Πανσέληνος

Maria Luigia Di Stefano

(Μαρία Λουίτσια Ντι Στέφανο)

Η Maria Luigia Di Stefano (Μαρία Λουίτσια Ντι Στέφανο) είναι Ιταλίδα  Λογοτέχνιδα-ποιήτρια. Έχει σπουδάσει "Νεοελληνική Γλώσσα"  και διδάσκει ως καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια.

Οι δρόμοι λογοτεχνίας, παραθέτουν ένα ωραίο ποίημά της, που μας απέστειλε στην Ελληνική γλώσσα.   

Πανσέληνος

Κούραση από μεθύσι
για το ταλαιπωρημένο φεγγάρι
γεμάτο λουλούδι
κόκκινο
που σκιάζεται φωτίζοντας

την μαρμάρινη λίμνη

της καρδιάς
ψιθυρίζει ο αέρας
και μαύρο το ταξίδι
στο μονοπάτι της μοναξιάς
σημαία
το χαμόγελο του παιδιού
που σαν αετός παίζει
το νήμα της ζωής
αφήνει
τα φτερά
γλιστράνε στα δάκτυλα
της αόρατης επιθυμίας
των ονείρων.

Πανσέληνος
αδυνατώ να μετρήσω
τα χαλίκια
τα μικρά ψίχουλα
που πέταξα στο καλντερίμι
σιτάρι ελπίδας να φυτέψω
φως στο γυρισμό
λάμπει ο χωματόδρομος
να επιστρέψω
με παρέα την γλυκειά
μελαγχολία
μαζί με την απάτη της Κίρκης.

Πανσέληνος μέσα στο κύμα
πανσέληνος με την θαλάσσια αύρα
που μουρμουρίζει
πανσέληνος με τους γλάρους
που ερωτεύονται
πανσέληνος
η σιωπή της ακτίνας
κατεβαίνει
στο βαθύ πηγάδι
πανσέληνος ο δαίμων
μέσα στην ψυχή μου.

Maria Luigia Di Stefano   (Μαρία Λουίτσια Ντι Στέφανο)

Δελφικοί μύθοι

ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ
(1919 - 1992)

(Καθηγητής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)

Η  ΙΣΤΟΡΙΑ  ΤΩΝ  ΔΕΛΦΩΝ 

ΚΑΙ  ΤΟΥ  ΜΑΝΤΕΙΟΥ:

Δελφικοί μύθοι

(Απόσπασμα)

          "Πρωτομάντισσα" στο δελφικό ιερό στάθηκε η μάνα των Θεών, η Γη. Ύστερα τη θέση της την πήρε η κόρη της, η Θέμις, τρίτη στη σειρά ήρθε μια άλλη κόρη της Γης, η Τιτανίς Φοίβη, αυτή που χάρισε γενέθλιο δώρο στον Απόλλωνα το επώνυμο Φοίβος. Αυτά μαθαίνουμε απ' το στόμα της προφήτισσας της Πυθίας, που ανοίγει το Αισχύλειο δράμα των Ευμενίδων. Πως ο Απόλλωνας έστησε εκεί τον πρώτο ναό του και ύστερα σκότωσε τη φοβερή δράκαινα ( το θηλυκό φίδι)  κοντά σε μια πηγή, μας το ιστορεί ο παλαιός ομηρικός ύμνος στον Απόλλωνα. Αργότερα οι άνθρωποι πίστευαν πως το φίδι αυτό ήταν αρσενικό και φοβερό, ο ονομαστός Πύθων,φύλακας του μαντείου της Γης και πως η μάχη που έκανε ο νέος Θεός που έφτασε από το βορρά, από την κοιλάδα των Τεμπών, για να το εξοντώσει ήταν τρομερή.

                                                                        Απόλλων

Ακόμη πίστευαν πως, Θεός αυτός, ωστόσο πειθάρχησε στη θεϊκή αρχή, που ο ίδιος έθεσε, να εξορίζεται όποιος έχει μολύνει τα χέρια του με φόνο, έφυγε για οχτώ χρόνια και δούλεψε υποτακτικός στο βασιλιά των Φερών, τον Άδμητο, να εξαγνιστεί από το μίασμα του φονικού αίματος.και ξαναγύρισε, αγνός πια και καθαρός, μόνος κύριος στο δελφικό μαντείο.

                               Το ιερό της Αθηνάς Προναίας (Μαρμαριά) περικλείει ένα από τα
                               αριστουργήματα   της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής: τη Θόλο.
                               Είναι  ένα  κυκλικό κτίσμα  δωρικού  ρυθμού με  καλοζυγισμένες
                               αναλογίες  και  λεπτά δουλεμένες  λεπτομέρειες.  Το οικοδόμημα
                               είχε  ιδιαίτερη σημασία, αλλά ο ακριβής προορισμός  του παραμέ-
                               νει άγνωστος. κατασκευάστηκε γύρω στα 380 π.Χ.

