ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
(1881 - 1957)
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Εμφανίστηκε στα Ελληνικά Γράμματα το 1906 με το δοκίμιο "Αρρώστια του αιώνα".
"Ο Καζαντζάκης ήταν η πιο πολυσύνθετη πνευματική μορφή της νεότερης Ελλάδας. Χάρισε στη νεαρή Νεοελληνική λογοτεχνία ένα έργο, για το οποίο θα μπορούσαν να υπερηφανεύονται λογοτέχνες με μεγάλη και αδιάσπαστη παράδοση. Ένα έργο απεριόριστης φαντασίας και γλωσσοπλαστικής δεινότητας, που έχει βάση μοναδική, όχι τη μεταφυσική, ούτε την ένοχη σιωπή, ούτε την ύποπτη αφαίρεση, ούτε τον εγωιστή και απαθή ερμητισμό, αλλά το ανθρώπινο στοιχείο σ' όλες του τις όψεις, με τη πίκρα κύρια ύλη του, και με γνώρισμα το βαθύ του πυθμένα και την υψηλή και ηρωική εκτίναξή του, που ξεκινά από τα πανάρχαια και ανυπότακτα κρητικά χώματα για να αναζητήσει έναν οικουμενικό και σωτήριο οραματισμό.
"Ο Καζαντζάκης ήταν η πιο πολυσύνθετη πνευματική μορφή της νεότερης Ελλάδας. Χάρισε στη νεαρή Νεοελληνική λογοτεχνία ένα έργο, για το οποίο θα μπορούσαν να υπερηφανεύονται λογοτέχνες με μεγάλη και αδιάσπαστη παράδοση. Ένα έργο απεριόριστης φαντασίας και γλωσσοπλαστικής δεινότητας, που έχει βάση μοναδική, όχι τη μεταφυσική, ούτε την ένοχη σιωπή, ούτε την ύποπτη αφαίρεση, ούτε τον εγωιστή και απαθή ερμητισμό, αλλά το ανθρώπινο στοιχείο σ' όλες του τις όψεις, με τη πίκρα κύρια ύλη του, και με γνώρισμα το βαθύ του πυθμένα και την υψηλή και ηρωική εκτίναξή του, που ξεκινά από τα πανάρχαια και ανυπότακτα κρητικά χώματα για να αναζητήσει έναν οικουμενικό και σωτήριο οραματισμό.
Η "Οδύσσεια", είναι το κυριότερο έργο του Καζαντζάκη και αποτελεί μια ωκεάνια εισροή γλωσσικού και πνευματικού πλούτου (1)..."
Παρατίθεται ένα μικρό απόσπασμα από το κορυφαίο έργου του "Οδύσσεια"
*
[...] Κι οι σεβαστοί τραγουδιστές ορθή στα γόνατα κρατούσαν
σφιχτά απ' τα κέρατα σα ζωντανή τη λύρα μην τους φύγει
σαλάγααν στα κεφάλια τους παλιούς και νέους σκοπούς κοπάδια
και διάλεγεν ο νους μέσ' τη βουερή βουνοκορφύσια μάντρα.
.........................................................................................................
Σαν άντρας γλίστρησε ο κύρ φέγγαρος στων γυναικών τα στήθη
και στων αντρών τα γόνατα θρονιάει σα μάργα γυναικούλα,
και πλέει το μαυροπόρφυρο κρασί, γελάει το πρόσωπό της.
Μια κοπελιά μικρή στην άψη της πρωτονογήθη απόψε
μέσ' στο ανοιχτό πουκαμισάκι της, στους μυρωδάτους ήσκιους,
το στήθος ν' ανασκόνεται, κρουφά τ' αγόρια ακρολοχεύει
κι ένα γλυκό μαχαίρι μοίρασε τη θηλυκιά καρδιά της.
..........................................................................................................
Παράπιαν, παραφάγαν οι κοιλιές, ο νους επήρε αγέρα,
τα κροσοτά μαντήλια στένεψαν στ' αντρίστικα κεφάλια,
γλιστρήξαν οι μπόλιες κι' αναρήχτηκαν στις γυναικίσιες πλάτες
και στραφταλίσαν τα μαλλιά, με τα δαφνόκουκα αλειμμένα.
Κοχεύει ο γέρος τη γυναίκα του, φαντάζει του γιαλίζει
σαν τη βραδιά που πρωτογκρέμισε του στήθους της τον πέπλο.(2) [...]
Νίκος Καζαντζάκης
*****
Ο Νίκος Καζαντζάκης αποτελεί χωρίς αμφιβολία μία από τις κορυφαίες πνευματικές μορφές της σύγχρονης Ελλάδας!. Παρατίθεται ένα μικρό απόσπασμα από το κορυφαίο έργου του "Οδύσσεια"
*
Απ' την "Οδύσεια"
ψηφίο Α
(Ο γυρισμός του Οδυσσέα στην Ιθάκη
και το ξεσήκωμα του λαού)
σφιχτά απ' τα κέρατα σα ζωντανή τη λύρα μην τους φύγει
σαλάγααν στα κεφάλια τους παλιούς και νέους σκοπούς κοπάδια
και διάλεγεν ο νους μέσ' τη βουερή βουνοκορφύσια μάντρα.
.........................................................................................................
Σαν άντρας γλίστρησε ο κύρ φέγγαρος στων γυναικών τα στήθη
και στων αντρών τα γόνατα θρονιάει σα μάργα γυναικούλα,
και πλέει το μαυροπόρφυρο κρασί, γελάει το πρόσωπό της.
Μια κοπελιά μικρή στην άψη της πρωτονογήθη απόψε
μέσ' στο ανοιχτό πουκαμισάκι της, στους μυρωδάτους ήσκιους,
το στήθος ν' ανασκόνεται, κρουφά τ' αγόρια ακρολοχεύει
κι ένα γλυκό μαχαίρι μοίρασε τη θηλυκιά καρδιά της.
..........................................................................................................
Παράπιαν, παραφάγαν οι κοιλιές, ο νους επήρε αγέρα,
τα κροσοτά μαντήλια στένεψαν στ' αντρίστικα κεφάλια,
γλιστρήξαν οι μπόλιες κι' αναρήχτηκαν στις γυναικίσιες πλάτες
και στραφταλίσαν τα μαλλιά, με τα δαφνόκουκα αλειμμένα.
Κοχεύει ο γέρος τη γυναίκα του, φαντάζει του γιαλίζει
σαν τη βραδιά που πρωτογκρέμισε του στήθους της τον πέπλο.(2) [...]
Νίκος Καζαντζάκης
.......................................................................................................................................................
1, 2. Από τη Νέα Παγκόσμια ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ, ΡΙΤΑΣ ΜΠΟΥΜΗ - Ν. ΠΑΠΠΑ, τόμ.Β΄, σελ.576 & 588,
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου