ελληνικοαμερικανικό Κολέγιο Αθηνών και στο COLLEG VACALO ART & DESIGN.
Σπούδασε επίσης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ο.Π.Α) «Διοίκηση- Διαχείριση Ασφαλιστικών Οργανισμών», στο Ε.Λ.Κ.Ε.Π.Α οικονομικά-λογιστικά. 

Έχει παρακολουθήσει Ιστορία Τέχνης με τον καθηγητή κ. Παντελή Τσάβαλο. Είναι Διευθύντρια στη Διεύθυνση Εικαστικών, του Ομίλου για την UNESCO ΠΕΙΡΑΙΩΣ και ΝΗΣΩΝ. Είναι μέλος του ομίλου για την UNESCO ΠΕΙΡΑΙΩΣ και ΝΗΣΩΝ, του Ομίλου για την UNESCO ΤΕΧΝΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ, την ΕΝΩΣΗ ΤΕΧΝΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (GREEK ART UNION), ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥΜ, της ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ, και αρκετών άλλων Πολιτιστικών Συλλόγων.

Έχει οργανώσει με επιτυχία δύο ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πλήθος ομαδικών εκθέσεων σημαντικών ομίλων, όπως ο όμιλος για την UNESCO ΠΕΙΡΑΙΩΣ και ΝΗΣΩΝ, Όμιλος για την UNESCO ΤΕΧΝΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ κ.α.

Έχει πάρει τιμητικούς επαίνους από την UNESCO Πειραιώς και Νήσων, UNESCO ΤΕΧΝΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ κ.λ.π. Έργα της βρίσκονται σε Δημόσιους φορείς, ιδρύματα, ιδιωτικές συλλογές εσωτερικού και εξωτερικού. Εκπόνησε και Δημοσίευσε πλήθος άρθρων, εργασιών και μελετών στο Δελτίο Εργατικής Νομοθεσίας (Δ.Ε.Ν), σε έγκριτα έντυπα περιοδικά, εφημερίδες, για τον ευαίσθητο τομέα της Κοινωνικής Ασφάλισης, ενώ κωδικοποίησε το Νομοθετικό Πλαίσιο Επενδύσεων Κεφαλαίων Δημοσίων Οργανισμών και Ασφαλιστικών Φορέων. Δημοσίευσε  επίσης άρθρα για θέματα Κοινωνικής υφής – Εργασιακών Συνθηκών, για την Τέχνη κ.λ.π στο Δελτίο Εργατικής Νομοθεσίας (Δ.Ε.Ν), σε έγκριτα έντυπα, περιοδικά και εφημερίδες.»

*

Οι dromoi logotexnias, παραθέτουν κείμενο του ποιητή Σωκράτη Μελισσαράτου για το εικαστικό έργο της κ. Σοφίας Φουντουλάκη. 

*

                                                   

Γράφει ο Σωκράτης Μελισσαράτος 

Στα όρια της υπέρβασης του γήινου 

και μικρού, 

προς την Τελειότητα του θείου 

και Συμπαντικού! 

Η επίσκεψή μου στην Έκθεση Ζωγραφικής της εικαστικού Σοφίας Φουντουλάκη, η οποία πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα της ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ (6 – 10 Δεκ 2019), έγινε αφετηρία συνειρμών, συναισθημάτων και σκέψης από το σύνολο του έργου της! 

Η σύλληψη, η ευαισθησία, και η λεπτότητα της Κοσμικής εικαστικής έκφρασης και σκέψης είναι αποτυπωμένα πάνω στον καμβά τής ζωγραφικής της! 

Ο άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να εκφραστεί και να βγάλει μέσα απ’ το Νου - Ψυχή του, ό,τι τον κάνει να θέτει ερωτήματα, ό,τι τον κάνει να αμφιβάλλει, μα και να αποδέχεται σκέψεις, πράξεις, και εκφράσεις, είτε αυτά είναι αποδεδειγμένα, είτε της Φαντασίας και του Ονείρου πετάγματα. 

Ο χρωστήρας της Σοφίας Φουντουλάκη μας δίνει την αίσθηση, ότι κάτι μας συνδέει με το Συμπαντικό Κόσμο! Μας κάνει να νιώθουμε το Νου-Ψυχή μας ως ένα μικρό Σύμπαν που με το αστρόπλοιο της φαντασίας μάς ταξιδεύει μέσα στο δικό του Άπειρο, πάνω σε δρόμους και τόπους αλλόκοσμους, σε πολιτείες ουτοπικές, Κοσμικές που δεν γνωρίσαμε, δεν ζήσαμε ποτέ κι όμως μας φαίνονται τόσο γνώριμα! 