          Τέτοια διηγούνταν οι παλιοί για την αρχή του θρυλικού μαντείου. Όμως και για τον τόπο τον ίδιο, που είναι μοναδικός και συγκλονίζει αυτόν που τον πατά για πρώτη φορά, είχαν να πουν μια άλλη ιστορία . Ο Ζεύς, θέλοντας να βρει το κέντρο της Γης, έστειλε από τις δύο άκρες του κόσμου δύο αετούς. Τα δύο πουλιά συναντήθηκαν στους Δελφούς, που σήμαινε πως εκεί ήταν ο "ομφαλός" της Γης, γι' αυτό μέσα στο ιερό του Απόλλωνος ήταν στημένος από πανάρχαια χρόνια ένας ομφαλός, και τάματα στο σχήμα του ομφαλού προσφέρονταν στο δελφικό μαντείο από τους ευλαβικούς προσκυνητές όλου του κόσμου. Γιατί το Απολλώνιο αυτό μαντείο ήταν φημισμένο και σεβαστό σε όλη τη Γη, όχι μονάχα οι Έλληνες, μα και οι βάρβαροι μονάρχες έστελναν τους ανθρώπους τους να πάρουν χρησμό απ' αυτό, και την ευγνωμοσύνη τους την έδειχναν στέλνοντας βαρύτιμα δώρα και αναθήματα στο Θεό... »     

Μανόλης Ανδρόνικος
                                                                              *

Οι dromoi logotexnias, παραθέτουν ένα απόσπασμα από το Αισχύλειο δράμα "Ευμενίδες", καθώς αναφέρεται από τον Καθηγητή Αρχαιολογίας Μανόλη Ανδρόνικο στον Πρόλογο του βιβλίου του "Δελφοί". 

Το Ποιητικό κείμενο είναι μεταφρασμένο από τον  Κ. Χ. Μύρη.   (Κ. Χ. Γεωργουσόπουλος)

                                                                              *

Πρωτομάντισσα

« Προσεύχομαι πρώτα στην πρώτη μέσα στους θεούς

τη μάντισσα τη Γαία και μετά στη Θέμη

που δεύτερη, καθώς μας ιστορούν, εκάθισε

σε τούτο το μαντείο της μάννας της. Τρίτη

κληρώθηκε και κάθισε η Τιτανίδα Φοίβη,

της γης η θυγατέρα, ελεύθερα αβίαστα..

Εκείνη το χαρίζει δώρο γενέθλιο στον Φοίβο,

που έχει για παράνομα το όνομα της Φοίβης.

Άφησε αυτός τη λίμνη και της Δήλου τα κρημνά

και στις φιλόξενες ακτές αράζει της Παλλάδος,

μετά σ’ αυτή τη γη του Παρνασσού ήρθε να κατοικήσει.

Ανοίγοντας το δρόμο τα παιδιά του Ηφαίστου,

ημερώνοντας την ανήμερη χώρα ,

τον συνόδεψαν ως εδώ και τον ετίμησαν πολύ.

Μες στην καρδιά του τον έβαλε ο λαός

κι’ ο βασιλιάς Δελφός, του τόπου ο κυβερνήτης.

Ο Ζεύς με τέχνη μαντική του προίκισε το νου

και τέταρτο προφήτη αυτόν εγκαθιστά στο θρόνο.

Ο Απόλλων είναι προφήτης του πατρός Διός.

Σ’ αυτούς τους θεούς αφιερώνω την πρώτη προσευχή

αλλά και της Προναίας Παλλάδος ζητώ τη μεσολάβηση,

δοξολογώ τις Νύμφες τις Κωρύκειες,

που δαίμονες και όρνεα φιλεύουν στη σπηλιά τους.

Δε λησμονώ πως στον τόπο δεσπόζει κι’ ο Διόνυσος,

απ’ τον καιρό που χόρεψε μπροστάρης των Βακχών

και κέντησε, σαν του λαγού, θάνατο στον Πενθέα.

Επικαλούμαι τις πηγές του Πλείστου, του Ποσειδώνα την ισχύ

και τον ύψιστον τέλειον Δία,

και κάθομαι στο θρόνο μου το μαντικό.

Ο θεός να ευλογήσει την είσοδό μου στο ναό

και πάλι σήμερα να μ’ αξιώσει. Κι’ αν ήρθαν Έλληνες,

να μπουν στον κλήρο για χρησμό κατά την τάξη.

Προφητεύω καθώς ο θεός με φωτίζει. [...]                  (Αισχύλος).   

...................................................................................................................................................

Το πεζό κείμενο είναι απόσπασμα από τον Πρόλογο του βιβλίου "Δελφοί" (ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ", Αθήνα 1988) του Μανόλη Ανδρόνικου, Καθηγητή Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Δημοτικά Τραγούδια

ΝΙΚΟΛΑΟΣ  Γ. ΠΟΛΙΤΗΣ

(1852 - 1921)

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
ΕΚΛΟΓΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ

Ο Νικόλαος Γ. Πολίτης, γεννήθηκε το 1852 στην Καλαμάτα Μεσσηνίας και απεβίωσε το 1921 την Αθήνα. Ήταν καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών του οποίου διετέλεσε και Πρύτανης. Θεωρείται ο πρόδρομος και ο πατέρας της Λαογραφίας στην Ελλάδα. Ήταν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

                                              *

«Εξαίρετον αναντιρρήτως θέσιν μεταξύ των μνημείων του λόγου του ημετέρου λαού κατέχουν τα τραγούδια..όχι μόνον ως ισχυρώς κινούντα την ψυχήν δια το απέριττον κάλλος, την αβίαστον απλότητα, την πρωτοτυπίαν και και την φραστικήν δύναμιν και ενάργειαν, αλλά και ως ακριβέστερον παντός άλλου πνευματικού δημιουργήματος του λαού εμφαίνοντα τον ιδιάζοντα χαρακτήρα του έθνους. [...] Εις τα τραγούδια και τας παραδόσεις ο εθνικός χαρακτήρ αποτυπώνεται ακραιφνής και ακίβδηλος. [...]

«Η δημοτική ποίησις ένεκα τούτου είναι η ασφαλέστατη αφετηρία και το στερεώτατον θεμέλιον πάσης δημιουργίας της ελληνικής τέχνης. Το έργο του ποιητού και του καλλιτέχνου είναι τελειότερον και μονιμότερον, όταν τας ρίζας του έχη εις το πάτριον έδαφος. «Ο θεμελιώδης ρυθμός, έλεγε ο Σολωμός, ας στυλωθή εις το κέντρον της εθνικότητος και ας υψώνεται κάθετα, ενώ το νόημα από το οποίο πηγάζει η ποίησις, και το οποίο αυτή υπηρετεί, απλώνει βαθμηδόν τους κύκλους του.» Καθόλου ( δε η δημοτική ποίησις είναι τελεσφορώτατον όργανον της εθνικής αγωγής, εκτρέφουσα και συντηρούσα το εθνικόν φρόνημα, πας δ' Έλλην πρέπει να γιγνώσκη και μελετά τουλάχιστον τα κράτιστα και κυριώτατα των δημοδών λογοτεχνημάτων, μη αρκούμενος εις όσα τυχόν εν τω καθ' ημέραν βίω έχει αποκομίση εκ της προφορικής παραδόσεως.[...] 

* 

Οι dromoi logotexnias, παραθέτουν δύο ποιήματα από το βιβλίο του Νικόλαου Γ. Πολίτη 

«ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ», σελ. 11 & 21, Εκδόσεις ΙΣΤΟΡΙΚΗ  ΕΡΕΥΝΑ

*

            ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

                               7

     ΤΗΣ ΛΕΝΩΣ ΤΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ
                         (1804)

[...] Η Λενώ, εις ην αναφέρεται το τραγούδι, δεκαπενταέτις θυγάτηρ του Κίτσου Βότσαρη εκ πρώτου γάμου, επολέμην εις την μονήν παράτο πλευρόν του αδελφού της Γιανάκη, φονευθέντος δε τούτου, μετέβη πλησίον του θείου της Νίκζα, πολεμούντος παρά τον Αχελώον , και εφόνευσε πολλούς Τούρκους. Αλλά περικυκλωθείσα υπό των εχθρών, όπως μη συλληφθή, έπεσεν εις τον ποταμόν και επνίγη.]

                                *
Όλαις οι καπετάνισσαις από το Κακοσούλι
όλαις την Άρτα πέρασαν, τα Γιάννινα τοις πάνε,
σκλαβώθηκαν οι αρφαναίς, σκλαβώθηκαν οι μαύραις,
κ' η Λένω δεν επέρασε, δεν την επήραν σκλάβα.
Μόν πήρε δίπλα τα βουνά, δίπλα τα κορφοβούνια,
σέρνει τουφέκι σισανέ κ' εγγλέζικα κουμπούρια,
έχει και ΄ς τη μεσούλα της σπαθί μαλαματένιο.
Πέντε Τούρκοι την κυνηγούν, πέντε τζοχανταραίοι.
«Τούρκοι, για μην παιδεύεστε, μην έρχεστε σιμά μου,
σέρνω φουσέκια 'ς την ποδιά και βόλια ΄ς τοις μπαλάσκαις.
-Κόρη ρίξε τ' άρματα, γλύτωσε τη ζωή σου.
-Τι λέτε, μωρ΄ παλιότουρκοι και σεις παλιοζαγάρια;
Εγώ είμαι η Λένω Μπότσαρη, η αδελφή του Γιάννη,
και ζωντανή δεν πιάνουμαι εις των Τουρκών τα χέρια».   (σελ. 11)