Τα ανθρώπινα μάτια του Νου-Ψυχής πάντα θα ατενίζουν και θα ερευνούν τους ουρανούς, τ’ αστέρια και η σκέψη πάντα θα οραματίζεται πράγματα απροσδιό-ριστα, που με τη λογική δεν μπορεί να τα εξηγήσει..! 

Το εικαστικό έργο της Σοφίας Φουντουλάκη, μας κάνει να αναρωτιόμαστε «από πού ερχόμαστε, τι Είμαστε, πού πάμε»(1).. όταν η εικονοπλασία της μας ξεναγεί σε κείνα τα χρώματα τα εσπερινά, τα δυσανάγνωστα και δυσερμήνευτα που ολόκληρη ζωή χρωματίζουν ζωές.. την αγάπη, τον πόνο, τη λύπη, τη χαρά, τις αυγές και τα δειλινά, το θάνατο και τα ’πνίγουν μέσα σε αναπάντητα ερωτήματα! 

Ποια η απάντηση για όλα όσα διαδραματίζονται γύρω μας, δίπλα μας, μπροστά μας, μέσα και έξω από το Νου-Ψυχή μας! 

Ποιοι οι δρόμοι και οι ατραποί στου Νου μας τα βάθη.! Για όλα αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα ο άνθρωπος πάντα θα αναζητά την Ουσία των πραγμάτων και θα ονειρεύεται… 

Κάτω απ’ των άστρων τη λάμψη 

σε κάποιο ακρογιάλι των Κόσμων 

κάθισε ο νους να λογιστεί 

αυτά που τα μάτια δε βλέπουν. 

Έπιασε μια απ’ τις κλωστές 

που ενώνουνε τον Κόσμο 

κι ήταν φωτιά, ήταν βροντή, 

κυκλώνας , καταιγίδα, 

κλάμα νεογέννητου μωρού 

ο θάνατος του γέρου.. 

ήταν η Γέννα της Ζωής, 

ο θάνατος κι η Ανάστασή της! (2)

Η Σοφία Φουντουλάκη με τη θεματολογία του έργου της μας προκαλεί να σκεφτούμε με μια άλλη Συνειδητότητα, Κοσμική.. και να μετρήσουμε τα βάθη τού Νου-Ψυχής μας, να σκεφτούμε ότι μπορεί να είναι ρηχά, βαθιά, απύθμενα κι ότι εκεί να γεννιούνται, να ζουν και να πεθαίνουν Κόσμοι υπαρκτοί, ανύπαρκτοι, ιδεατοί, Κόσμοι παρελθόντες και μελλοντικοί! Άπειροι Κόσμοι μέσα στου Νου μας τον Άπειρο Χώρο και Χρόνο! Να σκεφτούμε το πέραν του Εδώ.., να ψηλαφίσουμε το πέραν του Εκεί και να φανταστούμε το πριν και το μετά του Τώρα! Ίσως τότε καταφέρουμε να φτάσουμε σε κείνες τις αρχέγονες θάλασσες της έκρηξης κι αφουγκραστούμε τους ψίθυρους του Κόσμου.. 

Τόσες κραυγές.. κι όμως ανήκουστες. 

Τόση Ησυχία που πονάει! 

Τ’ Άπειρο κλεισμένο στη ματιά.. 

κι ο Κόσμος ένα Όνειρο… 

ως κόρη οφθαλμού χαμογελάει..! (3)

Μέσα από μια ανορίοτη Συμπαντική Σκέψη και Ηθική, θα έλθει η στιγμή που η ανθρώπινη διάνοια θα νογάται στις θάλασσες του Υπαρκτού και θα δημιουργεί στο ανέσπερο Φως του Ιδεατού.! 

Η τεχνική και η σκέψη της Σοφίας Φουντουλάκη αγγίζει τα όρια της υπέρβασης του γήινου και μικρού, προς την Τελειότητα του Θείου και Συμπαντικού! 

Αθήνα, 9 Δεκ. 2019 

Σωκράτης Μελισσαράτος

......................................................................................................

1. Paul Gauguin, Γάλλος Ζωγράφος 1848 – 1903. Είναι τίτλος ενός από τους γνωστότερους ζωγραφικούς πίνακές του. (Λάδι σε καναβάτσο, 139,1 χ 374,6 cm. Μουσείο Καλών Τεχνών Βοστώνης, Η.Π.Α)

2 &3. Σ. Μελισσαράτος, «Στο Υφαντό του Σύμπαντος Κόσμου» .

4.    Ο παρών πίνακας είναι έργο της Σοφίας Φουντουλάκη.