                                *
                      ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ
                      (Ιούλιος 1822)
                                

                               15

Φύσα Μαΐστρο δροσερέ κι αέρα του πελάγου,
να πας τα χαιρετίσματα στου Δράμαλη τη μάννα.
Της Ρούμελης οι μπέηδες, του Δράμαλη οι αγάδες
'ς τι Δερβενάκι κείτονται, ΄ς το χώμα ξαπλωμένοι.
Στρώμά χουνε τη μαύρη γης, προσκέφαλο λιθάρια
και γι΄ απανωσκεπάσματά του φεγγαριού τη λάμψη.

Κ' ένα πουλάκι πέρασε και το συχνορωτάνε.
«Πουλί, πώς πάει ο πόλεμος, το κλ΄φτικο ντουφέκι;
- Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσω ο Κολοκοτρώνης,
και παραπίσω οι Έλληνες με τα σπαθιά ΄ς τα χέρια».

Γράμματα πάνε κι έρχονται ΄ς των μπέηδων τα σπίτια,
Κλαίνε τ' αχούρια γι΄άλογα και τα τζαμιά για Τούρκους,
κλαίνε μανούλαις για παιδιά, γυναίκες για τους άντρες. (σελ. 21)

Νικόλαος Γ. Πολίτης
..................................................................................................................................
α). Απόσπασμα  Προλόγου του Νικολάου Γ. Πολίτη, από το βιβλίο του ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ - ΕΚΛΟΓΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ-. Δημοσιεύθηκε αρχικά το 1914.

β). Τα κείμενα πεζά και ποιήματα τονίζονται με το μονοτονικό σύστημα γραφής.

Οδύσσεια (απόσπασμα)

ΝΙΚΟΣ  ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

(1881 - 1957)

   Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Εμφανίστηκε στα Ελληνικά Γράμματα το 1906 με το δοκίμιο "Αρρώστια του αιώνα".

"Ο Καζαντζάκης ήταν η πιο πολυσύνθετη πνευματική μορφή της νεότερης Ελλάδας. Χάρισε στη νεαρή Νεοελληνική λογοτεχνία ένα έργο, για το οποίο θα μπορούσαν να υπερηφανεύονται λογοτέχνες με μεγάλη και αδιάσπαστη παράδοση. Ένα έργο απεριόριστης φαντασίας και γλωσσοπλαστικής δεινότητας, που έχει βάση μοναδική, όχι τη μεταφυσική, ούτε την ένοχη σιωπή, ούτε την ύποπτη αφαίρεση, ούτε τον εγωιστή και απαθή ερμητισμό, αλλά το ανθρώπινο στοιχείο σ' όλες του τις όψεις, με τη πίκρα κύρια ύλη του, και με γνώρισμα το βαθύ του πυθμένα και την υψηλή και ηρωική εκτίναξή του, που ξεκινά από τα πανάρχαια και ανυπότακτα κρητικά χώματα για να αναζητήσει έναν οικουμενικό και σωτήριο οραματισμό. 

Η "Οδύσσεια", είναι το κυριότερο έργο του Καζαντζάκη και αποτελεί μια ωκεάνια εισροή γλωσσικού και πνευματικού πλούτου (1)..."

*****

    Ο Νίκος Καζαντζάκης αποτελεί χωρίς αμφιβολία μία από τις κορυφαίες πνευματικές μορφές της σύγχρονης Ελλάδας!.
Παρατίθεται ένα μικρό απόσπασμα από το κορυφαίο έργου του "Οδύσσεια"

                                                  *

                               Απ' την "Οδύσεια" 

                                       ψηφίο Α

               (Ο γυρισμός του Οδυσσέα στην Ιθάκη

                       και το ξεσήκωμα του λαού)

[...]  Κι οι σεβαστοί τραγουδιστές ορθή στα γόνατα κρατούσαν
σφιχτά απ' τα κέρατα σα ζωντανή τη λύρα μην τους φύγει
σαλάγααν στα κεφάλια τους παλιούς και νέους σκοπούς κοπάδια
και διάλεγεν ο νους μέσ' τη βουερή βουνοκορφύσια μάντρα.
.........................................................................................................
Σαν άντρας γλίστρησε ο κύρ φέγγαρος στων γυναικών τα στήθη
και στων αντρών τα γόνατα θρονιάει σα μάργα γυναικούλα,
και πλέει το μαυροπόρφυρο κρασί, γελάει το πρόσωπό της.
Μια κοπελιά μικρή στην άψη της πρωτονογήθη απόψε
 μέσ' στο ανοιχτό πουκαμισάκι της, στους μυρωδάτους ήσκιους,
το στήθος ν' ανασκόνεται, κρουφά τ' αγόρια ακρολοχεύει
κι ένα γλυκό μαχαίρι μοίρασε τη θηλυκιά καρδιά της.
..........................................................................................................
Παράπιαν, παραφάγαν οι κοιλιές, ο νους επήρε αγέρα,
τα κροσοτά μαντήλια στένεψαν στ' αντρίστικα κεφάλια,
γλιστρήξαν οι μπόλιες κι' αναρήχτηκαν στις γυναικίσιες πλάτες
και στραφταλίσαν τα μαλλιά, με τα δαφνόκουκα αλειμμένα.
Κοχεύει ο γέρος τη γυναίκα του, φαντάζει του γιαλίζει
σαν τη βραδιά που πρωτογκρέμισε του στήθους της τον πέπλο.(2) [...]

   Νίκος Καζαντζάκης             

.......................................................................................................................................................

1, 2. Από τη Νέα Παγκόσμια ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ,  ΡΙΤΑΣ ΜΠΟΥΜΗ - Ν. ΠΑΠΠΑ, τόμ.Β΄, σελ.576 & 588, 

Mona Lisa

Leonardo da Vinci 
(Λεονάρντο ντα Βίντσι)

"Η  Μεγαλοφυΐα"

    Ο Leonardo da Vinci (Λεονάρντο ντα Βίντσι), που ολόκληρο το όνομά του ήταν leonardo di ser Piero da Vinci, γεννήθηκε στο Vinci της Ιταλίας το 1452  και απεβίωσε το 1519 στο Clos Lucé της Γαλλίας κοντά στο ανάκτορο του βασιλιά  Φραγκίσκου Α΄. Αρχικά εργάστηκε στο εργαστήρι του ζωγράφου Βερόκιο από τη Φλωρεντία Ακολούθως ταξίδεψε και εργάσθηκε στο Μιλάνο και στη Ρώμη.                    
                Ο Leonardo da Vinci                                       
Ήταν μια Οικουμενική Προσωπικότητα - Μεγαλοφυΐα, που ενδιαφερόταν εκτός από τη Ζωγραφική και για πολλά άλλα θέματα. Ήταν Γλύπτης, Αρχιτέκτων, ερευνητής, εφευρέτης, μηχανικός και επιστήμονας. Παρατηρούσε τα πάντα όπως τις καταιγίδες και τις πλημμύρες. Μεγάλο ενδιαφέρον έδειξε για την εξέλιξη του εμβρύου μέσα στα σπλάχνα της μητέρας. Ήταν ο "Homo Universalis".
Εδώ παρουσιάζεται ένας από τους πιο διάσημους πίνακές του  "Mona Lisa" ή  "Gioconda". 

                                                         "Mona Lisa" ή "Giokonda"

      Αναφέρονται μερικά από τα έργα τού μεγάλου Ιταλού ζωγράφου της Αναγέννησης όπως, "Mona Lisa" ή "Gioconda", στην Ελληνική "Τζιοκόντα", (Παρίσι, Μουσείο Λούβρου), "Η Παναγία των Βράχων" (Παρίσι, Μουσείο Λούβρου), "Αυτοπροσωπογραφία" (;) Σχέδιο. (Τορίνο, Βασιλικό Ανάκτορο. Περίπου στο 1512), "Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου" (1472 με 1475), "Σπουδή αλόγων". (Σχέδιο 1504 περ. Ουίνδσορ, Βασιλική Βιβλιοθήκη),  "Σπουδή εμβρίου" (Γύρω στο 1512. Ουίνδσορ, Βασιλική Βιβλιοθήκη), "Η Κυρία με την ερμίνα" (1490), "Η Βάπτιση του Χριστού" (1475), "Σαλβαντόρ Μούντι" - Σωτήρας του Κόσμου (1490), "Μυστικός Δείπνος" (1498) κ. α.

Leonardo da Vinci    (Λεονάρντο ντα Βίντσι)

Η ιστορία μιας (μικρής, μακρινής) πόλης και μιας (μεγάλης, κοντινής) καμπάνας...

ΕΛΕΝΗ  ΚΑΡΑΣΑΒΒΙΔΟΥ

Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας 

Παν/μίου Θεσσαλονίκης

Γράφει η Ελένη Καρασαββίδου

Υπήρχε κάποτε σε μια πολιτεία με πλούσια νερά και με μια λίμνη σαν θάλασσα μια μικρή πόλη. Την έλεγαν ‘Φλιντ’ κι είχε την ατυχία να βρίσκεται δίπλα σε ένα βαριά μολυσμένο ποτάμι. Αλλά η Φλιντ στο Μίτσιγκαν των ΗΠΑ είχε και μια άλλη ατυχία. Την κατοικούσαν κυρίως μαύροι, πορτορικάνοι, κι άνεργοι. Φτωχοί δηλαδή, πράγμα που εξηγεί και την μόλυνση του ποταμού από τις βιομηχανίες και την πτώση της αξίας της γης που συνάθροισε όσους περισσεύουν γύρω της..

Το τρίτο κακό της μοίρας της μικρής αυτής πόλης είναι πως συναντήθηκε με έναν κυνικό δράκο που τον έλεγαν οικονομικό νεοφιλελευθερισμό κι ο οποίος δημιουργώντας το πιο μινιμαλιστικό κράτος που υπήρξε ποτέ, άφηνε ως μόνο ‘δικαίωμα’ στους απόκληρους την καταστολή, αντικαθιστώντας την δημοκρατία με την διοίκηση επιχειρήσεων. Κι έτσι ο κυβερνήτης της περιοχής διόρισε ως ‘δήμαρχο’ έναν επιχειρηματία ο οποίος ως πρώτο μέλημα είχε την μείωση των εξόδων και όχι τη ευζωία υπεύθυνων πολιτών και την ευνομία της πολιτείας όπως, έστω στα χαρτιά, κάποιοι παλιομοδίτες άλλοτε. Οπότε η πόλη ήταν ο ισολογισμός της κι όπως δεν άξιζε να ξοδεύει κανείς για αυτά τα ‘σκουπίδια’ η σκέψη ήταν απλή. Γιατί να ξοδεύουμε τόσα για ύδρευση από την λίμνη Μίτσιγκαν όταν δίπλα υπάρχει ο ποταμός ομώνυμος Φλίντ;

Αν και υπήρχε, το μικρό πρόβλημα της μόλυνσης του ποταμού ξεπεράστηκε γρήγορα με κείνους τους γνωστούς κι εξαιρετικούς τύπους που κάνουν πληρωμένες καριέρες σε πανεπιστήμια κι ερευνητικά κέντρα χρηματοδοτούμενα από τις εταιρείες (τώρα πια και κυβερνήσεις) που παραγγέλνουν τις έρευνες. Οι ‘μακρινοί’ αγωγοί σφραγίστηκαν κι η υδροδότηση έφερε νερό χρωματισμένο και με άσχημη μυρωδιά στις βρύσες της μικρής πόλης. Σε λίγους μήνες τα παιδιά του Φλιντ άρχισαν να αρρωσταίνουν ένα ένα. Το φαινόμενο τράβηξε την προσοχή γονιών και πολιτών που παρήγγειλαν δικές τους έρευνες, παρόλο που το χρώμα η οσμή κι η γεύση ‘μιλούσαν. Τα βαριά μέταλλα που αποκαλύφθηκαν, όπως κι οι εικόνες των άρρωστων παιδιών, δεν έκαμψαν το σθένος των κυβερνητών που πολύ απλά ισχυρίστηκαν πως βαρέα μέταλλα βρίσκονται και από άλλες πηγές και όχι μόνο στο νερό.

Το επίσης μικρό πρόβλημα πως η συσσώρευση των συγκεκριμένων μετάλλων σε παιδιά έως 6 ετών δημιουργεί μόνιμη εγκεφαλική βλάβη δεν σχολιάστηκε επαρκώς, άλλωστε εάν οι κοντινές βιομηχανίες ξαναζούσαν κάποτε με μισθούς Κίνας (ώστε να μην φεύγουν και τα κεφάλαια στο εξωτερικό, λολ!) , αυτό θα ήταν ακριβώς το εργατικό προσωπικό που χρειάζονταν.

Την ίδια στιγμή τα μεγάλα κι επίσημα κανάλια ενημέρωσης , αυτά που αποφασίζουν από τι αποτελείται η πραγματικότητα και τι ‘εξορίζεται’ από αυτήν, είχαν αποφασίσει πως το νέο δεν άξιζε καθόλου προσοχής, άλλωστε αφορούσε ανθρώπινο ‘στοκ’ όπως προείπαμε.

Όταν όμως εναλλακτικά δίκτυα και κινήσεις πολιτών, (των γνωστών ημίτρελων στον κόσμο των ‘σοβαρών’ που επιμένουν να νοιάζονται ανάμεσα στις φάλτσες τους ηγεσίες και στους κρυμμένους τους εαυτούς) ανέλαβαν να χωρέσουν την υπόθεση κάτω από τα φώτα της μιντιακής ‘πραγματικότητας’, και οι πιέσεις άρχισαν σιγά σιγά ν’ αυξάνουν, τότε οι κυβερνώντες αναγκάστηκαν να παραδεχτούν πως ίσως τελικά θα έπρεπε να ξανασυνδέσουν τους αγωγούς με το υπέροχο νερό της πλούσιας λίμνης που προοριζόταν για ‘ανθρώπους’. Πολύ αργά καθώς οι ίδιοι οι αγωγοί είχαν ποτίσει από τα απαγορευμένα μέταλλα…

Αν η ιστορία της ‘ασήμαντης’ αυτής πόλης είναι τόσο σημαντική είναι γιατί αποτελεί έναν ακόμη από τους ‘μικρούς τόπους’ που αναδεικνύουν τι συμβαίνει στην μακροκλίμακα του πλανήτη, κρυφό και διαβρωτικό σαν την σκουριά πίσω από την αστραφτερή ‘επιφάνεια’ της «εναλλακτικής πραγματικότητας» των ισχυρών, τι φτάνει μέχρι την πόρτα μας κι αγγίζει κι εμάς. Είναι βέβαια δύσκολο να δεχθείς πως τον ρόλο του μαφιόζου που μπαίνει στο σπίτι σου και δηλητηριάζει το παιδί σου τον αναλαμβάνουν πια οι πιο επίσημοι φορείς. Κι είναι ακόμη πιο δύσκολο να παραδεχθείς ότι μπορεί αυτήν την ιστορία να την ζήσεις εσύ ή οι απόγονοι σου. Ισχύει όμως πως αν δεν βλέπουμε τον σπαραγμό των μικρών, των μακρινών, ή των άλλων, δεν θα κατανοήσουμε ποτέ ούτε τους εφιάλτες που μας απειλούν , ούτε τα καθήκοντα που μας επιβάλουν.

Ισχύει άλλωστε το απόσπασμα του Τζον Ντον που τόσο εύστοχα χρησιμοποίησε ως κατακλείδα στο «Για Ποιον Χτυπά η Καμπάνα» ο Ερ. Χέμινγουεϊ: «Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί, ακέριος μοναχός του. Κάθε άνθρωπος είναι ένα κομμάτι ηπείρου, ένα μέρος στεριάς. Αν η θάλασσα ξεπλύνει ένα σβόλο χώμα, η Ευρώπη γίνεται μικρότερη. Όπως κι αν ξεπλύνει ένα ακρωτήρι ή ένα σπίτι φίλων σου ή δικό σου. Κάθε ανθρώπου ο θάνατος λιγοστεύει εμένα τον ίδιο, γιατί είμαι ένα με την Ανθρωπότητα. Κι έτσι ποτέ σου μη στέλνεις να ρωτήσεις για ποιον χτυπά η καμπάνα. Χτυπάει για σένα».

Υγ Στον M. Moore που μας διηγήθηκε την ιστορία του στο θέατρο Belasco της Νέας Υόρκης.

                                                                                                                 Αθήνα, 14-10 - 2017

Ελένη Καρασαββίδου

........................................................................................................................................................

Αναδημοσίευση από την Ημερήσια ηλεκτρονική εφημερίδα  www.elzoni.gr , «ΕΛΕΥΘΕΡΗ  ΖΩΝΗ», Συμμαχία για την Ενημέρωση και το Δημόσιο Συμφέρον. 

Ερωτική ποίηση

ΑΡΧΑΙΑ  ΑΙΓΥΠΤΟΣ

ΕΡΩΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

ΑΝΩΝΥΜΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ

      "Τα ερωτικά ποιήματα της αρχαίας Αιγύπτου είναι πάρα πολλά και μερικά από αυτά ωραιότατα. Ωστόσο, επειδή αρκετά συχνά εξυμνούν τους έρωτες μεταξύ αδελφού και αδελφής, προσβάλλουν το σύγχρονο αίσθημα.Μια σειρά ποιημάτων έχει τίτλο "Τα ωραία και χαρούμενα τραγούδια της αδελφής σου, που η καρδιά σου αγαπά και που περπατά στους αγρούς". Πάνω πάλι σ' ένα κοχύλι της 19ης  ή της 20ης Δυναστείας βρίσκουμε, στο πανάρχαιο θέμα του ερωτικού πόθου, σύγχρονους τόνους: 

                                                  *

Ο έρωτας της πολυαγαπημένης μου τρέχει στην όχθη του ποταμού.

Ένας κροκόδειλος είναι κρυμμένος στη σκιά του,

Και όμως μπαίνω στο νερό και δε φοβάμαι το κύμα.

Νιώθω μέσα σ' αυτό ένα θάρρος αδίστακτο,

Και το νερό είναι στερεό κάτω απ' τα πόδια μου σαν χώμα.

Είναι ο έρωτάς της που με κάνει δυνατό.

Αυτή είναι για μένα ένα βιβλίο μαγεμένο.

Όταν βλέπω την πολυαγαπημένη μου να 'ρχεται,

Η καρδιά μου ευτυχισμένη γίνεται,

Τα χέρια μου ανοίγουν να την αγκαλιάσουν,

Η καρδιά μου χαίρεται, αφού έρχεται η πολυαγαπημένη μου.

Όταν την κρατώ μέσα στην αγκαλιά μου

Θαρρώ πως βρίσκομαι σε χώρα ευωδιασμένη από λιβάνι,

Όταν τη φιλώ, τα χείλη της ανοίγουν

Κι εγώ ευφραίνομαι όπως σαν πίνω μπύρα.

Ας ήμουν η μαύρη σκλάβα που την περιποιείται,

Θα μπορούσα έτσι να βλέπω ολόκληρο το σώμα της. 

                                               *                         

    Ο Πάπυρος του Βρετανικού Μουσείου του Λονδίνου, όπου είναι συγκεντρωμένα ερωτικά ποιήματα μιας αφάνταστης ποικιλίας, μας δείχνει ότι το ερωτικό αίσθημα μπορούσε να το εκφράσει το ίδιο καλά και η Αιγύπτια γυναίκα: 

                                               *
Είμαι η πρώτη σου αδελφή

Και είσαι για μένα κήπος,

Όπου φύτεψα άνθη και μυρωδάτη χλόη.

Σ'αυτό τον κήπο έσκαψα ένα κανάλι

Για να μπορείς το χέρι να βουτάς

Όταν απ' το βορρά ο κρύος άνεμος φυσάει.

Τι όμορφο το μέρος όπου μαζί περπατούμε! 

Όταν το χέρι σου κρατιέται στο δικό μου,

Το πνεύμα είναι σκεφτικό κι ευφρόσυνη η καρδιά

Γιατί βαδίζουμε μαζί και πάμε.

Μεθώ καθώς ακούω τη φωνή σου 

Και η ζωή μου κλείνεται ολάκερη

Μες στη χαρά να σε ακούω.

Ω, να σε βλέπω,

Είναι για με καλύτερο απ' το να τρώγω και να πίνω.

                                                 *

    Η ερωτική ποίηση του Παπύρου του Αγγλικού Μουσείου είναι κάτι που ξενίζει μέσα στην αρχέγονη θρησκευτική λογοτεχνία, όπου η μαγεία και οι μυστικοί ύμνοι καταλαμβάνουν όλο το πνεύμα της εποχής και αποτελούν τη μόνη της έκφραση. Σ' αυτά τα σπάνια για την ηλικία τους ερωτικά κείμενα αναγνωρίζεται εύκολα η ποιητική τεχνική και μας θωπεύει το πρώτο άρωμα του λυρισμού που διαχύνεται σαν από ένα κρυμμένο άνθος.

      Η παρουσίαση των ποιημάτων σε χωριστές γραμμές είναι έργο νεοτέρων ερευνητών, ανθολόγων και μεταφραστών. Δεν είναι γνωστό αν τα ποιήματα γράφονταν  σε κανονικούς στίχους. Ένα είναι γνωστό: πως οι Αιγύπτιοι αδιαφορούσαν για την εξωτερική μορφή, και γνώριζαν απολύτως ότι τα δύο βασικά στοιχεία της ποιήσεως είναι η μουσική και το αίσθημα. 

Τραγούδι αγάπης

Το ποτάμι κατεβαίνω μέσα από τους κουπολάτες

στη συνθηματική κραυγή κωπηλατώ και πάω

με το δεμάτι τα καλάμια μου στον .ώμο.

Στη Μέμφιδα σαν θα 'χω φτάσει

θα πω στον Πτάχ τον Κύριο της Δικαιοσύνης:

"Την αδελφή μου δώσε μου γι' απόψε."

Ο ποταμός είναι κρασί, ο Πτάχ είν' τα καλάμια του,

η Δυνατή ο λωτός του, η Γιαδτίτ τα μπουμπούκια του,

η Νεφρτεμ τ' άνθη του.

Η Μέμφις είναι κύπελλο από μύρο 

βαλμένο μπροστά στον γλυκοπρόσωπο Θεό." 

Αρχαίοι Αιγύπτιοι Ανώνυμοι Ποιητές

..........................................................................................................................................................

Από τη "ΝΕΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ" Τόμ Α΄, ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΜΕΣΟΙ ΧΡΟΝΟΙ, σελ. 28-29,  ΡΙΤΑΣ  ΜΠΟΥΜΗ - Ν. ΠΑΠΑ